با یاد خدا در حوالی کرونا / طلب خیر برای نجات جامعه
برگزاری مراسم احیای شب‌های قدر در مساجد و فضای باز با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، برگزاری جشن‌های میلاد امام حسن مجتبی(ع) به شکل مجازی و اوج‌گیری احسان و اکرام در نیمه ماه رمضان در صدر مهم‌ترین اخبار اجتماعی هفته اخیر بودند.
به گزارش ایکنا، در هفته‌ای که گذشت، برگزاری جشن‌های میلاد امام حسن مجتبی(ع) به شکل مجازی، اوج‌گیری احسان و اکرام در نیمه ماه رمضان و برگزاری مراسم احیای شب‌های قدر در مساجد و فضای باز با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در صدر مهم‌ترین اخبار اجتماعی بودند.
در بسته خبری «بر خط جامعه» برخی از مهم‌ترین اخبار و سوژه‌های گروه اجتماعی ایکنا گردآوری شده است که بازخوانی آن خالی از لطف نیست:
ابعاد جامعه‌شناختی مناسک شب قدر در دوران کرونا
بیماری کرونا نه فقط در ایران، بلکه در سراسر جهان سبک زندگی دینی را با تحولات و چالش‌هایی جدید مواجه کرده است. جامعه ایرانی امسال شب‌های قدر متفاوتی را تجربه خواهد کرد. مناسکی که در این شب‌ها همواره جمعی برگزار می‌شد، امسال عمدتاً به حالت فردی تقلیل می‌یابند. حال باید دید که آیا این تقلیل بر محتوای شب‌های قدر در منظر دینداران تأثیر می‌گذارد؟ آیا تهدید کلیت جامعه از سوی یک بیماری ناشناخته موجب می‌شود که امسال شب‌های قدر پیوند وثیقی با امر اجتماعی و خیر جمعی پیدا کند؟ این‌ها سؤالاتی است که برای نزدیک شدن به پاسخشان، با عباس نعیمی جورشری، پژوهشگر جامعه‌شناسی و استاد دانشگاه، به گفت‌وگو پرداختیم.
وی معتقد است که وقتی در دعای جوشن کبیر می‌خوانیم «الغوث الغوث خلصنا من النار یا رب» باید توجه کنیم که از جمله مصادیق آتش، فقر و بی‌عدالتی، نامهربانی و ناامیدی است که امروز در جامعه دیده می‌شود. شب‌های قدر امسال موقعیتی است تا در آن خیر جمعی را برای نجات جامعه طلب کرد و فرصتی است تا در خلوت به بازاندیشی ایمان پرداخت.
این مصاحبه تفصیلی را اینجا بخوانید.
گام‌های تعالی در رمضان
در حالی متفاوت‌ترین ماه رمضان سال‌ها و حتی دهه‌های اخیر را سپری می‌کنیم که شرایط سخت زندگی، نگاه جامعه را به برخی از آموزه‌های دینی سطحی و کمرنگ و برخی افراد را دچار غفلت کرده است؛ آموزه‌هایی که اجرای صحیح آنها در سبک زندگی تغییری مثبت و راه‌گشا خواهد داشت. بر همین اساس ایکنا طی رمضان سال جاری با نگاهی نقادانه در تلاش برای غبارروبی از چهره برخی آموزه‌های دینی، کمک به بهبود شرایط اجتماعی و تمرین سبک زندگی اسلامی است.
حجت‌الاسلام مهدی خداجویان، پژوهشگر و کارشناس دینی این هفته در گفت‌وگو با ایکنا، به بررسی نقش ارتقای تعاملات اجتماعی افراد که منجر به تعالی فردی و جمعی جامعه مسلمانان می‌شود پرداخت و با تأکید بر اینکه رسیدن به تعالی و طی کردن پله‌های رشد انسانی وظیفه هر فرد مسلمانی است، گفت: هر کدام از ما انسان‌ها وظیفه داریم که زمینه‌های رشد و تعالی خودمان و سایر افراد را فراهم کنیم.
