تازه‌های نشر نیمه نخست بهمن/ انتشار آثاری با محوریت انقلاب اسلامی

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ با نزدیک شدن به برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران فعالیت ناشران بیش از ماه‌های گذشته شده است تا آثار خود را به دست مخاطبان برسانند. همچنین با فرا رسیدن دهه فجر آثاری با محوریت انقلاب اسلامی منتشر شده است که «مغازه‌دار»، «ارتداد»، «برخیزید»، «ساده رنگ» و ... را نام برد.

عیار تمدنی جمهوری اسلامی

کتاب «عیار تمدنی جمهوری اسلامی» کار گروهی از تمدن‌پژوهان از سوی مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی منتشر شد. این کتاب که طراحی و اجرای آن از سال ۱۳۹۴ شروع شد، در یک فرآیند نوآورانه و به شکل گروهی به ثمر نشسته و ایده‌ها و پرسش‌های جدیدی را در تجربه تمدنیِ اسلام در نظام جمهوری اسلامی عرضه کرده است. در این کتاب، موضوعات برگزیده از تجربه تمدنی جمهوری اسلامی، از سه نقطه عزیمت نظریات پشتیبان، اسناد بالادستی، و تجربه عینی جمهوری اسلامی مورد بررسی قرار گرفته و نقطه‌ها قوت و ضعف تمدنیِ ایران در گذشته چهل‌ساله‌اش مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.

جایگاه‌شناسی حکمت علمی

کتاب «جایگاه شناسی حکمت عملی؛ در جستجوی علوم انسانی» به همت سازمان سمت و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و به قلم سید حمید رضا حسنی و هادی موسوی منتشر شد. حکمت عملی شاهراهی از دانش است برای عبور اندیشه‌های سترگ فلسفی از سپهر عقل به واقعیت‌های روزآمد زندگی فردی و اجتماعی. ازاین‌رو، هدف از شناسایی آن، نیل به گزارشی تاریخی از اندیشه‌های حکیمان کهن نیست؛ بلکه شناسایی مسیر عبور عقل به گستره نظامات پایدار زیست بشر و تمدن انسانی است. سابقه حکمت عملی در اندیشه ایران باستان، هند و یونان تا فلسفه معاصر در ایران و غرب قابل ردگیری است. این نوشتار در مقام ایجاد گفتگویی است علمی میان فلسفه شرق و غرب، تا آشکار سازد چگونه فلسفه حکیمان مسلمان به شکلی متفاوت، جریان حکمت عملی را به پیش برده است. در این کتاب، دیدگاه‌های ارسطو، فارابی، ابن‌مسکویه، ابن‌سینا، نصیرالدین طوسی، ملاصدرا، دکارت، کانت، دورکیم، وبر، طباطبایی، سرل و گیدنز در باب حکمت عملی گزارش و جایگاه حکمت عملی به‌مثابه فلسفه علوم انسانی آشکارسازی شده است.

اخلاق: رویکردی کثرت‌گرایانه به نظریه اخلاق

کتاب «اخلاق: رویکردی کثرت‌گرایانه به نظریه اخلاق» توسط خانه اخلاق پژوهان جوان منتشر شد. لارنس هینمن، استاد بازنشسته فلسفه از دانشگاه سن‌دیگو آمریکا، در این کتاب تلاش کرده است همه نظریه‌های بنیادین فلسفه اخلاق را به صورتی جامع گرد آورد. علاوه بر نظریه‌های اخلاق، در این کتاب از مسائل اخلاقی روزمره ما هم سخن به میان آمده و نویسنده تلاش کرده است بدون تأکید بر نظریه اخلاقی خاصی، با پیگیری رویکردی کثرت‌گرایانه، ابعاد این مسائل را از منظر‌های مختلف اخلاقی بررسی کند. چهارچوب مفهومی کثرت‌گرایی اخلاقی، به دانشجویان و خوانندگان این کتاب کمک می‌کند رابطه میان نظریه‌های اخلاق گوناگون را بهتر درک کنند.

وجه تمایز این کتاب از سایر کتاب‌هایی که درباره نظریه‌های اخلاق تألیف شده این است که اولاً با اتخاذ نگاهی جامع سعی دارد همه دیدگاه‌های هنجاری در حیطه اخلاق را به شکلی بی‌طرفانه مطرح کند و ثانیاً با طرح پرسش‌هایی اخلاقی در ابتدای کتاب و بازطرح آن‌ها در انتهای هر فصل به خواننده نشان دهد مطالعه اخلاق تا چه اندازه در شکل‌دهی و تغییر باور‌ها و تصمیم‌های انسانی نقش دارد، امری که بر اهمیت مطالعه فلسفه اخلاق به عنوان علمی کاربردی در زندگی دلالت می‌کند.

