کاوش انواع جدیدی از مغالطه کافران در قرآن در «مطالعات قرآن و حدیث»

به گزارش ایکنا؛ دومین شماره سال دوازدهم دوفصلنامه علمی پژوهشی «مطالعات قرآن و حدیث» ویژه بهار و تابستان 98 به صاحب‌امتیازی دانشگاه امام صادق(ع) و مدیرمسئولی حسینعلی سعدی منتشر شد.

عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «آیا خدا تفیلین می‌بندد؟ تحلیل بینامتنی آیه «قالت الیهود ید الله مغلوله»»، «اشتدادپذیری «علم» در پرتو نشانه‌شناسی «قوم یعلمون» در سوره فصلت (بر مبنای نشانه‌شناختی گریماس)»، «اعتبارسنجی و مصداق‌شناسی روایات «نهی از مبایعه با اکراد»»، «بررسی علت استغفار حضرت داوود(ع) در آیه «و ظن داوود انما فتناه فاستغفر ربه...»»، «پژوهشی پیرامون انواع جدیدی از مغالطه در قرآن کریم»، «تحلیل کارکرد افعال حرکتی در قرآن کریم با رویکرد شناختی»، «چیستی ایمان در قرآن کریم به روش تحلیل محتوای کیفی»، «رسول و نبی در اندیشه مفسران و متکلمان؛ سیر تطور و نقد دیدگاه‌ها»، «روش‌های نقد و ارزیابی شبهات واقعه غدیر در کتاب الغدیر»، «رهیافت زبان‌شناسانه در تحلیل معنای هفت آسمان»، «گفتاری پیرامون حوزه‌های حدیثی مغفول در تفسیر قرآن کریم»، «معناشناسی واژگان نظام خویشاوندی در قرآن کریم».

انواع جدیدی از مغالطه در قرآن کریم

در چکیده مقاله «پژوهشی پیرامون انواع جدیدی از مغالطه در قرآن کریم» می‌خوانیم: «مغالطه یکی از طرق مهم اشتباه در استدلال و تحریف در تفکر است. آشنایی با انواع مغالطه سبب می‌شود تا اندیشه انسان از زودباوری و سطحی‌نگری در برابر انواع خطاها در استدلال در امان بماند. انواع مغالطه‌ها، متعدد و قابل افزایش است و تشخیص و تکمیل انواع مغالطه، در علم منطق حائز اهمیت است. دقت در آیات قرآن کریم از حیث چگونگی طرح مناظره‌ها و تاکید قرآن بر نشان دادن وجه مغالطه و راه اظهار و غلبه بر مغالطات، بیانگر این مساله است که قرآن کریم به سبک گفت‌‍وگو در مناظره توجه دارد. با تامل در آیات قرآن کریم، مغالطاتی در مناظرات کافران با پیامبران الهی دیده می‌شود که می‌توان آنها را در انواع متعددی طبقه‌بندی کرد و با دقت در آن‌ها انواع دیگری از مغالطه را تشخیص داد و به شمار انواع مغالطه‌های موجود اضافه کرد. برای تشخیص انواع مختلف مغالطه‌ها ابتدا کل آیات، بررسی و انواع مغالطات مطرح در قرآن بررسی شد، سپس چند نوع مغالطه که می‌توانست در دسته‌بندی جدید یا متفاوتی قرار گیرد تحت عناوین ابداعی معرفی شد. در این راستا هفت نوع مغالطه ارائه می‌شود که عبارتند از: مغالطه‌های استبعاد، حقیقت و مجاز، ظن و گمان، بود و نمود، برچسب، سوگند و خودبرتری عقلی.»

چیستی ایمان در قرآن کریم

در طلیعه مقاله «چیستی ایمان در قرآن کریم به روش تحلیل محتوای کیفی» آمده است: «چیستی ایمان، یکی از مهم‌ترین سوالاتی است که در درازنای تاریخ اسلام، ذهن مفسران و متکلمان اسلامی را به خود مشغول ساخته است. برخی بر یک رکن، گروهی بر دو رکن، بعضی بر سه رکن و عده‌ای بر چهار رکن اصلی در تعریف چیستی ایمان، مستند به آیات قرآن، تاکید ورزیده‌اند. در این پژوهش، دیدگاه قرآن، در باب چیستی ایمان به دور از منازعات متکلمان و مفسران و تنها با تمرکز بر آیات قرآن، به شیوه مستند، مستدل و متن‌محور و با روش تحلیل محتوای کیفی؛ استخراج، گزارش و تحلیل شده تا زمینه برای پاسخ به سوال پیش‌گفته فراهم آید. از مطالعه تحلیلی آیات مربوط به ایمان در قرآن به دست می‌آید که ایمان به معنای تصدیق و مراد از تصدیق، یقین است که در قلب، جای دارد و از همین رو، ایمان امری قلبی است. نیز همه گونه‌های متعلقات ایمان در قدسی بودن مشترکند. نتیجه اینکه ایمان، تصدیق امر قدسی است. ایمان، دارای مراتب، اختیاری، قلبی و متقابل با کفر است و پس از اسلام و پیش از تقوا، احسان، اطمینان، بر و صدق قرار می‌گیرد.»

انتهای پیام