خداجویان تصریح کرد: نوع بشر به وجود آمده تا به کمک سبک زندگی دینی، عبادت و بندگی، پلکان ترقی را طی کند، اما بسیاری از ما انسان‌ها در مسائل دنیوی و مادی، رشد، پیشرفت و توسعه را می‌توانیم لمس کنیم و بفهمیم، مثلاً وقتی وارد پروسه تحصیل می‌شویم، گام به گام و ترم به ترم جلو می‌رویم و رشد و پیشرفت خود را به وضوح می‌بینیم و یا برای تربیت بدنیمان، ورزش می‌کنیم و متوجه بهبود وضعیت جسمی خود می‌شویم و این رشد را مشهود درک می‌کنیم، به نحوی که حتی می‌توانیم در تحصیل و ورزش و سایر مباحث مادی این رشد را به مسابقه بگذاریم اما در کل ماجرای زندگی گاهی فراموش می‌کنیم که باید مراحلی را برای پیشرفت و تعالی خودمان داشته باشیم و به ذات انسان بودن، گام به گام متعالی‌تر شویم.
ضربت خوردن امام علی(ع) از انحرافات اجتماعی
ضربت خوردن امام علی(ع) در سحرگاه نوزدهم رمضان سال چهلم هجری در محراب مسجد کوفه، هرگز به معنای یک لحظه، یک نقطه و یک اتفاق ناگهانی و نابهنگام در تاریخ اجتماعی اسلام نیست، بلکه ضربت خوردن امام علی(ع) بسان جریانی مستمر و خطی ممتد در گستره تاریخ اجتماعی اسلام است که از «سقیفه» آغاز شد و تا به امروز ادامه دارد.
سلسله‌ای از حوادث پی در پی و جریانات اجتماعی پس از رحلت پیامبر اکرم(ص)، به تضعیف و حتی محو ارزش‌های قرآنی و احیای برخی ارزش‌های جاهلی منجر شد. در چنین فضایی بود که امام علی(ع)، حتی با وجود عهده‌دار بودن خلافت ظاهری، بین سال‌های ۳۵ تا ۴۰ هجری، روز به روز تنهاتر، محدودتر و دست‌بسته‌تر از قبل واقع شد و سرانجام به دست یکی از بازماندگان خوارج به شهادت رسید. ضربت «ابن ملجم مرادی»، ضربه آخر به مردی بود که سال‌ها طعم بی‌وفایی، بی‌مسئولیتی و بی‌بصیرتی را از سوی جریاناتی خاص در جامعه اسلامی و نیز از سوی برخی یارانش، چشیده بود و گویی خود، بی‌تاب و بی‌قرارِ شهادت، شهد شیرین وصال به معبود را جستجو می‌کرد.
این یادداشت را اینجا بخوانید!
مناظره درباره حکایت‌خوانی اخیر در حرم مطهر رضوی
حکایت‌خوانی مداح مشهور در حرم مطهر رضوی(ع) اگرچه برای بعضی افراد به دستاویز و بهانه‌ای برای تسویه‌حساب شخصی و غرض‌ورزی سیاسی تبدیل شد، اما فرصتی را نیز فراهم آورد تا بتوان با دقت‌تر و دغدغه‌مندتر از هر زمان دیگری در فضایی کارشناسی درباره چارچوب‌های مداحی و آسیب‌های پیرامون آن به گفت‌وگو بنشینیم.
رسانه قرآن در راستای رسالت قرآنی خود مبنی بر جدال احسن و استماع احسن‌القول، کوشیده است که با بی‌طرفی، فضایی آزاد برای گفت‌وگو در زمینه مذکور فراهم آورد و از نظرات و پیشنهادهای همه مخاطبان به ویژه جامعه مداحان و ذاکران اهل بیت(ع) استقبال می‌کند. در این مناظره که حجج اسلام سیدحسین خادمیان و محمد جنتی در آن به گفت‌وگو می‌پردازند، درباره چارچوب‌های نقل روایت و حکایت، آسیب‌شناسی مداحی، خدمات مداحان به جامعه دینی، تفاوت نقد سازنده با تخریب و ... سخن به میان آمده است.