تاریخ استشراق و سیر تحول مطالعات قرآنی در غرب

کتاب «تاریخ استشراق و سیر تحول مطالعات قرآنی در غرب» به همت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به قلم شادی نفیسی منتشر شد. این اثر به طور کلی به موضوع خاورشناسی و تاریخچه آن و به طور خاص به برخی موضوعات در مطالعات قرآنی در این حوزه می‌پردازد. بحث از تعریف پر چالش خاورشناسی، مباحث آن در عرصه‌های مختلف اسلام‌شناسی و تبیین ضرورت آگاهی از این نوع پژوهش‌ها، بحث آغازین کتاب است.

استشراق در طول نزدیک به ۱۰ قرن، با فراز و فرود‌های بسیار مواجه شده و انگیزه‌های مختلفی محرک آن بوده است که به اجمال بررسی شده است. فعالیت‌های علمی خاورشناسان را می‌توان در عرصه‌های مختلف طبقه‌بندی کرد. بخشی از این فعالیت‌ها در قالب فهرست‌نگاری، احیا تراث و دایره‌المعارف نویسی انجام شده است که در ضمن معرفی آن‌ها، به آسیب‌شناسی آن‌ها پرداخته شده است.

مباحث بعدی کتاب به سه موضوع مهم در حوزه مطالعات قرآنی اختصاص یافته است که به ترتیب عبارت‌اند از: مبحث ترجمه قرآن، نسخه‌شناسی و جمع آن. در هر موضوع مهم‌ترین دیدگاه‌ها و شخصیت‌ها معرفی شده‌اند و به اقتضای مباحث به آسیب‌ها و نقد‌ها اشاره شده است. این کتاب بر آن است تا دانشجویان را با افق‌های جدید قرآن‌پژوهی آشنا کند.

سیمیولوژی تحجر

سمیولوژی در طب، نشانه‌های بیماری‌های گوناگون را بررسی کرده و درباره آن‌ها بحث و گفتگو می‌کند. «سمیولوژی تحجر» نیز در پی بررسی نشانه‌های تحجر و جمود حاصل از آن است. این اثر به قلم حجت الاسلام داوود عرفانی و به همت نشر معارف به چاپ رسیده است. در میان مسلمانان همواره دو گرایش نقلی و عقلی وجود داشته است. علت وجود این دو گرایش به ساختار، ساحت وجودی انسان و نیاز وی به عقلانیت در کنار معنویت برمی‌گردد. همانطور که آدمی به دنبال استواری باور‌ها و ایمان و یقین خویش است به دنبال رفع عطش معنوی در جامعه و پاسخگویی به عواطف معنوی خویش نیز است. واقعیت این است که بنا به عللی غالب افراد یک سو را می‌گیرند و جانب دیگری را در اندازه‌های مختلف می‌گذارند. ایرادی ندارد که افراد جامعه به یکی از این دو گرایش نظر دارند و تابع آن‌اند، اما مشکل زمانی ایجاد می‌شود که هر یک از پیروان این گرایش خود را «حق مطلق» و دیگری را «باطل محض» می‌شمارد و شروع به تکفیر و تنقیص ناهمسویان می‌کند که نمونه آن را در داعش می‌بینیم. جانب عقل را فروگذاشتن حاکی از بی‌معرفتی، ناسپاسی اخلاقی و گرفتار آمدن در چنبره حس‌گرایی است و از طرفی عقل را بر جایگاهی برترین نشاندن و او را کاملاً بی طرف و خنثی دانستن در قضاوت‌های خویش و انکار تاثیر عوامل غیر معرفتی به آن نیز خطایی دیگر است.

جمود فکری اختلالی است که در فرآیندی به نام تحجر حاصل می‌شود همان‌گونه که جسم انسان دچار اختلال می‌شود و برای تشخیص و درمان آن رشته‌های فراوانی وجود دارد، برای این اختلال فکری نیز می‌توان راه‌های تشخیص و درمان آن ابداع کرد.

