حساسیت‌های مردم به میراث فرهنگی افزایش یافته است
گروه فرهنگی ــ مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان گفت: حساسیت مردم به میراث فرهنگی بسیار افزایش یافته است. با توجه به حساسیت‌های مردم، باید همراهی‌ها و همکاری‌ها را در زمینه میراث فرهنگی افزایش دهیم.
فریدون الهیاری، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان، در بازدید از ایکنا اصفهان، درباره نوع نگاهی که سازمان‌ها و افکار عمومی استان به میراث فرهنگی دارند، اظهار کرد: در مجموع نگاه‌ها به میراث فرهنگی متحول شده است و در زمینه‌های مختلف در حال دستیابی به مفاهمه جدی هستیم. یکی از چالش‌هایی که در دهه‌های قبل در حوزه میراث فرهنگی با آن مواجه بودیم، بحث توسعه مدرن و تقابل آن با میراث فرهنگی بود.
وی ادامه داد: در دهه‌های قبل متولیان توسعه مدرن و همچنین افکار عمومی بیشتر به این نوع از توسعه گرایش داشتند تا اینکه حفظ میراث فرهنگی دغدغه آنها باشد، ولی امروز این نگاه تغییر کرده است و اتفاقاً کسانی که متولی توسعه هستند، به این درک رسیده‌اند که توسعه واقعی و پایدار باید مبتنی بر ارزش‌های فرهنگی، ملی و میراثی کشور باشد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان با بیان اینکه حساسیت مردم نیز به میراث فرهنگی بسیار افزایش یافته، افزود: ممکن است برخی بگویند این حساسیت به دلیل انتشار و انعکاس اخبار مربوط به تهدید و تخریب میراث فرهنگی در فضای مجازی تشدید پیدا کرده، ولی من معتقدم انعکاس این اخبار نیز نشان‌دهنده همراهی مردم و افزایش حساسیت‌های افکار عمومی است. شاید در گذشته هزاران برابر امروز آثار تاریخی تخریب می‌شد، ولی کسی به انعکاس آن اهمیت نمی‌داد، ولی امروز اگر تکه‌ای کاشی از یک بنای تاریخی بیفتد، به خبری مهم در سطح کشور و حتی در سطح بین‌المللی تبدیل می‌شود. بنابراین با توجه به حساسیت‌های مردم، باید همراهی‌ها و همکاری‌ها را در زمینه میراث فرهنگی افزایش دهیم.
الهیاری در پاسخ به این سؤال که آیا از میراث فرهنگی استان می‌توان برای پیشبرد دیپلماسی و ارتباطات فرهنگی استفاده کرد، گفت: یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های دیپلماسی فرهنگی کشور در میراث فرهنگی، صنایع دستی، هنرهای سنتی و گردشگری فرهنگی نهفته است و در استان اصفهان، گردشگری فرهنگی تاریخی رتبه اول را در میان بخش‌های مختلف گردشگری دارد. از طرف دیگر، کشور ما در دوره‌های مختلف و متقدم تاریخی گستره جغرافیایی وسیعی را شامل می‌شده، به گونه‌ای که برخی از ایران فرهنگی صحبت می‌کنند که فراتر از مرزهای جغرافیای سیاسی کشور بوده است. امروز ایران فرهنگی به حوزه‌های مختلف جغرافیای سیاسی تبدیل شده و دستورکار ما، توسعه روابط و دیپلماسی فرهنگی با کشورهایی است که مشترکات تاریخی فرهنگی زیادی با ما دارند.
گردشگری؛ ابزار دیپلماسی عمومی و فرهنگی
وی اضافه کرد: همکاری‌های خوبی در این زمینه شکل گرفته است، مثلاً اقداماتی که سازمان میراث فرهنگی در سال‌های اخیر انجام داده، حرکت به سمت ثبت مواریث ارزشمند چند ملیتی است، مثل نوروز که به دوازده کشور تعلق دارد و به ثبت جهانی رسیده؛ از طرف دیگر، میراث فرهنگی کشور ما با کشورهای آسیای مرکزی و برخی از کشورهای اسلامی اشتراکات زیادی دارد، مثلاً کسی که از سمرقند ازبکستان به میدان نقش جهان اصفهان پا می‌گذارد، میدان مشهور ریگستان سمرقند در ذهنش تداعی می‌شود. این قرابت‌ها می‌تواند زمینه همکاری‌های منطقه‌ای را افزایش دهد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان اظهار کرد: همکاری‌ها در حوزه میراث فرهنگی نیز رو به رشد است. این همکاری‌ها زمانی در سطح بین‌المللی و با کشورهای صاحب تجربه و دانش نوین در زمینه مرمت و حفاظت از بناهای تاریخی مثل ایتالیا و ژاپن بود و در حال حاضر این همکاری‌ها به کشورهای منطقه نیز تسری یافته است، مثلاً مدتی قبل هیئتی از ازبکستان به اصفهان سفر کرده بودند، به منظور تهیه کاشی و استخدام استادکاران مرمت کاشی برای مساجد و اماکن تاریخی این کشور. این همکاری‌ها می‌تواند در رده‌های مختلف تداوم پیدا کند.
