ولنگاری فرهنگی؛ از چالش آغاز تا نقطه پایان
گروه جامعه: ولنگاری فرهنگی از کلیدواژه‌های پرکاربرد این روزها در ادبیات رایج کشور به خصوص رسانه‌ها است، معضلی که ایکنا در این گزارش به چگونگی آغاز این چالش و راهکار رفع آن پرداخته است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، مدت مدیدی است که موضوع فرهنگ در رأس فرمایشات و تذکرات رهبر معظم انقلاب قرار دارد، به‌گونه‌ای که در سال‌های اخیر فضای فرهنگی حاکم بر کشور و عملکرد مسئولان مربوطه در حوزه فرهنگی و موضوعات وابسته به آن را مورد انتقاد قرار داده و فرمودند: «در موضوع فرهنگ، نوعی ولنگاری و بی‌اهتمامی در دستگاه‌های فرهنگی به چشم می‌خورد؛ زیرا در تولید کالای فرهنگی مفید و جلوگیری از تولید کالای فرهنگی مضر، کوتاهی‌هایی صورت می‌گیرد».
باید گفت فرهنگ، کلیدواژه‌‌ای است که در قالب‌‌‌های مختلف در بیانات رهبر معظم انقلاب معرفی شده است و ایشان همواره ضمن تأکید بر اولویت داشتن فرهنگ نسبت به مسائل دیگر هشدارهایی را پیرامون این موضوع داشته‌اند؛ تقریبا از دهه 70 بود که ایشان به وجوه مختلف نقشه‌های فرهنگی دشمن و صیانت از باور و سبک زندگی ایرانی اسلامی اشاره کردند و بعد از این موضوع بحث شبیخون فرهنگی، تهاجم فرهنگی و در نهایت به ولنگاری فرهنگی اشاره کردند.
متأسفانه با وجود تأکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی، جامعه هنوز اهمیت و اولویت فرهنگ را آنطور که شایسته است درک نکرده و حتی بررسی روند پیرامون مسئله فرهنگ، نشان می‌دهد نوع برنامه‌ریزی‌ها در این حوزه خود نیز دچار یک ولنگاری و عدم مهندسی فرهنگی انسجام یافته و کاربردی است.
تنها راه مقابله با ولنگاری فرهنگی تمسک به قرآن است
حجت‌الاسلام حسین شاهمرادی در رابطه با دغدغه‌ای که رهبر معظم انقلاب راجع به ولنگاری فرهنگی فرمودهاند، می‌گوید: تأکید رهبر معظم انقلاب یک اصل مهم است که تنها معطوف به زمان حال نمی‌شود. ولنگاری فرهنگی در جامعه امروز گاهی کم، و گاهی اوقات افزایش پیدا می‌کند و تنها راه مقابله با آن تمسک به قرآن است.
دبیر شورای فرهنگ عمومی در گفتوگو با ایکنا، با اشاره به مسئله ولنگاری فرهنگی و عوامل مهار آن در جامعه اسلامی، گفت: پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمودهاند: « أَيُّهَا الناس... فَإِذَا الْتَبَسَتْ عَلَيْكُمُ الْفِتَنُ كَقِطَعِ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَيْكُمْ بِالْقُرْآنِ فَإِنَّهُ شَافِعٌ مُشَفَّعٌ وَ مَاحِلٌ مُصَدَّقٌ وَ مَنْ جَعَلَهُ أَمَامَهُ قَادَهُ إِلَى الْجَنَّةِ وَ مَنْ جَعَلَهُ خَلْفَهُ سَاقَهُ إِلَى النَّارِ وَ هُوَ الدَّلِيلُ يَدُلُّ عَلَى خَيْرِ سَبِيلٍ...». (الكافي، ج۲، ص: ۵۹۹) یعنی «هر گاه آشوب‌ها چون شب تار شما را فرا گرفت به قرآن رو آوريد (و بدان چنگ زنيد) زيرا آن است شفيعى كه شفاعتش پذيرفته است (درباره كسى كه بدان عمل كند) و گزارش دهنده است از بدی‌ها كه گفتهاش (در باره آن كس كه بدان عمل نكرده) تصديق شده است، هر كه آن را پيشواى خود كرد به بهشتش رهبرى كند و هر كه (از آن پيش افتد) و آن را پشت سر خود قرار دهد به دوزخش كشاند، و قرآن راهنمایى است كه به بهترين راه‌ها راهنمایى كند».