ساده رنگ

کتاب «ساده رنگ؛ خاطرات فرهنگی و هنری مجید دلدوزی» با گفتگوی حسین وحیدرضایی نیا و تحقیق و تدوین غلامرضا قلی زاده از سوی انتشارات «راه یار» منتشر شد. این کتاب دومین اثر از مجموعه تاریخ شفاهی هنر‌های تجسمی انقلاب اسلامی است که پیش تر، کتاب «انقلاب رنگ‌ها؛ خاطرات شفاهی علیرضا خالقی» (نقاش و هنرمند مشهدی) از این مجموعه منتشر شده بود. خاطرات این هنرمند انقلابی، پس از ده‌ها ساعت مصاحبه، در واحد تاریخ شفاهی دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی آذربایجان‌شرقی گردآوری شده است. تصویری که در این کتاب، از زندگی مجید دلدوزی ارائه می‌شود، علاوه‌بر اینکه گویای حیات فکری و هنری یک هنرمند است، انعکاس‌دهندۀ بخش مهمی از تاریخ هنر انقلاب نیز هست.

این کتاب در ۲۱ فصل تدوین شده است که عبارتند از: قورو چای، من فرار کردم شاه فرار کرد، مات شدی جناب سروان، مدرسه در سامان مئیدانی، پسر شیخ کریم، انقلاب بازی، یا موسی فرار کن، دستفروش و اساتید بخیل، در جوار شهر آفتاب (بعلبک لبنان)، من می‌خواهم امضا کنم، تذهیب زیبای گوشه نشین، پاسدار هنرمند، ثواب جهادمان را تاخت زدیم، خیانت کرده‌اید آقا، از گرک تئز گرک!، آموزشگاه حاج آقای قدوسی، آقای فائقی عزیز!، آدم اداری یعنی چه؟، یک «نگاه» کنگره را تمام کرد، ایش ایشی گورستدی، او به راز دل‌ها آگاه است.

جلد ۵۰ تفسیر تسنیم

جلد ۵۰ تفسیر تسنیم اثر آیت الله جوادی آملی، با همکاری پژوهشگاه علوم وحیانی معارج و مرکز بین‌المللی نشر اسرا منتشر شد. این مجلد تفسیر آیات ۷۳ الی ۱۱۱ سوره مبارکه اسرا را شامل می‌شود. سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان کنفرانس اسلامی آیسیسکو در سال ۱۳۸۵ تفسیر تسنیم را به عنوان «تحقیق برتر در عرصه مطالعات اسلامی و قرآنی» برگزیده است.

تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

جلد نخست از تاریخ این نهاد دیرپای علوم انسانی کشور با عنوان «سرنوشت مؤسسه‌های پژوهشی علوم انسانی ایران از بنیاد فرهنگ ایران تا مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی» به قلم علیرضا ملایی توانی، دانشیار رشته تاریخ در پژوهشگاه علوم انسانی به بازار نشر عرضه شد. این کتاب در ۱۴ فصل به پیشینه شکل‌گیری پژوهشگاه علوم انسانی می‌پردازد. تاریخچه ۱۱ مؤسسه و نهاد فرهنگی، پژوهشی و آموزشی پیش از انقلاب اسلامی که بعد از سال ۱۳۵۷ با یکدیگر ادغام و بنیاد فرهنگ و هنر ایران را پدید آوردند بخش اصلی این کتاب را شامل می‌شود. دو فصل پایانی به تاریخ بنیاد فرهنگ و هنر و تأسیس و تحولات مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی اختصاص دارد. مؤلف در مقدمه خود بر این کتاب می‌نویسد: امروزه بیش از هر زمان دیگری به شناخت کارنامه و راه طی شده نهاد‌های علمی کشور نیاز داریم.

برخیزید
«برخیزید» عنوان تازه‌ترین اثر انتشارات راه‌یار است که در حوزه تاریخ شفاهی به خاطرات سیدحمید شاهنگیان می‌پردازد. محمدجواد کربلایی و مرتضی قاضی مصاحبه‌های این کتاب را انجام داده و تحقیق و تدوین آن نیز بر عهده روح‌الله رشیدی بوده است. شاهنگیان درباره ضبط سرود‌های انقلابی می‌گوید: این سرود را در «خانه پدرِ شیخ حسین انصاریان» ضبط کردیم. بچه‌های گروه از دانش‌آموزان مدرسه‌های میدان خراسان و آن‌طرف‌ها بودند. مدرسه‌ای که آقای شریف آنجا تدریس می‌کرد در خیابان ژاله بود. خانه پدر حاج آقا انصاریان هم آن حوالی بود خواستم محل تمرین ضبط برای بچه‌ها نزدیک باشد تا راحت‌تر بیایند و بروند. خانه آقای انصاریان نسبتاً بزرگ بود. ساختمانش وسط حیاط بود. اتاقی هم که ما توی آن تمرین می‌کردیم، موقعیتش طوری بود که صدا به بیرون از خانه نمی‌رفت. بچه‌ها را بردیم آنجا و تمرین کردیم.