وی ادامه داد: جاذبه‌های فرهنگی تاریخی ما در توسعه گردشگری بسیار مهم است و گردشگری به عنوان مسیر و ابزار دیپلماسی عمومی و فرهنگی شناخته می‌شود.همچنین اشتراکات فرهنگی می‌تواند دستمایه‌ای برای طرح‌های مشترک در زمینه میراث فرهنگی قرار گیرد، ضمن اینکه می‌توانیم همکاری‌های فنی خوبی با کشورهای مختلف داشته باشیم، هم از تجربیات آنها استفاده کنیم و هم آنها از تجربیات ما استفاده کنند، چون کشور ما در زمینه مرمت و حفاظت از میراث فرهنگی حرفی برای گفتن دارد و فارغ از اخبار منفی در خصوص آسیب دیدن بناهای تاریخی، کارنامه مرمتی کشور ما در بسیاری از کشورهای صاحب میراث فرهنگی مورد تحسین و تأیید است.
وی بیان کرد: امروز گردشگری جایگاهی پیدا کرده است که وقتی اکثر هیئت‌های خارجی با برنامه‌های مختلف به کشور ما سفر می‌کنند، حتماً در برنامه‌ها و گفت‌و‌گوهایشان موضوع گردشگری مطرح می‌شود، مثلاً در چند سال اخیر که شاهد تحرکات جدی دستگاه دیپلماسی و حضور هیئت‌های بلندپایه خارجی در کشور بوده‌ایم، بازدید از اصفهان در برنامه سفر این هیئت‌ها قرار داشته است.
تخصصی شدن موزه‌ها؛ رویکرد اداره میراث فرهنگی
الهیاری در خصوص تعداد نسخه‌های خطی موجود در استان اصفهان گفت: در این زمینه نمی‌توانیم آماری ارائه دهیم، چون متولی نسخ خطی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است و اداره کل میراث فرهنگی تعداد محدودی نسخ خطی موزه‌ای در اختیار دارد. چون حدود چهل موزه فعال در سطح استان وجود دارد، مخازن آنها باید مورد بررسی قرار گیرد.
وی با بیان اینکه نسخ خطی جایگاه ویژه‌ای در بحث موزه دارد، افزود: در اصفهان بخش خصوصی در این زمینه فعال است و یکی از موزه‌های ارزشمند نسخ خطی در استان که به نوعی جایگاه کشوری دارد، در فولادشهر واقع شده و مجموعه‌ای شخصی است، البته این نسخه‌ها در جای نامناسبی نگهداری می‌شود، ولی اقداماتی به منظور اختصاص یک فضای موزه‌ای مناسب به این نسخ در حال انجام است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان تصریح کرد: در موزه‌های استان اصفهان آثار ارزشمند قرآنی زیادی وجود دارد که مهم‌ترین و شاخص‌ترین آنها، اثر قرآنی به نمایش درآمده در موزه چهلستون است و به غیر از موزه‌های باستان‌شناسی، در اکثر موزه‌ها نسخ خطی به ویژه نسخ قرآنی نگهداری می‌شود، ولی چون نسخ به لحاظ فراوانی بیشتر در سازمان اسناد و کتابخانه ملی نگهداری می‌شود، نمی‌توانم آمار کلی از تعداد آنها ارائه بدهم.
وی در خصوص تجمیع و نگهداری نسخ خطی در یک موزه مخصوص بیان کرد: اگر بحث مجموعه بزرگ موزه‌ای اصفهان حل شود که قبلاً نگاه‌ها متوجه ریسباف بود تا موزه‌ها در یک مجموعه بزرگ مستقر شوند، رویکرد ما تخصصی شدن موزه‌ها خواهد بود و قطعا نسخ خطی موجود در اصفهان این ظرفیت را دارد که گالری موزه‌ای ویژه خودش را داشته باشد، به همراه مخزن خوبی که به صورت امن و مناسب از آنها نگهداری کند.
انتهای پیام