وی ادامه داد: تمامی معنای واقعی ولنگاری که رهبر معظم انقلاب فرمودند در این روایت پیامبر(ص) مندرج است؛ لذا تمسک به قرآن و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) تنها راه دوری از ولنگاری است. البته اول باید ولنگاری را درست متوجه شویم، مصادیق آن را بفهیم و راهکارهای آن را پیدا کنیم.
وی در مورد وضعیت فعلی فعالیت‌های دستگاه‌های فرهنگی در خصوص کاهش ولنگاری در کشور، گفت: متأسفانه برآیند مدیریت فرهنگی کشور وضعیت خوبی ندارد و موازی‌کاری بسیاری در آن مشاهده می‌شود. آنچه که امروز دیده می‌شود بی‌اعتمادی دستگاهها به همدیگر است و هیچکدام از این دستگاهها به دنبال این نیستند که وظایف خودشان را انجام دهند و همه با هم می‌خواهند یک وظیفه را انجام دهند.
حجت‌الاسلام شاهمرادی تصریح کرد: دستگاهها امروز به دنبال این هستند که تا می‌توانند بودجه بگیریند، اما برای یک بحث فرهنگی و اخلاقی کمترین هزینه را انجام می‌دهیم. ایراد اینجاست که از این بودجه و نیروها هم استفاده درستی نمی‌شود؛ بعضا بودجه‌ها در جایی مصرف می‌شوند که سلیقه‌ای است؛ لذا باید با همراهی همه دستگاهها و نخبگان فرهنگی این موضوع حل شود.
در میان تمامی این موضوعات که بودجه‌های فراوانی را هم به خود اختصاص داده است، به جرئت می‌توان گفت که سبک زندگی اسلامی-ایرانی، مهمترین مسئله در بحث فرهنگ است که با وجود هجمه‌های مختلف، آسیب‌پذیرترین حوزه نیز به شمار می‌رود، اما باید دید با وجود دستگاه‌های فرهنگی بسیار در کشور آنچه که می‌تواند جامعه را از این روند خارج کرده و در مسیر درست و اصولی قرار دهد چیست؟ در این رابطه با مهدی ناظمی اردکانی، دبیر کارگروه مدیریت کلان دستگاه‌های فرهنگی دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی گفتوگو کردیم.
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر عوامل ولنگاری فرهنگی در کشور با وجود دستگاه‌های فرهنگی متعدد و عدم اجرای قوانین در این دستگاهها، اظهارکرد: نمی‌توان گفت که وجود دستگاه‌های زیاد باعث کاهش ولنگاری فرهنگی در کشور می‌شود.
وی افزود: مهمترین نکته در مورد دستگاه‌های مرتبط با فرهنگ در کاهش ولنگاری فرهنگی این است که آنها باید خوب کار کنند و به درستی به وظایفی که به آنها محول شده عمل کنند. اگر دستگاهها وظیفه‌شان را به درستی عمل نکنند، خروجی این رفتار ولنگاری فرهنگی است.
ناظمی اردکانی ادامه داد: برخی اوقات ممکن است یک دستگاه فرهنگی معیار و شاخصی را انتخاب کند که درست نباشد و همین معیار غلط خود موجب ولنگاری فرهنگی می‌شود؛ به عنوان مثال اگر دستگاهی فرهنگی در بحث کیفیت کتاب معیارهای نادرستی را اعمال کرد، نتیجه آن انتشار محتوای نادرست در جامعه می‌شود. در سایر حوزه‌ها همچون حوزه هنری و در بخش سینما هم اگر معیار نادرستی گذاشته شود، بر اساس همین معیارهای نادرست ارزیابی صورت می‌گیرد و نتیجه‌ای که حاصل می‌شود یک محصول بی‌کیفیت است که در نهایت آن هم خروجی نامناسبی دارد.