مغازه‌دار

«مغازه‌دار» اثر محسن چینی فروشان به همت نشر قدیانی به چاپ سوم رسید. این داستان‌های کوتاه با عناوین مغازه‌دار، هاکوپ، گل‌ختمی، مهدی غیرتی، بابا؟، شوک، خدمتکار، شقایق و پهلوون در این مجموعه قرار گرفته‌اند که تماماً تمی اجتماعی دارند و همه آن‌ها با مضامینی ساده به دنبال بازگویی برخی نکات اخلاقی هستند. به عنوان مثال داستان «مغازه‌دار» از این مجموعه روایتی است اخلاقی از ماجرای پیدا شدن یک کیف پول در یک مغازه آجیل فروشی و داستان هاکوپ نیز که یکی از تاثیر‌گذارترین داستان‌های این مجموعه است روایتی زیبا از دفن یک مسیحی خادم امام حسن (ع) با تربت کربلا را روایت می‌کند.

روایت تفکر، فرهنگ و تمدن از آغاز تا کنون

مجموعه کتاب ۵ جلدی «روایت تفکر، فرهنگ و تمدن از آغاز تا کنون»، اثری است که توانسته به شکلی مختصر، مفید و جامع، مهم‌ترین تحولات تمدنی بشر از تمدن‌های بین النهرین و یونان و تمدن اسلامی تا عصر حاضر را به همراه تفکرات و فرهنگ‌های موجود در این تمدن‌ها ارائه کند. ساده‌نویسی و استفاده از قلمی روان و قابل استفاده همه اقشار جامعه در نگارش این اثر، این کتاب را به اثری قابل استفاده برای تمام اقشار جامعه مبدل ساخته است.
بهره‌گیری از محتوایی تاریخی و علمی، شامل مهم‌ترین تحولات از ظهور تا افول هر فرهنگ و تمدن تا افول آن و بدون پرداختن به جزئیات و حواشی آن، جذابیت ویژه‌ای به مطالعه این کتاب بخشیده و علاقه‌ای را در مخاطب ایجاد می‌کند که برای دستیابی به تفاصیل در هر موضوع و بخش تاریخی که مورد علاقه اوست، دست به تحقیقات بیشتری بزند. با مطالعه این مجموعه ۵ جلدی، اطلاعاتی کلی و مفید را از همه تمدن‌های بشری در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد و می‌تواند ارتباط میان برخی از این تمدن‌ها را به خوبی دریافته و تحلیل کند.

در حریم دل

«در حریم دل» به قلم محمد‌رضا شرفی در هفت فصل ابعاد مختلف عفاف و حجاب را مورد بررسی قرار گرفته است. در میان آثار و تألیفات مختلفی که در زمینه عفاف و حجاب منتشر شده است این اثر که به تازگی در انتشارات مدرسه به چاپ رسیده سعی بر این دارد علاوه بر این که عفاف و حجاب را از ابعاد تربیتی، فلسفی، روان‌شناختی و جامعه‌شناختی مورد بررسی قرار دهد و به آثار آن در برخی جوانب که تاکنون کمتر به آن اشاره شده، بپردازد. در پایان هفت فصل این کتاب (مفاهیم و کلیات، فلسفه و ضرورت عفاف و حجاب، عوامل حفظ عفاف و حجاب، عوامل تضعیف عفاف و حجاب، سیر تاریخی عفاف و حجاب، آثار فرهنگ عفاف و حجاب) علاوه بر درج منابع به طور کامل، کتاب‌شناسی عفاف و حجاب نیز آمده است تا علاقه‌مندان و خوانندگان این اثر بتوانند با ادبیات موجود در این زمینه آشنا شوند.

