خرید کالای ایرانی به گفتمان و فرهنگ ملی تبدیل شود

عبدالحمید معرفی، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان در گفت‌و‌گو با ایکنا از اصفهان با اشاره به در دسترس بودن کالای خارجی در بازارهای داخلی، اظهار کرد: مردم تقصیری درباره استفاده از کالاهای خارجی ندارند، مسئولانی که اجازه ورود کالاهای خارجی را می‌دهند، مقصر هستند، چون کشور ما ملزم به باز نگه داشتن مرزهای خود نیست و تعهدی نسبت به سازمان تجارت جهانی ندارد؛ بنابراین اگر از مردم انتظار داشته باشیم زمانی که به بازار می‌روند، کالای خارجی خریداری نکنند، انتظاری بیجاست.
وی افزود: دولت نباید اجازه ورود کالای خارجی غیرضروری را بدهد و ثانیا زمانی که از مردم خواسته می‌شود جنس خارجی خریداری نکنند، خود مسئولین نیز نباید از کالای خارجی استفاده کنند؛ در حالی که مردم می‌بینند مسئولین خود از بهترین کالاهای خارجی استفاده می‌کنند، ولی از آنها می‌خواهند که این کار را انجام ندهند، همین مسئله باعث می‌شود تا مردم به لحاظ اخلاقی، تعهدی نسبت به خرید کالای ایرانی احساس نکنند.
معرفی با تأکید بر اینکه خرید کالای ایرانی باید به گفتمانی اخلاقی در میان مردم تبدیل شود، گفت: در این صورت است که مردم احساس می‌کنند وظیفه‌ای اخلاقی و ملی را انجام می‌دهند، اما مردم در حال حاضر چنین احساسی ندارند. اگر به تبلیغات صدا و سیما نگاه کنید، می‌بینید کالای خارجی تبلیغ می‌کند، در این شرایط چگونه می‌توان انتظار داشته باشیم که مردم کالای خارجی نخرند؛ بنابراین دلیل اصلی را باید در همین تناقضات جستجو کرد. دولت که قدرت را در دست دارد و می‌تواند اقتصاد را کنترل کند، این کار را انجام نمی‌دهد و رسانه‌ها نیز خویشتن‌داری نمی‌کنند.
وی ادامه داد: اگر سیاستگذاری صحیح در این خصوص صورت گیرد و مردم احساس کنند که صاحبان قدرت مانع ورود کالای خارجی شده و خود نیز از آن استفاده نمی‌کنند، آن وقت آنها نیز این کار را انجام داده و خرید کالای ایرانی به یک فرهنگ و گفتمان اخلاقی تبدیل می‌شود؛ ولی اگر منِ نوعی به دیگران توصیه کنم که کالای ایرانی بخرند و خودم از کالای خارجی استفاده کنم، همان است که در اقتصاد به آن، «سواری مجانی» گفته می‌شود؛ یعنی عده‌ای می‌خواهند مشکلات اقتصادی با هزینه‌کرد مردم حل شود و این اتفاق نمی‌افتد. برای جلوگیری از ورود کالای خارجی، ساختار اقتصادی باید تغییر کند.