وی یکی از دلایل ایجاد این معضل فرهنگی را بی‌توجهی به قانون دانست و افزود: این بی‌توجهی به این معناست که معیار و شاخص داشته باشیم، مقررات و قوانین هم داشته باشیم ولی به آنها توجه نکنیم. در مواقعی هم می‌بینیم البته معیارها و شاخص‌هایی که داریم نادرست و ضعیف است؛ به عنوان مثال امروز در کشور ما مؤسسه استاندارد وجود دارد که برای کالا و محصولات، استاندارد لازم را صادر می‌کند، اما اگر به این حوزه و نحوه اعمال آن نیز نظارت نشود شاهد ایجاد مشکلات عدیده در حوزه غذای مردم هم خواهیم بود.
کاهش ولنگاری فرهنگی با عمل به دین
وی تأکید کرد: دین ما شاخص‌ها و معیارهای کاملی را در خصوص مسائل فرهنگی و اجتماعی جامعه دارد که اگر به این الگو توجه کنیم، شاهد ولنگاری فرهنگی نخواهیم بود؛ به عنوان مثال در حوزه پوشش، قرآن تأکیدات و معیارهایی را اعلام کرده است که عمل نکردن به آن مسبب وضع فعلی شده است.
در این باره نیز محمد کاظمی معتقد است: دین‌باوری، تقویت باورهای دینی و اجرای احکام اسلام از جمله دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی ایران است. بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران در حرکت و نهضت خود بحث جمهوری و مردم و اداره امور به دست خود مردم را مبنای کار و حرکت‌شان قرار دادند. بحث مهم دیگر در این مبنا، اجرای احکام دینی و قرآنی در جامعه بود. نظام ما نیز بر این دو پایه استوار است؛ لذا انتظار این است که همه دستگاهها در حوزه نشر فرهنگ دینی و قرآنی و آشنا کردن نسل جدید با قرآن و احکام دین پیشگام باشند.
در این شرایط باید گفت زندگی سالم از ديدگاه هر مكتب و آیينی قواعد خاص خود را طلب می‌كند و ديدگاه اسلامی منشوری از تمام اين ديدگاه‌هاست. با این تفاسیر می‌توان گفت دین اسلام که تمام دستورات آن در قرآن آمده كامل‌كننده ايدئولوژی‌های قبل از خود است؛ بنابراين قرآن نیز بهترين منبع مفاهيم و ارزش‌های انسانی است، اما باید دید جایگاه پذیرش این منابع و مفاهیم درجامعه فعلی به چه میزان است.
حجت‌الاسلام قاسمعلی نوچمنی، مدیر حوزه علمیه حضرت حجت(عج) در این رابطه به ایکنا گفت: شرط داشتن جامعهای سالم، موفق و بدور از ولنگاری، رجوع به قرآن كريم است. زمانی که ما بخواهیم فرهنگ را در جامعه اسلامی تعریف کنیم، می‌گوییم فرهنگ؛ یعنی همان قرآن و عترت و این معنی در حوزه اسلامی ما فرهنگی پسندیده است که منشعب از قرآن و عترت باشد؛ لذا ضروری است که جامعه اسلامی ما از داده‌های قرآن و عترت در همه بخشهای خود استفاده کند.
نوچمنی با بیان وضعیت امروز جامعه در حوزه جوانان گفت: لگام گسیختگی فرهنگی که امروز در جامعه شاهد آن هستیم باعث شده جوانان ما ناخواسته از مسیر قرآن و عترت کناره‌گیری کنند. اکثر جوانان ما شوق عمل قرآنی را دارند و در این حوزه موفق هستند، اما انتظار داریم که متولیان جامعه با هدایت صحیح، مردم به سمت قرآن، کاری کنند که قرآن نصب‌العین زندگی مردم شود.
وی با اشاره به دستورات رهبر معظم انقلاب در خصوص ولنگاری فرهنگی، گفت: راهکار اصلی تفهیم منویات رهبری به جامعه، حضور فعال و دامنه‌دار حوزه‌های علمیه، علمای بزرگ، دانشمندان و پژوهشگران دینی و فرهنگی در این زمینه است؛ لذا باید از این ظرفیت برای پیادهسازی و به منصه ظهور رساندن ارزش‌های دینی و کاهش ولنگاری استفاده حداکثری کنیم.