حجت‌الاسلام محمد جنتی معتقد است که انتقادات اخیر به حکایت‌خوانی مداح مشهور در حرم مطهر رضوی، عموماً نقد سازنده نیست و با نیت تخریب شخصیت مداح و جایگاه مداحی انجام می‌شود. در مقابل، حجت‌الاسلام خادمیان اعتراض خود به حکایت‌خوانی مذکور را مصداق نهی از منکر می‌داند و معتقد است که فرد مداح باید عذرخواهی کند.
بخش نخست این مناظره را اینجا بخوانید و ببینید!
امر کودکان به نماز یعنی زمینه‌سازی و سفارش
طی روزهای گذشته در یکی از برنامه‌های پرمخاطب شبکه سوم سیما سؤال پیامکی با هدف ترویج نماز به این شرح مطرح شد:
«در چه سنی باید کودک را به نماز وادار کرد؟
الف)سه سالگی ب)پنج سالگی ج)هفت سالگی»
این سؤال اگرچه با نیت خیرخواهانه و در راستای ترویج فرهنگ عادت به کودکان طراحی شده است، اما استفاده از واژه «وادار» در آن که اجبار، اکراه و نقض حقوق کودکان را به ذهن متبادر می‌کند، موجی از انتقادات را در شبکه‌های اجتماعی برانگیخت.
پیگیری‌های ایکنا از برخی کارشناسان دینی منتج به آن شد که استفاده از کلمه «وادار» در این سؤال انتخاب مناسب و ترجمه‌ای صحیح از حدیث موجود در این باب نبوده، بلکه مراد از امر به نماز برای کودکان هفت‌ساله دعوت و توصیه و آشنایی با فرهنگ نماز بوده است.
در این راستا، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اصغر آیتی، مدیر مرکز تخصصی نماز، با ارسال ویدئویی به ایکنا، به دغدغه‌های رسانه قرآن در این زمینه پاسخ داد و به تشریح چگونگی آشنایی اصولی کودکان با فرهنگ نماز پرداخت و اظهار کرد: امر کردن کودکان به نماز به معنای زمینه‌سازی و سفارش است.
اصول معرفی زن در نگاه اسلام به دنیا
این هفته، اولین جلسه مجازی کارگاه آموزشی زن در غرب با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین یحیی جهانگیری‌سهروردی، پژوهشگر مطالعات اسلامی و استاد حوزه و دانشگاه و به همت مرکز مطالعات زن و خانواده برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین جهانگیری‌سهروردی با اشاره به اینکه مطالبی که در این نشست مطرح می‌شود، هم علم‌الیقین و هم عین‌الیقین هستند، گفت: تمامی این مطالب حاصل مطالعات گسترده و نیز تجربه زندگی در غرب هستند و به طور واقعی لمس شده‌اند. امروزه جایگاه زن در غرب، در واقع جایگاه زن در کل جهان است و متأسفانه فرهنگ هژمون غرب در کل دنیا گسترش پیدا کرده و فقط محدود به غرب نیست؛ وقتی می‌گوییم باید غرب را بشناسیم، منظور غرب فیزیکی نیست بلکه سرزمین تاریک‌نایی است که وجود دارد؛ برای مثال در داستان حی‌بن یقظان که یک داستان دراماتیک و اسطوره‌ای در ادبیات ماست وقتی بیان می‌شود که وی از غرب به شرق می‌رود، منظور غرب و شرق فیزیکی نیست، بلکه منظور این است که وی از تاریکی‌ها نقل مکان می‌کند.
توزیع ۵۰۰۰ بسته غذایی و بهداشتی به همت «هم‌نمک»
پس از چندین روز کار بی‌وقفه خیرین و دنبال‌کنندگان صفحه هم‌نمک در اینستاگرام برای تهیه و بسته‌بندی اقلام غذایی و بهداشتی، امروز شنبه ۲۰ اردیبهشتماه مصادف با میلاد پر برکت کریم اهل بیت امام حسن مجتبی(ع)، توزیع ۵۰۰۰ بسته معیشتی بین نیازمندان آغاز شد و جالب است که بدانید در توزیع این اقلام، خیرین و فالورها به صورت مستقیم مشارکت می‌کنند.
