نوشتن؛ راهی برای شناخت

محمدرضا رهبری، نویسنده و کارگردان، در گفت‌و‌گو با ایکنا از اصفهان، با اشاره به 14 تیر، روز قلم، اظهار کرد: نوشتن حق همه است و باید تجربه نوشتن را برای همه فراهم کرد، اعم از کسانی که می‌خواهند نوشتن را به صورت حرفه‌ای و مستمر انجام دهند و کسانی که نوشتن را مثل یک کار معمول روزمره انجام می‌دهند و از خودشان، محیط اطراف و تاثیر و تاثری که از آن می‌گیرند، می‌نویسند.

وی افزود: نوشتن راهی برای بهتر شدن حال انسان‌ها و نیز جهان است، هم به عنوان مسیری برای درمان و هم به عنوان ابزاری برای شناخت. نوشتن قبل از هر چیز، ابزاری برای شناخت است. این‌طور نیست که ما بر اساس شناخت خود بنویسیم، بلکه می‌نویسیم تا جهان را بشناسیم، کشف کنیم که جهان و انسان چگونه‌اند، بر انسان چه رفته است و در آینده چه خواهد رفت؟ این کارکرد نوشتن است و به همین دلیل باید به سمت آن رفت. نوشتن حق همه است، چون به خوب شدن حال آنها کمک می‌کند.

این نویسنده و کارگردان تصریح کرد: در جامعه ما به شکل صوری و ظاهری بر اهمیت نوشتن و کاری که اهل قلم انجام می‌دهند، تاکید می‌شود. منظور از اهل قلم، معنای عام آن است، یعنی کسانی که نویسنده هستند و می‌توانند در جامعه تاثیرگذار باشند، اعم از نویسندگان آثار ادبی، پژوهشگران عرصه‌های مشابه نظیر علوم اجتماعی و روزنامه‌نگاران. در سال جاری، تلاش ما باید این باشد که همه فضاها را به سمتی ببریم که نوشتن برای همه سهل شده و تعداد نویسنده‌ها بیشتر شود. این یکی از مسیرهای نجات جامعه و ترقی و ارتقای آن محسوب می‌شود.

رهبری در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان نوشتن را برای همگان سهل و ساده ساخت، گفت: عموم مردم باید یاد بگیرند این‌طور نیست که نوشتن فقط مختص قشر خاصی باشد، حتی یک خانم خانه‌دار می‌تواند تجربه‌های خود از خانه‌داری، فرزندآوری و فرزندپروری را ثبت کند، یا کسی که به امور فنی مشغول است و شغلش به ظاهر ارتباطی با ادبیات ندارد نیز می‌تواند به ثبت تجربه‌های خود بپردازد. از طرف دیگر، آموزش و پرورش باید فضایی را در مدارس به وجود آورد که دانش‌آموزان از همان ابتدا با واژه‌ها آشنا شوند، با آنها خو بگیرند، ابعاد واژه‌ها را درک کنند، لذت ببرند و آنها را به خاطر بسپارند. به قول نویسنده‌ای، مردم باید احساس کنند همان‌طور که می‌توانند نفس بکشند و صحبت کنند، توانایی نوشتن نیز دارند و در واقع باید به اهمیت نوشتن و ثبت کردن پی ببرند. ناشران نیز باید به این نکته توجه کنند که تجارب عامه مردم، تجربه‌های ارزشمندی است و ثبت آنها، به شناخت و رشد و ارتقای جامعه کمک می‌کند. چنانکه کشورهای توسعه‌یافته به اهمیت این تجربه‌ها پی برده‌اند.

وی بیان کرد: امروز در مقایسه با گذشته، به دلیل اینکه در سطح جهانی تلاش‌های زیادی برای تشویق عامه مردم به نوشتن صورت گرفته و این تلاش‌ها به ایران نیز سرایت کرده است، بیشتر شاهد ثبت تجربه‌های عمومی هستیم، یعنی تعداد کسانی که از نوشتن نمی‌ترسند و به ثبت تجربه‌های خود می‌پردازند، در حالی که نویسندگی شغل اصلی آنها نیست و همچنین تعداد ناشرانی که حاضر به انتشار چنین تجربه‌هایی می‌شوند، بیشتر از قبل شده است. البته به نظر می‌رسد این روند زیاد آگاهانه نیست. وجود بخش‌هایی با عنوان «ناداستان» در جشنواره‌ها و جایزه‌های ادبی و افزایش تعداد کارگاه‌های نویسندگی در سراسر کشور، به این موضوع کمک می‌کند و نشان‌دهنده رشد جامعه در پاسداشت حرمت قلم است. البته از نهادهای رسمی برای حفظ حرمت قلم انتظار بیشتری می‌رود.