چند همسری با تحکیم خانواده در تعارض است

سمیه طهماسبی، استاد حوزه و دانشگاه و فعال حقوق زنان، در گفت‌و‌گو با ایکنا از اصفهان، در خصوص نگاه و رویکرد جامعه به پدیده چند همسری، اظهار کرد: با توجه به تغییر و تحولات موجود در جامعه، ارتقاء سطح آگاهی عمومی و برخورد علمی با مسائل خانوادگی و اجتماعی، پدیده چند همسری به عنوان نوعی آسیب در خانواده‌ها و جامعه مورد توجه قرار می‌گیرد. در واقع این پدیده، هم معلول و هم علت سلسله‌ای از ناهنجاری‌ها محسوب می‌شود.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم نگاه علمی و روزآمدی به پدیده چند همسری داشته باشیم، قطعا این پدیده مورد نفرت قرار دارد، تقبیح می‌شود و به عنوان نوعی اخلال در شخصیت افراد و خانواده‌ها به حساب می‌آید که اگر با آن مبارزه نشود و بازدارندگی قانونی برایش به وجود نیاید، پیامدها و آسیب‌هایی گریبان‌گیر خانواده‌ها و جامعه خواهد شد که رهایی از آنها به سادگی ممکن نیست.

این استاد حوزه و دانشگاه یکی از علل پدیده چند همسری را تفکر حاکمیت مردانه بر زندگی خانوادگی و اجتماعی خواند و افزود: مردان احساس می‌کنند دستشان باز است و شرع و قانون از آنها در این زمینه حمایت می‌کند، بنابراین حق آنهاست که بتوانند همسران متعدد اختیار کرده و از این اهرم به صورت نابه‌هنجاری علیه زن و خانواده استفاده کنند.

چند همسری کرامت زنان را خدشه‌دار می‌کند
طهماسبی اضافه کرد: اگر نگاهی میدانی به تاریخ پدیده چند همسری داشته باشیم و حتی فراوانی آن را در نظر نگیریم، می‌بینیم که این پدیده همواره نشان‌دهنده قدرت و نیروی مردانه بوده و پیامد آن نیز به این صورت است که زنان در رابطه با مطالبات و خواسته‌هایشان محکوم به پذیرش یک‌سری خواسته‌های مردانه شده و در شرایط دشوار، اجبارا از حقوق خودشان کوتاه آمده‌اند، اعتماد به نفس‌شان را از دست داده‌اند، احساس فروتر بودن در خانواده و اجتماع، کرامت و شأن آنها را خدشه‌دار کرده و برخورداری آنها از حقوق برابر با مردان زیر سوال رفته است. در واقع این‌ها باعث ‌شده زنان نتوانند نقش مادری و همسری خود را در خانواده ایفا کنند.

چندهمسری اعتماد به نفس زنان را سلب می‌کند 

وی بیان کرد: در صورت رواج پدیده چند همسری در یک جامعه، این احساس در دختران به وجود می‌آید که آینده خوبی در انتظار آنها نیست، اعتماد به نفس و امید آنها به زندگی کاهش می‌یابد، از زن بودن و جنس مؤنث بودن احساس حقارت و فرومایگی به آنها دست خواهد داد و بسیاری از مسائل دیگر که چنین احساساتی می‌تواند در پی داشته باشد و بنیان خانواده و اجتماع را هدف قرار می‌دهد.

این فعال حقوق زنان در پاسخ به این سوال که آیا پدیده چند همسری راهکار مناسبی برای حمایت از تعداد روزافزون زنان بیوه و مطلقه و دختران مجرد در سنین بالا محسوب می‌شود یا خیر، گفت: به نظر می‌رسد بخشی از آماری که در این خصوص ارائه می‌شود، نوعی شانتاژ خبری باشد، چون متأسفانه در این زمینه آمار و ارقام شفافی در دست نیست و نوعی دستکاری در این آمار مشاهده می‌شود. در واقع آمارهای چندگانه‌ای که از زبان مسئولین می‌شنویم، نشان می‌دهد برخی مدافعان پدیده چند همسری که به این استدلال متوسل می‌شوند، در خلا نظام آماری شفاف در این زمینه آمارسازی می‌کنند و به نظر نمی‌رسد تعداد واقعی این دسته از زنان و دختران مطابق آمارهای تبلیغی این گروه باشد.

وی افزود: بر فرض که ما واقعا با چنین مشکلی در جامعه مواجه باشیم، نمی‌توانیم یک معضل را با معضل دیگر حل‌وفصل کنیم. به جای اینکه زمینه را برای چند همسری مردان متأهل فراهم کنیم، می‌توانیم زمینه را برای جوانانی به وجود آوریم که به علت مشکلات و محدودیت‌ها، امکان ازدواج ندارند و نیازهای زیستی، روحی، خانوادگی و اجتماعی‌شان به تأخیر افتاده است. در واقع انرژی‌ای که صرف ترویج چند همسری می‌شود، می‌تواند برای کمک به جوانانی صرف شود که یک بار نیز موفق به ازدواج نشده‌اند و حتی از این هم ناامیدند که بتوانند در آینده تشکیل خانواده دهند.

توانمندسازی اقتصادی؛ راه جلوگیری از تجرد زنان بیوه 

طهماسبی ادامه داد: علاوه بر این، راه‌های دیگری برای حمایت از زنان بی‌سرپرست، خودسرپرست و آن‌هایی که شرایط ازدواج برایشان فراهم نشده است، وجود دارد، به این صورت که در جهت بالا بردن اعتماد به نفس، خودشناسی و توانمندسازی همه جانبه آنها از جمله توانمندسازی اقتصادی‌شان حرکت کنیم و مهارت‌های زندگی، ارتباطات سالم و مفید اجتماعی و سبک زندگی خاص را به این زنان بیاموزیم تا خانواده‌های دیگر را تحت تأثیر منفی قرار ندهند و مجبور نباشند زندگی متزلزل و نابسامانی را برای خود و خانواده‌های دیگر رقم بزنند.

وی بیان کرد: زنانی که به هر دلیل شرایط ازدواج ندارند، در صورتی که از کفایت و توانمندی بهره‌مند شوند، می‌توانند با خودآگاهی و عمق‌بخشی به سایر ابعاد وجودی خود، این شرایط را به فرصتی برای ارتقا و کمال شخصی و اجتماعی خود و دیگران تبدیل کنند و زندگی‌ای سالم، مفید، اثربخش، توام با عزت نفس، توانمندی و اقتدار برای خود رقم بزنند.

این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: در هر صورت این راه‌حل نمی‌تواند ترویج پدیده چند همسری باشد که با عدالت فردی، اجتماعی، خانوادگی و تحکیم خانواده در تعارض است.