در حکمت 80 نهجالبلاغه امام علی(ع) آمده است: «قِيمَةُ كُلِّ امْرِئٍ مَا يُحْسِنُهُ؛ ارزش هر مرد، چيزى است كه آنرا نيكو میداند و بكار مىبرد».
قیمت و بهای هر چیزی معادل است با آن معوضی که میتوان با آن، آن چیز را خرید. قیمت یک کتاب، آن معوضی است که اگر در جای آن کتاب داده شود، میتوان آن کتاب را خرید. آنچه که افراد، آن را خوب و نیک و باارزش میشمارند، همان قیمتی است که با آن خریده میشوند! بعضی قیمتشان پول است و ثروت، بعضی حرف مردم و شهرت و برخی منزلت و قدرت و برخی جسم و شهوت؛ اینها آن ثروت و قدرت وشهوت و شهرت را ارزشهایشان کردهاند و قیمتشان نیز تا زیر همان سقف هاست؛ سرمایههایی حقیر و سبک و در معرض باد! در خطر ورشکستگی و سقوط و فروکش کردن واضمحلال.
حسابهای برآمده طول و دراز؛ دوتا شدن انسانهای ستم کشیده وخوار؛ چشمهای ناپاک، هوسهای هیز و هار؛ چشمهای گشاد شده و دهانهای باز؛ اینها همه چهرههایی از آن هایی است که بسیار دیدهایم و میشناسیمشان با قیمتهایی اندک و ناپایدار و در معرض باد. پولهایی که با یک تصمیم و در یک شب پودر میشوند و خوارشدگانی که شورش میکنند تا جایشان را با او عوض کنند؛ سردرد و خمار پس از مستی و از دست رفتن سرمستی و چشمهایی و دهانهایی که با انتشار یک عکس پنهانی و یک حرف ناخوشایند به سرعت بسته میشوند و باردیگر که باز شدند به ناسزا باز میشوند.
قیمتها متفاوت است، برخی با دستهای از کاغذهای رنگیِ نقش دار خریده میشوند یا با برگهای کاغذ و یک امضاء، حال با برخی صفرهای! کم و زیاد، بهای رفع عطش برآمده ازحقارت شخصیتِ برخی را جنون اعتیادآورِ قدرت میپردازد و برخی دیگر را، دهانهای باز شده و چشمهای خیره هوادارانِ هوی دار! قیمت گروهی دیگر نیز تمنیات تن است و شهوات آن، همان تنانگیهای مبتذل و تمنیات مشترک انسان و دام!! بیماریهای مشترک انسان با جوندگان با موش، بیماری مشترکش با اسب و قاطر و الاغ! بیماری مشترک انسان با گاو، با سگ، با خوک!
طاعون طلا و تیفوسِ ثروتِ کرمهایِ قلابدارِ مکنده خون مردم، سیاه زخم و جنون گاویِ بلند شاخان ِشاخ، تب راجعه هوی داران نوبه ایِ گوش دراز و مشمشه تک سم داران الاغ! وکپلک جگرِگربه! و بیماری هرزه سانان انگل سرشت و اسیران اسافل الاعضا.
در این میان اما کسان دیگر نیز هستند که دلبستگیهایشان و خوب شمردنیها و نیک انگاشته هایشان را جنسی دیگر است؛ طلا و سنگ و جواهری که بالای سر وسقف خانههای دیگران است، زیر پاهای آنان است! قدرت را در جایی دیگر یافتهاند و بر قادر مطلقی تکیه و اعتماد کردهاند که منشا همه قدرتهاست و همه در مقابلش خاضعاند، ضعفی در درون و شخصیتشان ندارند تا با تشبث به قدرت نمایی بیرونی بخواهند آن را بپوشانند و فراموش کنند؛ از سطح غریزه گذشته اند و در تراز وظیفه میزیند و ردای زیبای این وظیفه را در قبال زیبایی و کمالِ هستی مطلق بر تن کردهاند و زیبایی وصف ناشدنی بندگی حق و حقیقت را بر هر جلوه زودگذر ناپایداری ترجیح دادهاند؛ افسون دنیا چشمان آنان را نفریفته و به خوابشان نبرده است و زیرکیشان را در دام سفاهت و بلاهت گرفتار نکرده، چشم به زیباییها وعظمتهای دست نیافتنیتر و حیرتهای شگفت انگیز تر و تمام نشدنی تری دوختهاند و از بند حقارت و سفاهت آزاد شدهاند.از دامهای شیطان و شعبدههایِ سرمایه و سرکوب و سرگرمی، رستهاند و ارزش و قیمتشان در این جهان معادلی و معوضی ندارد، این است که فقط خداوند میتواند خریدارشان شود و آنان نیز خود را جز به او و به قیمت دیدار و لقایش نخواهند فروخت.
إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ وَالْقُرْآنِ وَمَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيْعِكُمُ الَّذِي بَايَعْتُمْ بِهِ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ؛ در حقيقت خدا از مؤمنان جان و مالشان را به [بهاى] اينكه بهشت براى آنان باشد خريده است همان كسانى كه در راه خدا مى جنگند و مى كشند و كشته میشوند [اين] به عنوان وعده حقى در تورات و انجيل و قرآن بر عهده اوست و چه كسى از خدا به عهد خويش وفادارتر است، پس به اين معاملهاى كه با او كردهايد، شادمان باشيد و اين همان كاميابى بزرگ است. (توبه-111).
التَّائِبُونَ الْعَابِدُونَ الْحَامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاكِعُونَ السَّاجِدُونَ الْآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّاهُونَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَالْحَافِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ؛ آن مؤمنان] همان توبه كنندگان پرستندگان سپاسگزاران روزه داران ركوع كنندگان سجده كنندگان وادارندگان به كارهاى پسنديده بازدارندگان از كارهاى ناپسند و پاسداران مقررات خدايند و مؤمنان را بشارت ده. ﴿توبه/ 112﴾.
یادداشت از داریوش اسماعیلی/ معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد اصفهان
انتهای پیام