حمایت از تولید داخلی مستلزم سیاستگذاری و فرهنگ‌سازی است

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه برای حمایت از تولید داخلی به سیاستگذاری و فرهنگ‌سازی صحیح نیاز داریم، افزود: مردم را نمی‌توان کنترل کرد، هر کس درآمد خود را با زحمت به دست آورده و می‌خواهد بهترین جنس را خریداری کند. اگر من نوعی ببینم که قانون با قاطعیت اجرا می‌شود و کسی از آن سوءاستفاده نمی‌کند و ضمنا حمایت از کالای داخلی به اصلی ملی تبدیل شده و همه آن را رعایت می‌کنند، من نیز رعایت می‌کنم، آن وقت است که خرید کالای ایرانی نوعی احساس هویت به ما می‌دهد و به یک گفتمان ملی و مشترک تبدیل می‌شود. در واقع من ایرانی باید از مصرف کالای ایرانی احساس هویت کنم.
وی تصریح کرد: کالایی که وارد می‌شود، باید کالای اولیه و سرمایه‌ای باشد، نه کالای مصرفی، منتها اقتصاد ما ساختاری تجارت محور و بانک محور پیدا کرده است، یعنی از تجارت و فعالیت‌های بانکی سود به دست می‌آید، در نتیجه کسی به دنبال تولید نمی‌رود. ساختار تجاری-مالی و پولی اقتصاد ما باید تغییر کند. اگر تولید به صرفه نباشد، کسی سراغ آن نمی‌رود و در واقع نمی‌تواند این کار را انجام دهد. در این شرایط اینطور نیست که اگر کسی سرمایه‌ای در اختیار داشته باشد، بتواند بین تولید و تجارت دست به انتخاب بزند، بنابراین چاره‌ای ندارد جز اینکه سراغ تجارت و دلالی برود، چون آنجاست که سود به دست می‌آورد.
معرفی تصریح کرد: ما باید با دنیا مبادله داشته باشیم، ولی نه اینکه نفت بفروشیم و با پول حاصل از فروش آن، انواع و اقسام کالای مصرفی وارد شود. برخی کالاهای لوکس خارجی نیاز کشور نیست، بلکه نیاز یک قشر خاص است. قشر خاصی در کشور وجود دارند که منافعشان اقتضا می‌کند تا اقتصاد ایران تجارت محور باشد و اتفاقا همان کسانی هستند که در ساختار قدرت نفوذ دارند، بنابراین اصلاح را باید از آنجا شروع کرد تا منافع یک قشر خاص بر منافع ملی غالب نشود. باید شرایط را به گونه‌ای فراهم کرد تا تولید به صرفه باشد و افراد سرمایه خود را به این حوزه انتقال دهند. تقویت تولید ملی منافاتی با تبادلات اقتصادی خارجی ندارد، بلکه موضوع این است که چه چیزی داده و چه چیزی دریافت می‌کنیم.

مسئولان در استفاده از کالاهای داخلی پیشگام باشند

وی بیان کرد: باید این فرهنگ در جامعه نهادینه شود که مردم کالای ایرانی مصرف کنند، ولو اینکه کیفیت پایین‌تری داشته باشد، ولی چون ایرانی است، مصرف کرده و از خرید آن لذت ببرند. البته در برخی از حوزه‌ها، کیفیت کالای ایرانی پایین‌تر می‌باشد، ولی این مسئله یک شبه به وجود نیامده و نتیجه سیاست‌های غلط بیست تا سی سال اخیر به شمار می‌رود. نمی‌توان مردم را به زور وادار کرد تا درآمد خود را به خرید کالای بی‌کیفیت اختصاص دهند، ولی اگر این مهم به گفتمان غالب بدل شود، در عین حال مردم این کار را انجام می‌دهند. در درجه اول مسئولین تراز اول باید سطح زندگی خود را به اندازه مردم پایین بیاورند و کالای ایرانی مصرف کنند و از طرف دیگر، اجازه ورود کالاهای لوکس داده نشود.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: اگر حمایت از تولید داخل به فرهنگی نهادینه شده تبدیل شود، طبیعی است که هر کس ترجیح می‌دهد تا کالای ساخت کشورش را خریداری کند، همانطور که دوست داریم از مواد غذایی محلی و ایرانی استفاده کرده و به آن اعتماد می‌کنیم، این احساس اعتماد می‌تواند در رابطه با سایر کالاهای ایرانی نیز به وجود آید. اگر من احساس کنم که خرید کالای ایرانی باعث می‌شود تا نسل آینده در جامعه‌ای پیشرفته و با امنیت بالاتر زندگی کند، قطعا این کار را انجام می‌دهم؛ بنابراین خرید کالای ایرانی باید به یک فرهنگ عمومی تبدیل شود، در این شرایط مردم نیز پیشگام می‌شوند، مثل زمان جنگ که همه برای دفاع از کشور از یکدیگر سبقت می‌جستند.
وی اضافه کرد: اکنون این ذهنیت ایجاد شده که اگر کالایی خارجی باشد، بهتر است، در حالی که کیفیت کالاهای ایرانی زیاد با نمونه‌های خارجی‌اش فرق نمی‌کند. البته به نظر من مردم چاره‌ای جز خرید کالای خارجی نمی‌بینند، چون بازار از کالای خارجی اشباع است و با خود می‌گویند چرا اجازه ورود این کالاها داده می‌شود؛ بنابراین آنها را خریداری کرده و تعهدی در خود احساس نمی‌کنند، ولی اگر جلوی واردات کالاهای خارجی گرفته شده و کالای ایرانی در دسترس باشد، مردم کالای داخلی را بیشتر می‌خرند و گزینه‌های بیتشری در اختیار دارند.
انتهای پیام