به نام قرآن؛ به کام بازار

مراسم افتتاحیه شانزدهمین نمایشگاه قرآن و عترت اصفهان عصر روز شنبه، 28 اردیبشهت‌ماه، در حالی برگزار شد که نوع برگزاری آن با ‌سال‌های قبل تفاوت‌ چشم‌گیری داشت، تفاوتی که هم در بعد کمی و کیفی و هم در شکل و محتوای آن به خوبی نمایان است. 
مراسم افتتاحیه امسال نه تنها با استقبال زیادی همراه نبود، بلکه برخلاف سال‌های گذشته که با پیام آیت‌الله مظاهری و با حضور استاندار و شهردار اصفهان همراه بود و یکی از سخنرانان این مراسم نیز استاندار اصفهان بود، امسال این نمایشگاه در غیاب مسئولان ارشد استان برگزار شد. در حالی که در دعوت‌نامه‌های افتتاحیه این مراسم، نوشته شده بود مراسم افتتاحیه با حضور مسئولان کشوری برگزار می‌شود. در جدول برنامه‌ریزی‌ مراسم افتتاحیه به قرائت پیام آیت‎الله مظاهری - که هر سال نیز در مراسم افتتاحیه نمایشگاه قرائت می‌شد- اشاره شده بود، ولی در طول مراسم افتتاحیه، نه تنها پیام ایشان قرائت نشد، بلکه حتی اشاره‌ای به چرایی قرائت نشدن آن نشد و دیگر اینکه در همین جدول برنامه‌ریزی، به سخنرانی معاون سیاسی امنیتی استاندار اصفهان اشاره شده بود که ایشان هم در برنامه حضور نداشتند.
هرساله نمایشگاه قرآن و عترت اصفهان در سه سالن شیخ‌بهایی، نقش جهان و ملاصدرا شرکت نمایشگاه‌های استان برگزار می‌شد و در هرکدام از این سالن‌ها، غرفه‌های مختلف مؤسسات و مراکز قرآنی، در کنار غرفه سازمان‌ها و مراکز فرهنگی مختلف دستاوردها و فعالیت‌های قرآنی، فرهنگی و هنری مرتبط با قرآن و عترت را به نمایش می‌گذاشتند، اما امسال تنها دو سالن به مؤسسات قرآنی و سازمان‌های دولتی واگذار شده بود تا دستاوردهای قرآنی خود را به نمایش بگذارند و سالن سوم نمایشگاه که انتظار می‎رفت آن هم محلی برای عرضه فعالیت‌های کیفی قرآنی باشد، به بازار فروش محصولات گیاهی، لباس، شیرینی‌جات و لوازم آشپزخانه بدل شده بود که غرفه‌داران این سالن، مثل بازارهای سطح شهر، با صدای بلند به تبلیغ کالاهای خود می‌پرداختند و مشتریان را به داخل غرفه خود دعوت می‌کردند. تأسف‌برانگیرتر از همه اینکه در لابه‌لای غرفه‌های متعدد لوازم آشپزخانه و محصولات گیاهی و لباس‌های مختلف زنانه و ...، غرفه‌هایی به هم فروش کتاب، آن هم از برخی ناشران گمنام می‌پرداختند و این سندی برای بی‌مهری نسبت به عرصه کتاب و کتابخوانی و پایین آوردن شأن آن است.

علی یارمحمدیان، مدیرعامل شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی استان اصفهان هفته گذشته درباره برگزاری نمایشگاه قرآن اصفهان به خبرنگار ایکنا گفته بود: در سال‌های گذشته، نمایشگاه قرآن و عترت به این صورت برگزار می‌شد که افراد فعال در حوزه‌های اقتصادی مرتبط با دین مثل عرضه‌کنندگان ملزومات چادر یا اقلام خوراکی در کنار مشارکت‌کنندگان فعال در حوزه دین و فعالیت‌های قرآنی مثل ناشران و مؤسسات قرآنی و فرهنگی به عرضه کالاهای خود می‌پرداختند که این رویه مورد اعتراض فعالان قرآنی و فرهنگی قرار داشت و آنها معتقد بودند باید به لحاظ جانمایی غرفه‌ها، میان فعالان این دو بخش تفاوت وجود داشته باشد. در نهایت تصمیم بر این شد که این دو بخش از هم تفکیک شوند و نمایشگاه قرآن و عترت فقط به فعالان فرهنگی و قرآنی اختصاص یافته و غرفه‌ها به صورت رایگان در اختیار آنها قرار گیرد و فعالان اقتصادی در بخش دیگری با عنوان نمایشگاه ضیافت به عرضه کالاهای خود بپردازند که غرفه‌های این نمایشگاه بر مبنای قانونی سایر نمایشگاه‌ها یعنی پرداخت هزینه غرفه‌ها به مشارکت‌کنندگان واگذار می‌شود.
یارمحمدیان با اشاره به اینکه در سال گذشته، ۹۰۰۰ متر مربع فضای فیزیکی به نمایشگاه قرآن و عترت اختصاص یافت و امسال ۹۵۰۰ متر مربع برای نمایشگاه پیش‌بینی شده که ۷۰۰۰ متر مربع مخصوص بخش فرهنگی و قرآنی و ۲۵۰۰ متر مربع ویژه بخش تجاری و اقتصادی است، این را هم گفته بود که اصلی‌ترین ویژگی نمایشگاه قرآن و عترت در سال جاری این است که مخاطبان با نمایشگاهی کاملاً تخصصی در حوزه قرآن و عترت مواجه هستند و فقط شاهد محصولات فرهنگی و قرآنی خواهند بود.

