مردم اطلاعات درستی درباره کرونا ندارند / نیاز جامعه به آرامش و احساس شادابی

رضا بافتی، روانشناس و مدرس خودشناسی، در گفت‌و‌گو با ایکنا از اصفهان، با بیان اینکه در مورد ویروس کرونا اطلاع‌رسانی درستی اتفاق نمی‌افتد، اظهار کرد: دلیل نگرانی مردم این است که سردرگم شده‌اند، چون خبرهای مختلفی در این خصوص می‌شنوند و اطلاعات کذبی را که در فضای مجازی دست به دست می‌شود، برای هم می‌فرستند. اطلاع‌رسانی درست باید از طریق رسانه‌ها اتفاق بیفتد و فعالیت آنها در فضای مجازی بیشتر شود، چون وضعیت در حال بحرانی شدن است، همه ترسیده‌اند و نگران هستند، همه جا صحبت از کروناست، همگان وظیفه خود می‌دانند که مطلبی منتشر کنند و وقتی با هم بحث می‌کنند، هر کس می‌خواهد نشان دهد که بیشتر راجع به این موضوع می‌داند و می‌فهمد.

وی افزود: مثلا درباره ماسک صدها بحث وجود دارد، یک نفر می‌گوید ماسک به درد نمی‌خورد، چون ویروس می‌تواند از آن عبور کند و دیگری می‌گوید ماسک برای این خوب است که ویروس را منتقل نکنیم. یعنی هنوز حتی درباره ماسک اطلاعات درست و دقیقی در اختیار نداریم. بحث‌های دیگری هم هست، مثل اینکه فلان مواد غذایی را بخورید، یا فضا را گرم نگه دارید. من شخصا هنوز نمی‌دانم باید فضا را گرم نگه داشت یا سرد، چون پرستار بیمارستانی می‌گفت باید فضا را گرم نگه دارید، ولی در فضای مجازی چند نفر با عنوان دکتر معتقد بودند که باید فضا را سرد نگه داشت.

ترس از ناشناخته‌ها

این روانشناس و مدرس خودشناسی تصریح کرد: اتفاقی که افتاده، این است که حداقل اطلاعات درست و دقیق در اختیار مردم قرار نگرفته و مردم به شدت سردرگم شده‌اند. هر چقدر ویروس کرونا برای مردم ناشناخته‌تر باشد، ترسشان بیشتر است، چون ترس ما از ناشناخته‌هاست و هر چقدر این ویروس را بیشتر بشناسیم، ترسمان کمتر خواهد بود. اطلاع‌رسانی باید دقیق باشد و مردم را از نگرانی دور کند.

بافتی ادامه داد: در جایی خواندم که یک مرکز بهداشت جهانی اعلام کرده بود سالانه چند میلیون نفر دچار آنفلوانزا می‌شوند و تعداد زیادی می‌میرند، ولی چون این موضوع در اخبار منعکس نمی‌شود و مردم را مشغول خود نمی‌کند، کسی متوجه آن نمی‌شود و وحشتی شکل نمی‌گیرد. شاید در حال حاضر آنفلوانزای خوکی بیشتر از کرونا افراد را مبتلا کند، ولی کسی متوجه آن نیست و واژه کرونا اذهان را به خود مشغول ساخته است. از طرف دیگر، آمارهای مختلفی راجع به درصد مرگ‌ومیر ناشی از آن منتشر می‌شود و همه اینها ایجاب می‌کند که اطلاع‌رسانی درست باید اتفاق بیفتد تا مردم با این ویروس آشنا شوند و بدانند که فراگیری، مرگ‌ومیر و آسیب ناشی از آن کمتر از موارد مشابه نظیر آنفلوانزاست و با رعایت توصیه‌های ساده بهداشتی مثل شخصی‌سازی ظروف غذاخوری برای دوره‌ای چهل روزه می‌توان جلوی آن را گرفت.

