«رقابت‌سازی»؛ ابزار ایران برای مهار شورای همکاری خلیج فارس + صوت

محمدجواد جمالی نوبندگانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم در گفت‌وگو با ایکنا، درباره بیانیه اخیر شورای همکاری خلیج فارس پیرامون جزایر سه‌گانه و تأثیر آن بر روابط جمهوری اسلامی ایران با کشورهای حاشیه خلیج فارس ازجمله عربستان سعودی گفت: متأسفانه به خاطر نقشی که بریتانیا در وضعیت جغرافیای سیاسی منطقه غرب آسیا داشته همواره این منطقه درگیر تنش و اختلافات ارضی، سرزمینی، مذهبی و قومیتی بوده و این اختلافات حتی پس از خروج استعمارگران بریتانیایی به قوت خود باقی مانده، چون طوری بذر تفرقه را پاشیده‌اند که برای همیشه ادامه داشته باشد و بتوانند از آن سوءاستفاده کنند.

وی افزود: از 54 سال پیش که امارات متحده عربی اعلام استقلال و دولت کرده، ادعاهای مربوط به جزایر سه‌گانه را مطرح کرده است و حتی متأسفانه شورای همکاری خلیج فارس در جلسات خود بند مربوط به جزایر سه‌گانه را در بیانیه‌هایشان قید می‌کنند. اخیراً هم اینها جلسات سالانه با اتحادیه اروپا برگزار می‌‎کنند و یا گاهی اوقات با چین و روسیه و به تازگی با ژاپن جلساتی را دارند و از کنار این جلسات که غالباً هم اقتصادی هستند در قالب قطعنامه پایانی بندهای مربوط به جزایر سه‌گانه را می‌آورند و به نوعی از جلسات اقتصادی سوءاستفاده‌های سیاسی می‌کنند.

ادعایی فاقد اصالت

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم با بیان اینکه ادعاهای کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس فاقد اصالت است، اظهار کرد: خیلی نباید روی این ادعاها حساس بود و آن را پیگیری کرد زیرا همیشه ما اعلام کرده‌ایم این جزایر جزء لاینفک خاک جمهوری اسلامی ایران هستند و اینگونه فشارهای گاه و بیگاه صرفاً برای پیشبرد مقاصد داخلی خودشان است و می‌دانند به راحتی تسلیم مطامع ارضی‌شان نخواهیم شد.

جمالی نوبندگانی بیان کرد: اینکه فکر کنیم تبادل سفیر با عربستان به تمام مشکلات ما با کشورهای حاشیه خلیج فارس پایان می‌دهد به نظر من تفکری به دور از واقعیت است که به عنوان مثال باید به اختلاف ایران و با این کشورها بر سر میدان گازی آرش اشاره کرد. به نظر من در ابتدای مسیر قرار داریم و زمان می‌برد تا درک مشترک میان طرف‌ها ایجاد شود.

وی با اشاره به دخالت قدرت‌های فرامنطقه‌ای گفت: نباید از فشارهایی که بازیگران فرامنطقه‌ای مانند آمریکا، اتحادیه اروپا و رژیم صهیونیستی وارد می‌کنند غفلت شود؛ به هر حال کشورهای حاشیه خلیج فارس خیلی از مؤلفه‌های قدرت برخوردار نیستند و به نوعی به بازیگران فرامنطقه‌ای وابستگی دارند.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم، تلاش‌های چند ماه گذشته به منظور ارتقای روابط میان جمهوری اسلامی ایران با همسایگان جنوبی خود را تحسین‌برانگیر خواند و در این رابطه اظهار کرد: عربستان سعودی به عنوان یکی از کشورهای مهم، شاه‌کلید منطقه محسوب می‌شود زیرا بحرین، امارات و دیگران دنباله‌روی آن هستند. روابط ما با عربستان طی چند دهه گذشته خیلی مناسب نبوده و برای اینکه به طور کامل التیام شود باید فرصت داد و نباید خیلی زود انتظار بهبود کامل روابط را داشت یعنی نباید توقع داشت ظرف یکی دو سال آینده همه مشکلات حل شود.

جمالی نوبندگانی درباره سکونت هم‌وطنانمان در جزایر سه‌گانه و واگذاری زمین رایگان به اینها گفت: باید در نظر داشت امارات متحده عربی از هفت امارت تشکیل شده و همواره فشارهایی را هم به حکومت مرکزی وارد می‌کنند و حتی از مردم عرب‌زبان جزایر سه‌گانه حمایت‌های مالی، معنوی و لجستیکی انجام می‌دهند و چون این جزایر در محرومیت به سر می‌برند اگر جمهوری اسلامی ایران بتواند خدماتی را به مردم این مناطق ارائه دهد و زیرساخت‌های این جزایر را تقویت کند و امتیازاتی را برای سکونت در این جزایر در نظر بگیرد قطعاً اقدام خوب و خنثی‌کننده‌ای به شمار می‌رود.

سیاست رقابت‌سازی و تأثیر آن بر آینده روابط ایران با کشورهای حاشیه خلیج فارس

وی توسعه روابط با کشورهای منطقه را یک اصل مهم و ضروری دانست که می‌تواند مانعی جدی در مسیر طرح دوباره ادعاهای واهی و کذب این‌چنینی باشد و در این رابطه تصریح کرد: روابط اقتصادی ما با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس فراز و فرود داشته یعنی با برخی خیلی روابط گسترده‌ای داریم و با برخی هم روابط اقتصادی اندکی را شاهد هستیم. جمهوری اسلامی ایران یک سیاستی را در روابط خود با این کشورها در پیش گرفته و آن هم رقابت‌سازی است و این رقابت‌سازی که قبلاً میان قطر و عربستان وجود داشته امروز میان عمان و امارات ظهور و بروز پیدا کرده است.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم در این رابطه گفت: در راستای پیشبرد و کارآمدسازی این سیاست تلاش شده وابستگی خودمان را به بنادر امارات کاهش دهیم و از بنادر عمانی هم به منظور صادرت نفت و کالاها بهره ببریم.

جمالی نوبندگانی در پایان تأکید کرد: بهبود روابط با بحرین را هم باید جدی گرفت و با این کشور می‌توان همکاری‌‎های نفتی را ارتقا داد و در حوزه توریسم مذهبی هم مذاکراتی را انجام دهیم و این مذاکرات منتج به خروجی مثبت شود. اگر بتوان ظرفیت‌ها را شناسایی و برروی آنها سرمایه‌گذاری شود قطعاً به حسن روابط کمک خواهد کرد.

گفت‌وگو از سعید امینی