محمود صلاحی نیز معتقد است که فرهنگ اسلامی جزئی از هویت افراد جامعه است که اگر بپذیریم فرهنگ اسلامی - ایرانی هویت ماست، همین پذیرش هویت مقدمه‌ای برای کاهش ولنگاری فرهنگی در جامعه خواهد بود.
رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در گفتوگو با ایکنا ادامه داد: اکثر افراد روی هویتشان حساسیت به خرج می‌دهند و برای حفظ آن سعی و البته برنامه‌ریزی و بودجه هم مشخص می‌کنند؛ به عنوان مثال اگر سازمان فرهنگی هنری برنامه‌ای را در میدان امام حسین(ع) اجرا می‌کند، برای آن برنامه‌ریزی و هزینه می‌کند تا به نتیجه مطلوب برسد، این باور در ذهن ما وجود دارد که این برنامه‌ها باعث اثرگذاری فرهنگی می‌شود؛ لذا در باور افراد جامعه هم باید هویت جریان داشته باشد تا ولنگاری فرهنگی کاهش پیدا کند؛ چراکه هویت فرهنگی ما بخشی از آن هویت دینی ماست.
وی با تأکید بر اینکه هویت قرآنی باید در جامعه فراگیر و تبلیغ شود، گفت: قرآن هویت و فرهنگ ما و کتاب خداست و باید برای آن برنامه‌ریزی کنیم. اگر این تبلیغ و هویت در جامعه انجام شد و برای این موضوعات برنامه، بودجه و اجرا داشتیم، دیگر ولنگاری فرهنگی را در این موضوعات شاهد نخواهیم بود.
با توجه به نظرات کارشناسان در این حوزه، باید گفت مهمترین مسئله در جهت رفع نگرانی رهبری و سر و سامان دادن ولنگاری موجود؛ درک درست از مسئله فرهنگ و نحوه فرهنگ‌سازی است. در مرحله بعد تبیین مبانی قرآنی به صورت صحیح و اصولی در میان جامعه به خصوص جوانان و همچنین اسناد بالا دستی و اجرایی کردن آنهاست. در نهایت گام آخر انسجام دادن نهادهای فرهنگی در جهت عدم موازی‌کاری، تناقض‌کاری و کیفی کردن فعالیت‌های کمی آنهاست.
وهاب خدابخشی
باید گفت فرهنگ، کلیدواژه‌‌ای است که در قالب‌‌‌های مختلف در بیانات رهبر معظم انقلاب معرفی شده است و ایشان همواره ضمن تأکید بر اولویت داشتن فرهنگ نسبت به مسائل دیگر هشدارهایی را پیرامون این موضوع داشته‌اند؛ تقریبا از دهه 70 بود که ایشان به وجوه مختلف نقشه‌های فرهنگی دشمن و صیانت از باور و سبک زندگی ایرانی اسلامی اشاره کردند و بعد از این موضوع بحث شبیخون فرهنگی، تهاجم فرهنگی و در نهایت به ولنگاری فرهنگی اشاره کردند.
متأسفانه با وجود تأکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی، جامعه هنوز اهمیت و اولویت فرهنگ را آنطور که شایسته است درک نکرده و حتی بررسی روند پیرامون مسئله فرهنگ، نشان می‌دهد نوع برنامه‌ریزی‌ها در این حوزه خود نیز دچار یک ولنگاری و عدم مهندسی فرهنگی انسجام یافته و کاربردی است.
تنها راه مقابله با ولنگاری فرهنگی تمسک به قرآن است
حجت‌الاسلام حسین شاهمرادی در رابطه با دغدغه‌ای که رهبر معظم انقلاب راجع به ولنگاری فرهنگی فرمودهاند، می‌گوید: تأکید رهبر معظم انقلاب یک اصل مهم است که تنها معطوف به زمان حال نمی‌شود. ولنگاری فرهنگی در جامعه امروز گاهی کم، و گاهی اوقات افزایش پیدا می‌کند و تنها راه مقابله با آن تمسک به قرآن است.