تبلیغات ضعیف نمایشگاه قرآن اصفهان
به نظر می‌رسد تبلیغات شانزدهمین نمایشگاه قرآن و عترت اصفهان بسیار منسجم و گسترده‌ انجام نشده است، به طوری که حتی در سطح شهر بنر و بیلبوردهای مربوط به نمایشگاه قرآن به چشم نمی‌خورد، ولی در برخی از میادین و چهارراه‌ها، بنر نمایشگاه ضیافت یا همان فروش محصولات غذایی و پوشاک نصب شده که بر روی آن، تنها عکس چند جلد قرآن به چشم می‌خورد. هر ساله نیز قبل از برگزاری نمایشگاه قرآن، نشست خبری مربوط به آن نیز با حضور مدیر شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی استان و دیگر مسئولان مربوطه برگزار و ابعاد مختلف این نمایشگاه برای رسانه‌ها تشریح می‌شد، اما امسال نه تنها این تشست خبری برگزار نشد، بلکه پوشش خبر این برنامه از سوی رسانه‌های استان نیز بسیار محدود بود و شاید به همین دلیل باشد که اولین و دومین شب برگزاری نمایشگاه قرآن اصفهان در حالی سپری شد که میزان استقبال مردمی از این نمایشگاه بسیار اندک بود. متأسفانه بیشتر بازدیدکنندگان هم تمایل بیشتری برای بازدید از سالن سوم یعنی همان بازارچه محصولات خانگی داشتند. با این حال باید دید آیا در شب‌های آینده استقبال از این نمایشگاه بیشتر می‌شود.

دستاورد قرآنی خاصی در نمایشگاه عرضه نشده است
یکی بازدیدکنندگان نمایشگاه قرآن اصفهان، در خصوص این نمایشگاه گفت: من در تمام سال‌های برگزاری این نمایشگاه در آن حضور داشتم، اما متأسفانه امسال دستاورد قرآنی خاصی در نمایشگاه وجود ندارد، مثلاً من به دنبال کتاب تفسیر قرآن آقای قرائتی بودم که آن را پیدا نکردم، ولی کتاب‌های زیادی با عنوان‌هایی نظیر چگونه میلیونر شویم یا چگونه پوست خود را زیبا کنیم در نمایشگاه دیدم.
بهرامی ادامه داد: البته نمایشگاه امسال نسبت به سال‌های گذشته مقداری شکیل‌تر و زیباتر شده و نظم بهتری دارد، اما از لحاظ محتوایی، برتری خاصی ندارد. به نظر من بهتر است برای سال‌های آینده همین تنوعی که اکنون در نمایشگاه وجود دارد حفظ شود، اما جنبه قرآنی آن افزایش یابد. مثلا شئون اسلامی در غرفه‌ها بیشتر رعایت شود، مثلاً در حال حاضر بعضی از خانم‌های فروشنده حجاب مناسبی نداشته و یا بعضی‌ها روزه خواری می‌کنند.

نقطه قوت نمایشگاه
یکی دیگر از بازدیدکنندگان نمایشگاه قرآن اصفهان، در خصوص برگزاری این نمایشگاه گفت: من سعی داشتم که هر سال در نمایشگاه حضور داشته باشم و امسال دیدم که قسمت کتاب و انتشارات کمی کوچک‍‌‌تر از سال‌های گذشته شده، اما قسمت فرهنگی مخصوص کودکان فعالیت‌های بهتر و متنوعتری را آماده کرده است.
سلطانی ادامه داد: از نکات جالب نمایشگاه این است قسمت فروش مواد خوراکی همه در یک قسمت از نمایشگاه جمع شده که یک نقطه قوت نسبت به سال‌های گذشته به شمار می‌رود. بهتر است غرفه‌های انتشارات و کتاب نیز همگی در یک سالن از نمایشگاه قرار گرفته و تعداد آنها نیز بیشتر شود.

