علی امیدی، عضو هیئت علمی گروه روابط بینالملل دانشگاه اصفهان، در گفتوگو با ایکنا از اصفهان، با اشاره به ارائه گزارش ترور سردار سلیمانی به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد از سوی گزارشگر ویژه این سازمان، اظهار کرد: شورای حقوق بشر از آژانسهای تخصصی وابسته به سازمان ملل است که اعضای آن را مجمع عمومی این سازمان انتخاب میکند و مهمترین نهاد بینالمللی در زمینه حقوق بشر محسوب میشود. خانم کالامار موظف به بررسی این موضوع شده بود که آیا ادعاهای آمریکا در توجیه شهادت سردار سلیمانی قانونی هست یا خیر و پس از بررسی اسناد و مدارک مربوطه، در گزارشی رسمی اعلام کرد که اقدام آمریکا بر اساس مقررات بینالمللی، اقدامی غیرقانونی محسوب میشود و قابل توجیه نیست.
وی افزود: گزارش مذکور به این معناست که سردار قاسم سلیمانی به عنوان مقام سیاسی و امنیتی ایران به دعوت مقامات سیاسی و امنیتی عراق به این کشور سفر کرد که جریان این سفر به اطلاع آمریکا رسید و زمینه شهادت ایشان را فراهم کردند. این گزارش از ابعاد مختلف میتواند حائز اهمیت باشد و پیامدهای آن را از نظر سیاسی و حقوقی میتوان مورد بررسی قرار داد.
عضو هیئت علمی گروه روابط بینالملل دانشگاه اصفهان اضافه کرد: رئیسجمهور، وزیر امور خارجه و برخی از نمایندگان کنگره آمریکا تلاش مذبوحانهای میکردند که سردار سلیمانی را به عنوان یک تروریست و کسی که از بین رفتن او به تامین بیشتر امنیت جهان و آمریکا کمک میکند، معرفی کرده و توجیه اخلاقی و قانونی برای اقدام خود ایجاد کنند. ممکن است نهادهای مربوط به کشورها گزارشهایی منتشر کنند که معمولا گفته میشود این گزارشها همراه با سوگیری است، ولی گزارشهای رسمی نهادهای بینالمللی در زمینههای مختلف به عنوان اسناد معتبر و قابل اتکا شناخته میشود. گزارش خانم کالامار برخلاف ادعاهای اعلامی آمریکاست و باعث میشود این کشور در عرصه بینالمللی با کاهش مشروعیت سیاسی و اخلاقی مواجه شود، یعنی به عنوان دولتی زورگو که برای اعمال زور خود هیچ مانع قانونی و اخلاقی نمیبیند.
آمریکا وجهه اخلاقی خود را از دست میدهد
امیدی ادامه داد: در روابط بینالملل مبحثی وجود دارد با عنوان قدرت نرم که به معنای ایجاد محبوبیت و جاذبه در گفتار و عمل است. از این نظر، آمریکا وجهه اخلاقی خود در عرصه بینالمللی را از دست میدهد و از دست رفتن وجهه اخلاقی به معنای کاهش قدرت و نفوذ آمریکا در عرصه بینالمللی است. امروز در قرن 21 شرایط به گونهای نیست که کشورها فقط از طریق سختافزاری بتوانند به اهدافشان دست پیدا کنند و بسیاری از اهداف سیاسی با قدرت نرم محقق میشود.
وی بیان کرد: از طرف دیگر، این گزارش میتواند مستمسک حقوقی قابل اتکایی برای ایران به منظور پیگیری حقوقی اقدام آمریکا فراهم کند، چنانکه به اقدام قوه قضائیه در تحت تعقیب قرار دادن و صدور قرار بازداشت برای مقامات آمریکایی دخیل در شهادت سردار سلیمانی مشروعیت میدهد، چون آمریکا اقدامی غیرقانونی انجام داده است و ایران از این طریق اعمال قانون میکند. اینکه آیا این اقدام قوه قضائیه امکانپذیر است یا خیر، بحث دیگری است. علاوه بر این، وزارت امور خارجه و معاونت حقوقی ریاستجمهوری بر مبنای این گزارش میتوانند علیه آمریکا در نهادهای حقوقی بینالمللی اقامه دعوی کنند، هر چند آمریکا از قرارداد مودت میان دو کشور خارج شد که بر اساس آن این امکان وجود داشت که علیه آمریکا در دیوان دادگستری بینالمللی اقامه دعوا شود، ولی به لحاظ نظری این امکان فراهم است که اقدام حقوقی بینالمللی علیه آمریکا انجام دهیم. در سطح شورای امنیت و نهادهای دیگر نیز میتوان این کار را انجام داد. ممکن است این اقدامات نتیجه مالی برای ما نداشته باشد، ولی نتیجه اخلاقی به همراه دارد و میتوان آمریکا را از نظر اخلاقی در عرصه بینالمللی منکوب کرد. همچنین میتوان در محاکم داخلی آمریکا نیز علیه دولت این کشور اعلام جرم کرد، البته این محاکم به قوانین داخلی آمریکا استناد خواهند کرد و این پیگیری حقوقی در آنجا پیش نخواهد رفت، ولی به عنوان یک فرضیه میتواند قابل توجه باشد.
عضو هیئت علمی گروه روابط بینالملل دانشگاه اصفهان تصریح کرد: با توجه به اینکه ترور سردار سلیمانی با استفاده از پهپاد صورت گرفت، در این گزارش به این موضوع اشاره شده که میتواند یک نیاز و ضرورت بینالمللی در رابطه با طراحی و تدوین مقرراتی در خصوص استفاده از پهپاد در عرصه بینالمللی ایجاد کند، چنانکه نوعی خلأ حقوقی بینالمللی در این زمینه وجود دارد و کشورها از مسئولیت استفاده از پهپادها شانه خالی میکنند.
انتهای پیام