نوذر شفیعی، عضو هیئت علمی علوم سیاسی و روابط بینالملل دانشگاه اصفهان، در گفتوگو با ایکنا از اصفهان، درباره آینده تنشها میان ایران و آمریکا اظهار کرد: در روابط میان ایران و آمریکا همواره فراز و فرودها یعنی گزینه نظامی و مذاکره وجود داشته است، بنابراین مذاکره و تنشهای سیاسی و نظامی جزء لاینفک روابط ایران و آمریکا به حساب میآید. در شرایط فعلی بیشتر شاهد افزایش تنشها هستیم و البته همزمان با آن زمینههایی برای مذاکره نیز فراهم میشود. همین که ترامپ از مذاکره صحبت میکند، صرفنظر از کیفیت آن، نشاندهنده این است که میتوان از دل این بحران که ماهیتی نظامی ــ امنیتی دارد، گزینههای سیاسی را نیز بیرون کشید.
وی ادامه داد: با توجه به موضعگیری ایران که تمایلی به مذاکره نشان نمیدهد، به نظر میرسد روند فراز و فرود بحرانها در روابط ایران و آمریکا ادامه خواهد داشت، یعنی کیفیت روابط ایران و آمریکا مثل چهل سال گذشته پایدار خواهد ماند، مگر اینکه شرایط خاصی پیش بیاید.
عضو هیئت علمی علوم سیاسی و روابط بینالملل دانشگاه اصفهان با بیان اینکه متأسفانه سیاست خارجی ایران در موضع انفعال قرار دارد، افزود: حتی فرصتهایی که برای سیاست خارجی ما پیش میآید، در پرتو ابتکار عملهای نظامی فراهم میشود؛ برای مثال اگر ما در بحران سوریه به لحاظ دیپلماسی موفق بودیم، این کارکرد نظامیان بود که زمینه را برای موفقیت دیپلماسی فراهم کرد. در شرایط فعلی نیز سرنگونی پهپاد بدون سرنشین آمریکا، فرصتی را برای دیپلماسی ایران فراهم کرده است، یعنی جهان متوجه این نکته شد که ایران هم اراده و هم توانایی برخورد با تهدیدها را دارد که در پرتو آن، فضاهای جدیدی برای سیاست خارجی ایران به وجود آمده است و کشورهای دیگر به ایران احترام میگذارند.
شفیعی تصریح کرد: این وزارت خارجه است که باید از این فرصت برای توسعه، ترمیم و تعمیق روابط با کشورهای دیگر استفاده کند، ولی متأسفانه وزارت خارجه موجود ما نمیتواند از این فرصتها استفاده کند، به دلیل اینکه تفکرات استراتژیک در این سازمان بسیار محدود است و افرادی که در آنجا مشغول به کار هستند، بیشتر کارمند محورند. خلاقیت در وزارت خارجه وجود ندارد که بتواند از این فرصتهای آنی استفاده کند؛ برای مثال هندیها فعالیتی با عنوان دیپلماسی سریع را شروع کردهاند و خیلی سریع از فرصتها برای منافع کشورشان استفاده میکنند. اگر سیاست خارجی ایران فعالانه باشد، میتواند از این فرصت برای تنظیم روابط با همسایگان، حتی آن دسته از کشورهای عربی که با ما مشکل دارند و همینطور تنظیم روابط با اتحادیه اروپا، سازمان همکاری شانگهای و ... استفاده کند.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا آمریکا به دنبال جنگ است یا واقعاً قصد مذاکره دارد، گفت: آمریکاییها به یک دلیل دنبال جنگ نیستند و آن، انتخابات ریاست جمهوری آمریکاست که بزرگترین دغدغه برای ترامپ محسوب میشود. هر نوع عملی که تأثیر منفی بر آینده انتخابات آمریکا و به خصوص آینده سیاسی ترامپ بگذارد، رئیسجمهور آمریکا از آن پرهیز خواهد کرد؛ بنابراین جنگ با ایران نیز میتواند به شدت انتخابات آمریکا را تحت تأثیر قرار دهد و حتی به شکست ترامپ منجر شود. این موضوع بزرگترین ملاحظه برای ترامپ است.
عضو هیئت علمی علوم سیاسی و روابط بینالملل دانشگاه اصفهان اظهار کرد: وقتی ترامپ از مذاکره صحبت میکند، اشکال کار وی این است که موضوع مذاکره را اعلام نمیکند. وی اعلام میدارد که آمریکا نگران توانمندی هستهای ایران است، در حالی که ایران از طریق برجام متعهد شد به سمت تسلیحات هستهای نظامی حرکت نکند، ولی خود آمریکا این قرارداد را به هم زد، اگر خیلی دغدغه و نگرانی داشت، باید در برجام باقی مانده و برنامه هستهای ایران را کنترل میکرد. ترامپ درباره سایر موضوعات نیز به صحبتهای کلی اکتفا میکند، صحبتهایی که ایران به سادگی حاضر به پذیرش آنها نیست، مثلاً راجع به توانمندی موشکی و گروههای طرفدار خود در خاورمیانه حتماً مذاکره نخواهد کرد؛ بنابراین تلاش نهایی ترامپ این است که بر ایران فشار وارد کند و از این طریق ما را وادار به مذاکره کرده و از طریق مذاکره، حداکثر خواستههای خود را به ایران تحمیل کند.
انتهای پیام