اسلام ایرانی

بخش دوم جلد چهارم چشم‌انداز‌های معنوی و فلسفی اسلام ایرانی اثر هانری کربن با تحقیق و ترجمه ان‌شاءالله رحمتی به همت نشر سوفیا منتشر شد. مجموعه چهار جلدی «اسلام ایرانی» حاصل بیش از بیست سال پژوهش هانری کربن درباره ابعاد معنوی و فلسفی اسلام است؛ آن‌گونه که بر ذهن و ضمیر ایرانی پدیدار شده است. این اثر نه فقط دستاورد تتبعات و تأملات عالمانه در متون، بلکه رهاورد تجربه ژرف نویسنده از عوالم معنوی ایرانیان و ارتباط وجودی کم‌نظیری است که با آن عوالم برقرار داشته است.
جلد اول این مجموعه که به بررسی معنویت تشیع دوازده امامی اختصاص دارد. در جلد دوم عمدتاً در پی تبیین حکمت اشراق سهروردی و طرح وی در زمینه‌ی احیای حکمت پارسیان باستان و به علاوه تلاقی شاخه‌های اصیل شجره حکمت نبوی در سهروردی و دیگر حکیمان اشراقی (افلاطونیان سرزمین پارس) است.
جلد سوم کتاب «چشم انداز‌های معنوی و فلسفی اسلام ایرانی» شامل دو دفتر است؛ دفتر نخست، عنوان «خاصان محبت» را دارد که کربن در آن به زندگی «روزبهان شیرازی» پرداخته و عرفان عاشقانه وی را بررسی کرده است. دفتر بعدی این مجلد، «تشیع و تصوف» نام دارد. در این دفتر کربن به سیر زندگی و افکار سیدحیدر آملی، ابن ترکه و علاءالدوله سمنانی پرداخته است که وجوه بارزی از اسلام ایرانی است که این دو به زودی منتشر می‌شوند. اهمیت جلد سوم این اثر در پرداختن به عشق از منظر عرفان اسلامی است. یکی از بحث‌های جذاب در فلسفه اسلامی عشق است که کربن در اثر خود به این مساله براساس آثار روزبهان شیرازی پرداخته و آن را بررسی می‌کند. این دیدگاه در فلسفه اسلام بسیار خاص و بدیع است و خود کربن هم نگاه جذابی به این دیدگاه داشته است.
بخش اول جلد چهارم، حاوی دو دفتر پنجم و ششم از دفتر‌های هفت گانه این مجموعه است. دفتر پنجم با عنوان مکتب اصفهان، اصیل‌ترین جریان حکمت شیعی را با محوریت میرداماد، ملاصدرا و قاضی سعید قمی بررسی کرده است. موضوع دفتر ششم مکتب شیخیه است. در این دفتر به زندگی و افکار شیخ احمد احسایی و جانشینان وی پرداخته شده است. بخش دوم جلد چهارم حاوی دفتر هفتم از دفتر‌های هفت گانه این مجموعه است. در این دفتر سیره امام دوازدهم (ع) در دوران غیبت صغری و غیبت کبری به تفصیل مورد بحث قرار گرفته و همچنین تبیین شده است که به چه معنا آن حضرت هم خاتم ولایت است و هم خاتم فتوت.

ارتداد

دومین رمان وحید یامین‌پور با عنوان «ارتداد» در سه بخش حیرت، ارتداد و رجعت به همت انتشارات سوره مهر روانه بازار کتاب شد. این اثر که یک عاشقانه سیاسی از این نویسنده است، پس از «نخل و نارنج» روانه بازار کتاب می‌شود تا این‌بار یک مسئله سیاسی موضوع کتاب وی باشد. یامین‌پور در نخستین رمان خود سراغ زندگی و زمانه شیخ مرتضی انصاری رفت که این اثر به همت انتشارات کتاب جمکران منتشر و راهی بازار نشر شد.

عقلانیت و آزادی

کتاب «عقلانیت و آزادی» یکی از عمیق‌ترین و برجسته‌ترین کتاب‌ها در حوزه‌ فلسفه و علوم اجتماعی است که تاکنون به رشته تحریر درآمده است. آمارتیا سن در این اثر با پیوند نظام‌مند عقلانیت و آزادی، نگاه متعارف به عقلانیت را به چالش کشیده و از آن عبور کرده است. او به آزادی به‌مثابه عقلانیت اجتماعی می‌نگرد. از دیدگاه سن، بین عقلانیت و آزادی ربط وثیقی وجود دارد و بدون فهم و درک عمیق یکی، دیگری را نمی‌توان فهمید. به بیان دیگر، آزادی به عقلانیت و عقلانیت به آزادی وابسته است، چون بدون داشتن آزادی، انتخاب عقلانی ممکن نیست. سن این دیدگاه را که عقلانیت فقط به‌دنبال حداکثر کردن نفع شخصی فرد است رد می‌کند و می‌گوید این دیدگاهِ جزمی، حق عقل و عقلانیت را ادا نمی‌کند و اگر بر جنبه فرصتی آزادی تمرکز کنیم، مفهوم آزادی و عقلانیت می‌تواند ما را بسیار فراتر از نفع شخصی فرد رهمنون کند.