دبیر شورای فرهنگ عمومی در گفتوگو با ایکنا، با اشاره به مسئله ولنگاری فرهنگی و عوامل مهار آن در جامعه اسلامی، گفت: پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمودهاند: « أَيُّهَا الناس... فَإِذَا الْتَبَسَتْ عَلَيْكُمُ الْفِتَنُ كَقِطَعِ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَيْكُمْ بِالْقُرْآنِ فَإِنَّهُ شَافِعٌ مُشَفَّعٌ وَ مَاحِلٌ مُصَدَّقٌ وَ مَنْ جَعَلَهُ أَمَامَهُ قَادَهُ إِلَى الْجَنَّةِ وَ مَنْ جَعَلَهُ خَلْفَهُ سَاقَهُ إِلَى النَّارِ وَ هُوَ الدَّلِيلُ يَدُلُّ عَلَى خَيْرِ سَبِيلٍ...». (الكافي، ج۲، ص: ۵۹۹) یعنی «هر گاه آشوب‌ها چون شب تار شما را فرا گرفت به قرآن رو آوريد (و بدان چنگ زنيد) زيرا آن است شفيعى كه شفاعتش پذيرفته است (درباره كسى كه بدان عمل كند) و گزارش دهنده است از بدی‌ها كه گفتهاش (در باره آن كس كه بدان عمل نكرده) تصديق شده است، هر كه آن را پيشواى خود كرد به بهشتش رهبرى كند و هر كه (از آن پيش افتد) و آن را پشت سر خود قرار دهد به دوزخش كشاند، و قرآن راهنمایى است كه به بهترين راه‌ها راهنمایى كند».وی ادامه داد: تمامی معنای واقعی ولنگاری که رهبر معظم انقلاب فرمودند در این روایت پیامبر(ص) مندرج است؛ لذا تمسک به قرآن و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) تنها راه دوری از ولنگاری است. البته اول باید ولنگاری را درست متوجه شویم، مصادیق آن را بفهیم و راهکارهای آن را پیدا کنیم.
وی در مورد وضعیت فعلی فعالیت‌های دستگاه‌های فرهنگی در خصوص کاهش ولنگاری در کشور، گفت: متأسفانه برآیند مدیریت فرهنگی کشور وضعیت خوبی ندارد و موازی‌کاری بسیاری در آن مشاهده می‌شود. آنچه که امروز دیده می‌شود بی‌اعتمادی دستگاهها به همدیگر است و هیچکدام از این دستگاهها به دنبال این نیستند که وظایف خودشان را انجام دهند و همه با هم می‌خواهند یک وظیفه را انجام دهند.
برای بحث فرهنگی و اخلاقی کمترین هزینه را انجام می‌دهیم
حجت‌الاسلام شاهمرادی تصریح کرد: دستگاهها امروز به دنبال این هستند که تا می‌توانند بودجه بگیریند، اما برای یک بحث فرهنگی و اخلاقی کمترین هزینه را انجام می‌دهیم. ایراد اینجاست که از این بودجه و نیروها هم استفاده درستی نمی‌شود؛ بعضا بودجه‌ها در جایی مصرف می‌شوند که سلیقه‌ای است؛ لذا باید با همراهی همه دستگاهها و نخبگان فرهنگی این موضوع حل شود.
در میان تمامی این موضوعات که بودجه‌های فراوانی را هم به خود اختصاص داده است، به جرئت می‌توان گفت که سبک زندگی اسلامی-ایرانی، مهمترین مسئله در بحث فرهنگ است که با وجود هجمه‌های مختلف، آسیب‌پذیرترین حوزه نیز به شمار می‌رود، اما باید دید با وجود دستگاه‌های فرهنگی بسیار در کشور آنچه که می‌تواند جامعه را از این روند خارج کرده و در مسیر درست و اصولی قرار دهد چیست؟ در این رابطه با مهدی ناظمی اردکانی، دبیر کارگروه مدیریت کلان دستگاه‌های فرهنگی دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی گفتوگو کردیم.
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر عوامل ولنگاری فرهنگی در کشور با وجود دستگاه‌های فرهنگی متعدد و عدم اجرای قوانین در این دستگاهها، اظهارکرد: نمی‌توان گفت که وجود دستگاه‌های زیاد باعث کاهش ولنگاری فرهنگی در کشور می‌شود. وی افزود: مهمترین نکته در مورد دستگاه‌های مرتبط با فرهنگ در کاهش ولنگاری فرهنگی این است که آنها باید خوب کار کنند و به درستی به وظایفی که به آنها محول شده عمل کنند. اگر دستگاهها وظیفه‌شان را به درستی عمل نکنند، خروجی این رفتار ولنگاری فرهنگی است.