جای خالی اطلاع‌رسانی درست با شایعات پر می‌شود

وی با بیان اینکه ناشناخته بودن ویروس کرونا ترس و نگرانی زیادی برای مردم ایجاد کرده است، گفت: دلیل آن این است که پوشش خبری درستی درباره آن اتفاق نیفتاده، چند نفر متخصص باید در مورد آن صحبت کنند تا مردم بتوانند آن را بپذیرند، چون یک نفر در فضای مجازی حرفی می‌زند و دیگری آن را رد می‌کند و توافقی وجود ندارد. مردم با بدبختی سعی می‌کنند بفهمند کرونا چیست که این همه آنها را نگران کرده است. زمانی راجع به شیر حرف‌هایی زده شد و مردم دیگر شیر نخریدند و فردای آن روز آن حرف‌ها تکذیب شد. متخصصان راجع به شیر می‌توانند این‌طور در برنامه‌ای تلویزیونی اطلاع‌رسانی کنند، پس راجع به ویروس کرونا هم باید صحبت کنند و صحبت‌های آنها در فضای مجازی پخش شود، تا مردم به جای خواندن مطالب کاذب، صحبت‌های یک متخصص و میکروبیولوژیست را بشنوند. یا مثلا اگر یک متخصص چینی راجع به این موضوع صحبت کرده که قطعا این کار را انجام داده است، صحبت‌هایش دوبله شده و در فضای مجازی منتشر شود. در واقع اینها اقداماتی است که دولت و رسانه‌ها باید انجام دهند تا مردم از سردرگمی نجات یافته و به شناخت برسند. من شخصا ترجیح می‌دهم صحبت‌های متخصصان را در این خصوص بشنوم و به اشتراک بگذارم، تا صحبت‌های کسی که در فلان نقطه از کشور برای مقابله با کرونا، خوردن یک ماده غذایی خاص را توصیه می‌کند.

این روانشناس و مدرس خودشناسی بیان کرد: مردم اطلاعات عمومی درباره این موضوع خاص ندارند و ناشناخته‌ها آنها را می‌ترساند، بنابراین وقتی موضوعی باعث ترس آنها می‌شود، راجع به آن مدام حرف می‌زنند و مطالبی را که می‌خوانند، در فضای مجازی به اشتراک می‌گذارند، برخی سعی می‌کنند دیگران را آرام کنند، برخی دچار وحشت دیگران می‌شوند و عده‌ای هم برنامه‌های عادی زندگی‌شان را قطع می‌کنند. نقش مردم اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی نبوده و چنین مسئولیتی متوجه آنها نیست، مردم فقط چیزی را که می‌شنوند، درست باشد یا غلط، به همدیگر انتقال می‌دهند. ما از مردمی صحبت می‌کنیم که دچار وحشت شده‌اند و تکلیفشان را با یک ویروس ناشناخته نمی‌دانند. اگر متخصصان امر شناخت درستی به مردم بدهند و این ترس و نگرانی فروکش کند، قضیه خود به خود حل می‌شود.

مردم به آرامش و احساس شادابی نیاز دارند

وی اضافه کرد: اگر بگوییم این مسئله فقط با رعایت بهداشت حل می‌شود، ذهن مردم متوجه بهداشت عمومی خواهد شد، ولی درصد زیادی از مردم هنوز بهداشت را رعایت نمی‌کنند و فقط یک درصد از آنها به معنای واقعی بهداشت را رعایت می‌کنند. ما باید برای دوره کوتاه چهل روزه توصیه‌های بهداشتی را رعایت کنیم، چون این مسئله همیشگی نیست و تمام می‌شود، اوج بحران تا یکی دو هفته آینده است و با اطلاع‌رسانی درست باید مردم را متوجه ساخت که با رعایت بهداشت، خطر رفع می‌شود و خیلی جای نگرانی وجود ندارد تا تصور نکنند با ویروس مخوفی مواجه شده‌اند.

بافتی با تأکید بر اینکه مردم در این شرایط تا می‌توانند باید آرامش خود را حفظ کنند، افزود: ورزش‌های هوازی، ریلکسیشن و حساسیت‌زدایی منظم، بهترین اقداماتی است که می‌توان انجام داد، چون هر چقدر آرامش و احساس شادابی ما بیشتر و استرس‌مان کمتر باشد، ایمنی بدنمان بالاتر می‌رود؛ ولی فکر می‌کنید چند درصد مردم به این مسائل توجه کرده و این اقدامات را انجام می‌دهند؟ نیرویی باید آنها را به حرکت درآورد، بنابراین مسئولیت اصلی متوجه رسانه‌هاست که چند برنامه شاد بسازند تا مردم کمتر راجع به این موضوع فکر کنند و از نگرانی خارج شوند. اگر قرار است مردم شادتر باشند و این شاد بودن باعث کاهش استرس و افزایش ایمنی بدنشان شود، این شادی باید از جایی تزریق شود.

وی ادامه داد: هر چقدر ذهن افراد به این سمت برود که این ویروس هیچ خطری برای آنها ندارد و حتی اگر به این ویروس مبتلا شوند، بدنشان به راحتی می‌تواند با این ویروس مقابله کند، توان فیزیکی و روانی آنها برای مقابله با کرونا افزایش می‌یابد. بنابراین درصد زیادی از مردم خیالشان راحت می‌شود که برای آنها کرونا با ویروس سرماخوردگی فرقی ندارد، آن وقت برای آن دسته از کسانی که بیشتر در معرض خطر قرار دارند و احتمال فوت آنها می‌رود، مثل کسانی که مشکلات تنفسی دارند، باید مسئله را به گونه‌ای بیان کنیم تا دچار بحران نشوند.