علیرضا قیامتی، پژوهشگر و خراسانشناس در گفتوگو با ایکنا از خراسان رضوی به پیشینه غنی و فرهنگی ایرانیان اشاره کرد و گفت: آنچه امروز بهعنوان آیینهای ملی از آن نامبرده میشود، درواقع هویت ملی ما که در طول تاریخ توسط ایرانیان نسل به نسل حفظ و به ما رسیده و امروزه در کنار آیینهای دینی و مذهبی ما که همان هویت دینی ما به شمار میآید، برای مردم مورداحترام است؛ و این دو هویت در تقابل یکدیگر نیستند و آئینهای ملی در راستای آئینهای دینی ما قرار دارند.
این استاد دانشگاه هویت ملی و هویت دینی را دو بال موفقیت ملت و کشور معرفی کرد و افزود: این ویژگی خاص و منحصربهفرد ما ایرانیان است که دو شاخصه ملی و دینی در راستای همدیگر هستند و در تقابل یکدیگر نیستند.
قیامتی در تشریح آئین جشن نوروز بیان کرد: کمتر کشور و ملتی در دنیا وجود دارد که ابتدای سالش، ویژگیهای نوروز ما را داشته باشد. تحویل سال ما در یکلحظه مشخص اتفاق میافتد و هر ایرانی در هرکجای دنیا که باشد در همان لحظه سال را تحویل میکند. درحالیکه در آئینهای دیگر مثل کریسمس، تحویل سال، شروع روز است که به افق کشورهای مختلف، متفاوت است. همزمان شدن ابتدای سال، ابتدای ماه و ابتدای فصل در نوروز، از دیگر ویژگیهای خاص است. شروع سال جدید ما ایرانیان در بهترین زمان و فصل سال که با فصل رویش، شکوفهها، سبزه، زیبایی و آغاز زندگی مجدد طبیعت است، همزمان شده، ولی آئینهای دیگر مثل جشن کریسمس در اوج زمستان، سردی و یخبندان است.
آیین دیدوبازدید نوروز منطبق با شعائر دینی
وی به آئینهای نوروز در ایران اشاره کرد و افزود: آئین دیدوبازدید که منطبق با شعائر دینی ما است، از مهمترین آئینهای این جشن به شمار میرود که در کمتر ملتی میتوان این رسوم را یافت. مردم در این زمان کینهها را از دل میزدایند و مهرورزیها و مهربانیها را بیشتر میکنند. از این لحاظ میبینیم که نوروز ماندگار شده و همیشه موردتوجه ما بوده است. چون هم هویت ملی ما است و هم سازگار با بخشهای آئینی و دینی ما بوده است.
این پژوهشگر عضو یونسکو، جشنهای آئینی و ملی ایرانیان را سرآمد جشنهای ملی همه کشورهای دنیا معرفی کرد و ادامه داد: این جشنها ازنظر پیشینه و تاریخی بسیار کهنتر از دیگر ملل است و هم ازلحاظ فلسفه که خاستگاه، نمادها و زیباییهایی که در جشنهای ما قرار دارد، منحصربهفرد است.
نیایش، شادی و دهش؛ سه رکن اساسی آیینهای ملی ایرانیان
قیامتی به سه رکن اساسی جشنهای آئینی ما ایرانیان اشاره کرد و افزود: رکن اول، نیایش خداوند است و دوم شادی کردن و سپس دهش است، یعنی درعینحال که خود شادی سالم دارند، این شادی را به دیگران میبخشیدند. هیچ کشوری بهاندازه ما جشنهای ملی نداشته است، ما در سال ۳۳ جشن ملی داشتیم که ۱۱ تای آن، جشنهای بزرگی بوده است.
وی ادامه داد: با مرور زمان بسیاری از این آئینها به دست فراموشی سپرده شد، ولی ۴ جشن ملی ویژه و همگانی در کشور هنوز برگزار میشود که مهمترین آن، جشن نوروز است و بعد آئین سیزدهبدر که برخی آن را همان جشن رپیتون باستان میدانند و سپس جشن یلدا و درنهایت جشن سوری یا همان چهارشنبه سوران که به چهارشنبهسوری معروف شده است.
قیامتی به توجه برخی افراد در سالهای اخیر به جشنهایی مانند مهرگان، جشن افسندگان (سپندارمذگان) یا همان جشن روز مهر ایرانی و جشن سده اشاره کرد و افزود: احیای این جشنها نوید آن را میدهد که با هویتهای ملی بیشازپیش آشنا شویم.
این خراسان شناس به آئینهای ویژه خراسان اشاره کرد و ادامه داد: در این دیار کهن، آئینها و رسوم خاصی بوده که برخی به دست فراموشی سپردهشده و بخشی هنوز پابرجا است. دیدوبازدیدهای نوروزی و حتی رفتن دستهجمعی افراد شهر یا روستا به خانههای تکتک افراد در ۱۳ روز نوروز از رسوم پرطرفدار خراسان بوده، حتی سفره هفتسین خراسان که با نمادهای خاص خود خراسان همراه بوده، هنوز موردتوجه مردم است.
انتهای پیام