نمایشگاه قرآن عادلانه برگزار نشد
حسن قلیزاده، غرفه‌دار غرفه کتاب باران در خصوص نمایشگاه قرآن گفت: من اولین سال است که در این نمایشگاه حضور دارم، ولی بیش از ده سال است که در به صورت مستقل نمایشگاه‌های کتاب برگزار میکنم، یعنی از ارگانها و شهرداری مجوز می‌گیرم و نمایشگاه کتاب برگزار می‌‎کنم.
قلیزاده ادامه داد: کار من، چون کاری فرهنگی است، اکثراً با همکاری ارگان‌ها مواجه می‌شوم و معمولاً مکان را رایگان در اختیارم می‌گذارند و به خاطر این خدمات، کتاب را با پنجاه درصد تخفیف ارائه می‌کنیم. اما اینجا 18 متر غرفه با قیمت 2 میلیون و 400 هزار تومان در اختیار من گذاشته‌اند که در مدت سه شب حتی 100 هزار تومان هم فروش نداشته‌ام.
قلیزاده افزود: اینجا نمایشگاه است و کسی حق فروش ندارد، اما در سالن‌های دیگر فروش صورت می‌گیرد. آنها وابسته به کجا هستند که می‌توانند از امکانات نمایشگاه با تخفیف ویژه استفاده کرده و کتاب و محصولات فرهنگی خود را بفروشند؟ چرا این فشار بر بخش خصوصی وجود دارد؟ آیا هزینه دو سالن دیگر را بخش خصوصی باید پرداخت کند؟
این غرفه‌دار گفت: برای برگزاری بهتر نمایشگاه باید دید اهداف برگزار کنندگان آن چیست. فکر می‌کنم آنها می‌خواهند در کنار قرآن و عترت کاری تجاری انجام دهند و هزینه آن را هم غرفه‌هایی که در این سالن هستند پرداخت کنند. پیشنهاد می‌کنم برگزار کنندگان به نام دین و قرآن حداقل کمی عدالت را رعایت کنند. اگر غرفه‌داران راضی از نمایشگاه خارج شوند، خودش می‌تواند بهترین تبلیغ برای دین باشد.

اطلاع‌رسانی نمایشگاه بیشتر از سال گذشته
مدیرعامل شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی استان اصفهان در گفت‎وگو با خبرنگار ایکنا درباره غیاب مسئولان ارشد اصفهان در آیین افتتاحیه شانزدهمین نمایشگاه قرآن و عترت اصفهان اظهار کرد: شهردار اصفهان در مسافرت خارج از کشور و استاندار اصفهان در برنامه‌ای در یکی از شهرستان‌های استان حضور یافته بود، ولی اعضای شورای شهر، مدیرکل ارشاد و مدیرکل اصفهان و رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان در این مراسم حضور داشتند، ضمن اینکه نمی‌توانستیم تاریخ افتتاحیه و برگزاری نمایشگاه را تغییر دهیم.
یارمحمدیان افزود: این‌طور نیست که چون مسئولان ارشد استان در مراسم افتتاحیه نمایشگاه حضور نداشتند، بگوییم افتتاحیه سوت‌و‌کور بوده است، اتفاقاً هم سخنرانی‌ها و هم محتوای مراسم افتتاحیه خیلی خوب بود و استقبال بسیار خوبی نیز از مراسم افتتاحیه به عمل آمد.
مدیرعامل شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی استان اصفهان در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود اینکه در جدول برنامه‌های آیین افتتاحیه نمایشگاه، سخنرانی معاون استاندار قید شده بود، ایشان در این مراسم سخنرانی نکردند، گفت: ایشان به استقبال رئیس کمسیون‌های مجلس رفته بودند و به همین دلیل نتوانستند در این مراسم حضور پیدا کنند.
یارمحمدیان ادامه داد: متأسفانه حال جسمی آیت‌الله مظاهری مساعد نبود و ایشان نیز نتوانستند برای شانزدهمین دوره نمایشگاه قرآن و عترت پیامی آماده کنند.
وی در واکنش به این موضوع که اطلاع‌رسانی نمایشگاه قرآن و عترت ضعیف بوده و آن‌طور که باید و شاید در سطح شهر اطلاع‌رسانی انجام نشده بود، خاطرنشان کرد: اطلاع‌رسانی خیلی خوب بود و ما تابلوهای طلوع طلائیه را به این کار اختصاص دادیم، شهرداری نیز یک‌سری از تابلوها را برای این کار اختصاص داد و در مجموع تبلیغات بسیار خوبی انجام شد. تبلیغات حتی نسبت به سال‌های گذشته بیشتر بود.
مدیرعامل شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی استان اصفهان در خصوص استقبال کمرنگ رسانه‌ها از آیین افتتاحیه شانزدهمین نمایشگاه قرآن و عترت بیان کرد: ما اکثر رسانه‌ها را برای پوشش آیین افتتاحیه دعوت کردیم و با مراجعه به اخبار آنها می‌توان فهمید که کدام‌یک این مراسم را پوشش داده‌اند.

