کتاب و کتابخوانی؛ لازمه توسعه تمدن نوین ایران اسلامی

علی‌اکبر کجباف، کارشناس فرهنگی و عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان، در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، در خصوص فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه، اظهار کرد: کتاب در جامعه ما از قدیم به عنوان یکی از راه‌های ارتباط میان مردم به شمار می‌رفت، به گونه‌ای که ارتباط میان نسل‌ها به وسیله کتاب برقرار شده و فرهنگ، تاریخ، علوم و فلسفه از این راه منتقل می‌شده است.

وی با بیان اینکه کتاب یک یار بی‌زبان و پرحرف است، ادامه داد: توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی، زمینه را برای آگاهی بخشی و بالا بردن سطح سواد جامعه فراهم می‌کند. البته خواندن به تنهایی کفایت نمی‌کند، بلکه خواندن باید همراه با تفکر باشد تا بتواند جهل را از بین ببرد. همه ما به مطالعه و تحقیق نیاز داریم، اما متأسفانه در کل جامعه سرانه مطالعه بسیار پایین است و این مسئله در شأن کشور ایران و یک انقلاب فرهنگی نیست.

این کارشناس فرهنگی افزود: ما نیاز داریم تا فرهنگ کتاب و کتابخوانی را در کشور توسعه دهیم و برای این کار به حمایت دولت نیاز داریم تا بتواند به صورتی هدفمند، کتاب و فرهنگ کتاب را پیش ببرد. از طرف دیگر هم همان‌گونه که انسان برای متفکر شدن به کتاب نیاز دارد، انسان متفکر نیز نیازمند کتاب است.

کجباف بیان کرد: به اعتقاد جامعه‌شناسان، اگر بخواهیم شاخص‌های توسعه هر کشور را بررسی کنیم باید سرانه مطالعه آنها را مدنظر قرار دهیم که متأسفانه با توجه به پایین بودن سرانه مطالعه در کشور باید تغییری در این وضعیت اتفاق بیفتد. در گذشته گسترش کتاب و کتابخانه را داشته‌ایم که این گسترش باعث شده اسلام بال و پر پیدا کرده و به تمدن بزرگ و طلایی برسد. بازیابی این تمدن باید از طریق گسترش کتابخوانی باشد.

وی گفت: یکی از راه‌های رشد و بازیابی و توسعه تمدن نوین ایران اسلامی توجه مجدد به کتاب و کتابخوانی است. مسئولین نیز باید در حوزه فرهنگ و علوم انسانی و در حوزه نشر قدم‌های موثری بردارند.

کجباف با اشاره به تأثیر فضای مجازی بر فرهنگ کتابخوانی تأکید کرد: امروزه بحث کتابخانه اینترنتی مطرح شده است، و باید به گونه‌ای روی این کتابخانه‌های اینترنتی سرمایه‌گذاری کنیم که افراد بتوانند در دنیای مجازی کتابخانه خود را پیدا کنند، اگرچه در حال حاضر شبکه‌های مجازی وقت افراد را به گونه‌ای پر می‌کند که فرصتی برای پرداختن به مطالعه ندارند و با وجود دادن اطلاعات به افراد، یک نکته منفی تلقی می‌شوند. دنیای مجازی زمینه‌ای را به گونه‌ای تغییر داده است که موقعیت را از کتابخوانی سلب کرده و ما باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که افراد دوباره به سمت مطالعه حرکت کنند.