بیش از ۷۰ نفر از خیرین علاقه‌مند پس از اینکه طی چند روز گذشته بسته‌بندی اقلامی مانند برنج، روغن، حبوبات، شکر، چای، قند، مواد ضد‌عفونی کننده و بهداشتی را به پایان رساندند، امروز با ماشین‌های شخصی خود و همراهی یکی از رابطان طرح هم‌نمک، توزیع بسته معیشتی ـ بهداشتی را بین نیازمندان آغاز کردند.
برای انجام این کار خیر، خیرین و فالورهای هم‌نمک در مجتمع‌های مؤسسه خیریه متوسلین به امام رضا(ع) گرد هم آمدند و با همراهی جمعی از هنرمندان حامی هم‌نمک، اقلام بسته‌بندی شده را به صورت پک آماده و توزیع آنها را آغاز کردند.
اولین نمایشگاه مجازی حجاب رمضان رونمایی شد
آیین رونمایی از اولین نمایشگاه مجازی حجاب رمضان، امروز، شنبه، ۲۰ اردیبهشتماه با حضور اصحاب رسانه به صورت آنلاین برگزار شد.
اسدالله سلیمانی، مدیرعامل انجمن تولیدکنندگان محصولات و عفاف در این نشست مجازی اظهار کرد: انجمن تولیدکنندگان محصولات حجاب از سال ۹۵ به عنوان یک گروه مردم‌نهاد و جهادی وارد عرصه حجاب و عفاف شدند تا خلأهای موجود در این زمینه را برطرف کند.
وی افزود: در شرایط کنونی، امیدوار هستیم با تشکیل دوره جدید مجلس شورای اسلامی که به آن بسیار امید بسته‌ایم، بتوانیم حجاب را به عنوان کالای فرهنگی، با دسترسی بیشتر و قیمت ارزان‌تر به مردم عرضه کنیم. برای کشور جمهوری اسلامی ایران زیبنده نیست که یک فروشگاه مستقل حجاب در تهران وجود نداشته باشد. این خلأها باید جبران شود.
سلیمانی اظهار کرد: هر سال در نمایشگاه قرآن، نمایشگاه حجاب برگزار می‌شد، اما امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا این امکان فراهم نشد، در هیئت مدیره تصمیم گرفتیم نمایشگاه مجازی برگزار کنیم تا مردم بتوانند خرید مناسب و ارزان از محصولات حجاب داشته باشند. طبق آمار، شرکت تولیدکنندگان در این نمایشگاه مجازی مطلوب بوده است. امیدواریم تولیدکنندگان بتوانند ضررهای خود را با این نمایشگاه مجازی جبران کنند.
یادآور می‌شود، این نمایشگاه مجازی، ۲۰ اردیبهشتماه لغایت ۱۰ خردادماه در پایگاه اینترنتی www.hijab99.ir برقرار است.
ایکنا اسیر تفسیرهای قشری نشد
نخستین و تنها خبرگزاری تخصصی قرآن کریم در جهان اسلام ۲۰ آبان ۱۳۸۲ همزمان با نیمه ماه مبارک رمضان همان سال و در روز میلاد کریم اهل‌بیت(ع) راه‌اندازی شد. با توجه به تنوع زبانی و رسالت جهانی و فعالیت آن در سطح بین‌الملل، در سال ۱۳۹۱ نام این خبرگزاری با مجوز معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به «خبرگزاری بین‌المللی قرآن» تغییر یافت. این رسانه در حال حاضر به تولید و انعکاس اخبار قرآنی به ۱۹ زبان زنده دنیا می‌پردازد و این اخبار روزانه بر روی خروجی این خبرگزاری ارسال می‌شود.
