سعودی‌ها زبان حقوق بشر را نمی‌فهمند

احمد بخشایش اردستانی، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) از اصفهان، در پاسخ به این سؤال که به لحاظ حقوقی در رابطه با حادثه منا چه مسئولیتی متوجه دولت عربستان است، اظهارکرد: با این که عربستان سعودی در ماه‌های خاص مثل ذی‌الحجه پذیرای حداقل دو میلیون و پانصد هزار حاجی است و همین امر فشار زیادی را به این کشور وارد کرده و مشکلات عدیده‌ای را برایش به وجود می‌آورد؛ اما وقتی زائری وارد این کشور می‌شود تا زمانی که آن را ترک می‌کند، دولت سعودی در قبال حفظ جان و مال او مسئولیت بین‌المللی دارد.

وی در رابطه با پیگیری حقوقی حادثه منا افزود: متأسفانه این بحث تابعی از منازعات سیاسی میان ایران و عربستان در قضیه یمن، بحرین، سوریه و عراق شد. اگر حادثه منا را از بعد حقوقی صرف بررسی می‌کردیم، حداقلش این بود که عربستان یک هیئت حقیقت یاب در نظر می‌گرفت، دیه می‌پرداخت و عذر‌خواهی می‌کرد، اما چون از دریچه سیاسی خاص به این مسأله می‌نگریست، مقصر را خود حجاج معرفی کرد که نباید بیش از ظرفیت فلان خیابان وارد آن می‌شدند و مفتی‌های سعودی هم مرگ حجاج را به قضا و قدر نسبت دادند.

بخشایش اردستانی بیان کرد: بازماندگان قربانیان منا پرونده‌هایی در قوه قضائیه تشکیل داده‌اند تا اگر روزی این حادثه مورد توجه قرار گرفت، برای پرداخت دیه استفاده شده و آماده باشد، ولی از لحاظ حقوق بین‌الملل ما فعلا وارد این مبحث نشدیم، چون می‌دانیم این بحث تابعی از روابط ما با عربستان است.

وی با اشاره به پیام مقام معظم رهبری به حجاج گفت: پیام حضرت آقا پیام رسایی بود و معمولا کشور‌هایی که با یکدیگر در حال جنگ هستند، این پیام‌ها را رد‌ و‌ بدل می‌کنند. اولین بار بود که ایشان غم و غصه‌ای را که از سعودی‌ها داشتند، در پیامشان به خوبی نشان دادند و آن‌ها را شجره ملعونه نامیدند؛ شجره ملعونه یعنی کسانی که می‌خواهند حقیقت را از بین برده و گمراهی را به جای آن بنشانند.

عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سؤال که آیا عربستان سعودی حمله به سفارت و کنسولگری خود را دستاویزی برای سلب مسئولیتش در خصوص حادثه منا قرار داده است، گفت: سعودی‌ها قبل از این که فاجعه منا شکل بگیرد، از لحاظ سیاسی با ایران در یمن، بحرین و سوریه درگیر بودند و وقتی حادثه منا رخ داد، این درگیری‌ها آشکارتر شد. در حادثه حمله به سفارت، عربستان از این فضا استفاده کرد و با استفاده از ثروت و قدرت و تبلیغات وسیع جنجال به راه انداخت تا توجه افکار عمومی را از حادثه منا و مسائل دیگر منحرف کند.

وی تأکید کرد: اگر حمله‌ای هم به سفارت صورت نمی‌گرفت، دولت عربستان به وظایفش در خصوص حادثه منا عمل نمی‌کرد. کما این که هنوز هم حاضر نیست مسئولیت خودش را بپذیرد و من فکر نمی‌کنم حادثه حمله به سفارت تأثیر زیادی در مسئولیت ناپذیری سعودی‌ها داشته باشد. تاریخ نشان می‌دهد دیکتاتورهای عرب فقط زبان زور را می‌فهمند و در غیر این صورت حرف خودشان را می‌زنند.

بخشایش اردستانی در خصوص عملکرد نهاد‌های حقوق بشری در رابطه با حادثه منا ضمن بیان این نکته که نهاد‌هایی در این نوع مسائل منفعلانه برخورد کرده و در پیگیری این مسائل از مجاری مختلف کم کاری می‌کنند، گفت: نهاد‌های حقوق بشری باید بر مبنای اطلاعات کار کنند. وقتی اطلاعات ضعیف به آن‌ها برسد، عکس العمل مناسب نشان نمی‌دهند. از طرف دیگر چون بخش عمده‌ای از بودجه آن‌ها را آمریکا و عربستان تأمین می‌کنند، گاهی در مقابل تهدید به قطع جریان پول تسلیم می‌شوند و نکته دیگر این که سعودی‌ها اصلا زبان حقوق بشر را نمی‌فهمند.

وی تأکید کرد: نهاد‌های ما باید وظیفه خودشان را انجام داده و نهاد‌های حقوق بشری را ارتزاق اطلاعاتی کنند.