استقبال کمرنگ از نمایشگاه قرآن
وی اضافه کرد: در سال‌های گذشته، بخش تجاری و قرآنی در نمایشگاه از هم تفکیک نشده بودند، ولی امسال نمایشگاه قرآن به صورت کاملاً تخصصی برگزار شده است و در این بخش کسی حق فروش کالا و محصول را ندارد. امسال در کنار نمایشگاه قرآن و عترت، نمایشگاه ضیافت را برگزار کرده‌ایم تا فقط در این بخش، فروش کالا و محصول انجام شود. در سال‌های گذشته، فروش کالاها در نمایشگاه قرآن انجام می‌شد که در شأن این نمایشگاه نبود و امسال برای اولین بار بخش تجاری را از بخش قرآنی جدا کرده‌ایم.
یارمحمدیان در پاسخ به این سؤال که آیا نمایشگاه ضیافت حضور مردم در نمایشگاه قرآن را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد، گفت: کسانی که برای بازدید از نمایشگاه ضیافت می‌آیند، می‌توان آنها را به بازدید از نمایشگاه قرآن هدایت کرد و اتفاقا از این طریق، استقبال از نمایشگاه قرآن بیشتر می‌شود. در واقع از پتانسیل نمایشگاه ضیافت برای نمایشگاه قرآن استفاده می‌کنیم.
وی در خصوص استقبال کمرنگ مردم از نمایشگاه قرآن گفت: در پایان برگزاری نمایشگاه، میزان استقبال مردم اعلام می‌شود. معمولاً نمایشگاه‌ها در شب اول برگزاری مخاطب کمی دارند، ولی هر چه می‌گذرد، تعداد مخاطبان بیشتر می‌شود.

نمایشگاه قرآن و عترت اصفهان هر ساله تنها یک بار در ماه رمضان برگزار می‌شود و این نمایشگاه می‌تواند فرصتی مغتنم برای فعالان و مراکز قرآنی استان باشد تا در یک فضای تخصصی، ولی متنوع و جذاب به معرفی دستاوردهای خود بپردازند و از این طریق بتوانند با بهره‎گیری از نظر مردم و نخبگان قرآنی، سطح کمی و کیفی فعالیت‌های خود را مورد ارزیابی قرار دهند، از متولیان، مجریان نمایشگاه و فعالان قرآنی نیز انتظار می‎رود با ارائه ایده‌‎ها و راهکارهای جدید، به جذابیت و تنوع نمایشگاه قرآن اصفهان کمک کنند تا این نمایشگاه به ورطه تکرار و قالب‌های کلیشه‌ای هرساله کشیده نشود. اما متأسفانه نه تنها اقدامی برای کیفیت و تنوع‌بخشی به این نمایشگاه صورت نگرفته، بلکه نمایشگاه در همان قالب‌های کلیشه‌ای هرساله خود مانده است. به طور مثال جانمایی برخی غرفه‌های نمایشگاه همان جانمایی سال قبل است و برخی غرفه‌ها همان فعالیت‌های سال گذشته خود را امسال هم در نمایشگاه ارائه کرد‌ه‌اند. با همه این اوصاف به راستی جای سوال دارد چرا از این ظرفیت قرآنی به عنوان یک فرصت فرهنگ‌ساز بهره‌برداری نمی‌شود و این نمایشگاه سال به سال به جای اینکه گامی رو به جلو باشد، به عقب باز می‌‎گردد و بدتر از آن اینکه اینکه امسال، این فرصت قرآنی فرهنگی، به فرصتی اقتصادی و بازاری بدل شده است. آیا این همان مهجوریت قرآن نیست که کاری به نام قرآن و به کام بازار تمام شود؟

انتهای پیام