ناظمی اردکانی ادامه داد: برخی اوقات ممکن است یک دستگاه فرهنگی معیار و شاخصی را انتخاب کند که درست نباشد و همین معیار غلط خود موجب ولنگاری فرهنگی می‌شود؛ به عنوان مثال اگر دستگاهی فرهنگی در بحث کیفیت کتاب معیارهای نادرستی را اعمال کرد، نتیجه آن انتشار محتوای نادرست در جامعه می‌شود. در سایر حوزه‌ها همچون حوزه هنری و در بخش سینما هم اگر معیار نادرستی گذاشته شود، بر اساس همین معیارهای نادرست ارزیابی صورت می‌گیرد و نتیجه‌ای که حاصل می‌شود یک محصول بی‌کیفیت است که در نهایت آن هم خروجی نامناسبی دارد.
وی یکی از دلایل ایجاد این معضل فرهنگی را بی‌توجهی به قانون دانست و افزود: این بی‌توجهی به این معناست که معیار و شاخص داشته باشیم، مقررات و قوانین هم داشته باشیم ولی به آنها توجه نکنیم. در مواقعی هم می‌بینیم البته معیارها و شاخص‌هایی که داریم نادرست و ضعیف است؛ به عنوان مثال امروز در کشور ما مؤسسه استاندارد وجود دارد که برای کالا و محصولات، استاندارد لازم را صادر می‌کند، اما اگر به این حوزه و نحوه اعمال آن نیز نظارت نشود شاهد ایجاد مشکلات عدیده در حوزه غذای مردم هم خواهیم بود.
کاهش ولنگاری فرهنگی با عمل به دین
وی تأکید کرد: دین ما شاخص‌ها و معیارهای کاملی را در خصوص مسائل فرهنگی و اجتماعی جامعه دارد که اگر به این الگو توجه کنیم، شاهد ولنگاری فرهنگی نخواهیم بود؛ به عنوان مثال در حوزه پوشش، قرآن تأکیدات و معیارهایی را اعلام کرده است که عمل نکردن به آن مسبب وضع فعلی شده است.
در این باره نیز محمد کاظمی معتقد است: دین‌باوری، تقویت باورهای دینی و اجرای احکام اسلام از جمله دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی ایران است. بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران در حرکت و نهضت خود بحث جمهوری و مردم و اداره امور به دست خود مردم را مبنای کار و حرکت‌شان قرار دادند. بحث مهم دیگر در این مبنا، اجرای احکام دینی و قرآنی در جامعه بود. نظام ما نیز بر این دو پایه استوار است؛ لذا انتظار این است که همه دستگاهها در حوزه نشر فرهنگ دینی و قرآنی و آشنا کردن نسل جدید با قرآن و احکام دین پیشگام باشند.
نایب رئیس کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با ایکنا، با اشاره به توصیه رهبر معظم انقلاب در برخورد با معضلات جامعه گفت: امروزه یکی از اصلی‌ترین معضلات جامعه آسیب‌های اجتماعی است، که رهبر معظم انقلاب نیز بیشترین دغدغه را در این خصوص دارند؛ لذا برای مقابله درست در برابر این مشکلات و آسیب‌های اجتماعی باید با تبلیغ و ترویج مبانی قرآنی، جوانان قرآنی را در جامعه پرورش دهیم.
در این شرایط باید گفت زندگی سالم از ديدگاه هر مكتب و آیينی قواعد خاص خود را طلب می‌كند و ديدگاه اسلامی منشوری از تمام اين ديدگاه‌هاست. با این تفاسیر می‌توان گفت دین اسلام که تمام دستورات آن در قرآن آمده كامل‌كننده ايدئولوژی‌های قبل از خود است؛ بنابراين قرآن نیز بهترين منبع مفاهيم و ارزش‌های انسانی است، اما باید دید جایگاه پذیرش این منابع و مفاهیم درجامعه فعلی به چه میزان است.