به تبع حضور مؤثرتر و جریان‌سازی بهتر این رسانه در کشور و نیز اقصی نقاط جهان، شعب استانی و خارجی این رسانه قرآنی طی سال‌های مختلف افتتاح شده است. افتتاح شعب ایکنا در ۳۰ استان کشور و ۶ منطقه از جهان بخشی از توفیق آن تا به امروز بوده است. همچنین این خبرگزاری با صفحات فعال خود در شبکه‌های اجتماعی به رصد جدیدترین تحولات قرآنی جهان اسلام می‌پردازد. علاوه بر این، نشریه تخصصی «رایحه» عنوان نشریه تخصصی ایکناست که به موضوعاتی همچون معرفی بسیاری از قاریان، حافظان و شخصیت‌های مذهبی برجسته اسلام و تحلیل و بررسی علمی و دقیق برخی رویداد‌ها و طرح‌های مهم قرآنی اختصاص دارد و تاکنون ۱۴۳ شماره از آن چاپ و منتشر شده است.
عماد افروغ، جامعه‌شناس و نظریه‌پرداز علوم اجتماعی، در گفت‌وگو با ایکنا، به شهود عینی خود از سال‌های متمادی فعالیت این رسانه اشاره و اظهار کرد: این خبرگزاری رسانه‌ای بوده که اسیر خباثت‌های سیاسی و تفسیرهای قشری نشده است، خودِ من با هر رسانه‌ای مصاحبه کرده‌ام تن و بدنم لرزیده است، چرا که گاهی صداقت و اخلاق در انتشار مطلب رعایت نمی‌شود. باید بگویم؛ من صاحب شتران خویشم و به دیگران کاری ندارم. لذا تمامی گفت‌وگو‌های حساس و ظریفم را بی‌دغدغه با این رسانه در میان گذاشته‌ام و خروجی کار در این رسانه منتشر شده است. مطالبی که از من در این رسانه نشر یافته در جایی منتشر نشده، از جمله بحث‌هایی درباره تحول ساختار خبرگان، دیالکتیک دلیل و علت و یا حتی هرمونوتیک دینی، که همه این‌ها برای نخستین‌بار توسط این رسانه پیگیری و منتشر و بعد‌ها تبدیل به مقالات علمی شد. اگر این رسانه و سؤالات خوب آن نبود، برخی پاسخ‌های من مکتوم باقی می‌ماند. پرسش‌های خوب، پاسخ‌های کارشناس را از مکنونات درونی او بیرون می‌کشد.
دسترسی به بیش از ۲۱ هزار مقاله قرآنی به صورت رایگان ممکن شد
همزمان با فرا رسیدن شب نزول قرآن، بیست و یک هزار و ۲۳۹ عنوان مقاله درباره قرآن کریم از طریق پایگاه مجلات تخصصی نور(نورمگز) در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت.
اسرار و حکمت‌های نزول تدریجی از دیدگاه قرآن، تحریف‌ناپذیری قرآن، قرآن و عرفان از نگاه علامه طباطبایی، نقد تاریخ‌گذاری قرآن به روایت مویر، سیر و صیرورت از منظر قرآن، ندا‌ها و خطاب‌های الهی در قرآن، قرآن و جرم‌انگاری حداقلی، محیط زیست از منظر قرآن کریم، تأملی بر شراب‌های بهشتی و ویژگی آنها در قرآن کریم، گوته در بیکران قرآن و ... از جمله مقالاتی است که این پایگاه در اختیار پژوهشگران حوزه قرآن و علوم قرآنی قرار می‌دهد.
گفتنی است پایگاه مجلات تخصصی نور، بانک اطلاعاتی متنی - تصویری است که در راستای تسهیل و ترویج امر پژوهش، وظیفه شناسایی و عرضه مجلات تخصصی علوم اسلامی و انسانی در فضای مجازی را بر عهده گرفته و به عنوان بزرگترین بانک مقالات علوم اسلامی و انسانی در این فضا شناخته شده است.
انتهای پیام