حجت‌الاسلام قاسمعلی نوچمنی، مدیر حوزه علمیه حضرت حجت(عج) در این رابطه به ایکنا گفت: شرط داشتن جامعهای سالم، موفق و بدور از ولنگاری، رجوع به قرآن كريم است. زمانی که ما بخواهیم فرهنگ را در جامعه اسلامی تعریف کنیم، می‌گوییم فرهنگ؛ یعنی همان قرآن و عترت و این معنی در حوزه اسلامی ما فرهنگی پسندیده است که منشعب از قرآن و عترت باشد؛ لذا ضروری است که جامعه اسلامی ما از داده‌های قرآن و عترت در همه بخشهای خود استفاده کند.
نوچمنی با بیان وضعیت امروز جامعه در حوزه جوانان گفت: لگام گسیختگی فرهنگی که امروز در جامعه شاهد آن هستیم باعث شده جوانان ما ناخواسته از مسیر قرآن و عترت کناره‌گیری کنند. اکثر جوانان ما شوق عمل قرآنی را دارند و در این حوزه موفق هستند، اما انتظار داریم که متولیان جامعه با هدایت صحیح، مردم به سمت قرآن، کاری کنند که قرآن نصب‌العین زندگی مردم شود.
وی با اشاره به دستورات رهبر معظم انقلاب در خصوص ولنگاری فرهنگی، گفت: راهکار اصلی تفهیم منویات رهبری به جامعه، حضور فعال و دامنه‌دار حوزه‌های علمیه، علمای بزرگ، دانشمندان و پژوهشگران دینی و فرهنگی در این زمینه است؛ لذا باید از این ظرفیت برای پیادهسازی و به منصه ظهور رساندن ارزش‌های دینی و کاهش ولنگاری استفاده حداکثری کنیم.
رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در گفتوگو با ایکنا ادامه داد: اکثر افراد روی هویتشان حساسیت به خرج می‌دهند و برای حفظ آن سعی و البته برنامه‌ریزی و بودجه هم مشخص می‌کنند؛ به عنوان مثال اگر سازمان فرهنگی هنری برنامه‌ای را در میدان امام حسین(ع) اجرا می‌کند، برای آن برنامه‌ریزی و هزینه می‌کند تا به نتیجه مطلوب برسد، این باور در ذهن ما وجود دارد که این برنامه‌ها باعث اثرگذاری فرهنگی می‌شود؛ لذا در باور افراد جامعه هم باید هویت جریان داشته باشد تا ولنگاری فرهنگی کاهش پیدا کند؛ چراکه هویت فرهنگی ما بخشی از آن هویت دینی ماست.
صلاحی افزود: خودباور بودن مهمترین اصل در مقابله با ولنگاری فرهنگی است، به صورتی که در جامعه امروز اگر افراد به عنوان یک مسلمان باور داشته باشند که یک کتاب راهنما و نجات‌بخش، امامی هدایت‌گر و رهبری انقلابی دارند، هویت خواهند داشت، ولی اگر اصل خود را فراموش کردند دچار ولنگاری می‌شوند.وی با تأکید بر اینکه هویت قرآنی باید در جامعه فراگیر و تبلیغ شود، گفت: قرآن هویت و فرهنگ ما و کتاب خداست و باید برای آن برنامه‌ریزی کنیم. اگر این تبلیغ و هویت در جامعه انجام شد و برای این موضوعات برنامه، بودجه و اجرا داشتیم، دیگر ولنگاری فرهنگی را در این موضوعات شاهد نخواهیم بود.
با توجه به نظرات کارشناسان در این حوزه، باید گفت مهمترین مسئله در جهت رفع نگرانی رهبری و سر و سامان دادن ولنگاری موجود؛ درک درست از مسئله فرهنگ و نحوه فرهنگ‌سازی است. در مرحله بعد تبیین مبانی قرآنی به صورت صحیح و اصولی در میان جامعه به خصوص جوانان و همچنین اسناد بالا دستی و اجرایی کردن آنهاست. در نهایت گام آخر انسجام دادن نهادهای فرهنگی در جهت عدم موازی‌کاری، تناقض‌کاری و کیفی کردن فعالیت‌های کمی آنهاست.
وهاب خدابخشی
