فضای مجازی و فضای آکادميک

به گزارش ایکنا از اصفهان، حسن انصاری، عضو شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و پژوهشگر و مدرس و عضو هیئت علمی مدرسه مطالعات تاریخی مؤسسه مطالعات پیشرفته پرینستون در یادداشتی به نوع مواجهه جریان‌های علمی و آکادمیک با فضای مجازی پرداخته و این جریان را از آغشته شدن به جوهای موجود در این فضا بر حذر داشته است. وی در این یادداشت که در بررسی‌های تاریخی منتشر شده، نوشته است:

من کاری به فعالان سياسی ندارم. می‌دانم که خيلی‌ها در فضای مجازی فعاليت رسانه‌ای حرفه‌ای را با عقايد و باورهای سياسی يا حتی انگيزه‌های شخصی و گروهی‌شان خلط می‌کنند. جذب مخاطب هم کار خيلی مشکلی نيست. کافی است اندکی از منطق علمی هر بحثی فاصله بگيريد و با احساسات و «جو»های ساختگی زمانه همراه شويد. به درست و غلط اين کار الآن کاری ندارم. اما نيک می‌دانم که فضای آکادميک نبايد خود را آلوده به اين اخلاق‌ها کند. جريانات رسانه‌ای می‌آيند و می‌روند، اما وظيفه آدم دانشگاهی و اهل علم اين است که پايبند به اصول و مبانی کار آکادميک و دانشگاهی خود باشد. اگر ديديد يک دانشگاهی در احکام و داوری‌های سياسی و اجتماعی‌اش سطحی و شتابزده و سياسی‌زده عمل می‌کند و می‌نويسد، به کارهای آکادميک او هم به نظرم بايد شک کرد و با احتياط آنها را خواند و باور کرد. فرهنگ چند هزار ساله کشورمان تا اندازه بسيار زيادی مرهون تلاش‌ها و مساهمت‌ها و ميراث عالمان اين سرزمين است. در همين صد سال اخير فرهنگ و ميراث ادبی و علمی و ملی ما را چه کسانی حفظ کردند؟ اگر علامه قزوينی‌ها و عباس اقبال‌ها و فروزانفرها و جلال همایی‌ها و مجتبی مينوی‌ها و زرياب‌ها و فرزان‌ها و عصارها و زرين‌کوب‌ها و غيره و غيره می‌خواستند تسليم «جو زمانه»‌ها شوند و رسالت علمی و آکادميک خود را فراموش کنند، آيا ما امروز چيزی از ادبيات و فرهنگ و ميراثمان را می‌شناختيم؟ زبان و فرهنگ و ادبيات ما را چه کسانی حفظ کردند؟

سخن من اینجا به ويژه با جوان‌ترهاست: دوره جوانی دوره شور و احساسات است. می‌دانم که بسياری از دغدغه‌های سياسی و اجتماعی شما را شايد محققان و دانشگاهيان و عالمان و ميراث پژوهان ما در سنت‌های مختلف علمی همانند و همسان و هم وزن فعالان رسانه‌ای نمايندگی نکنند و بدين ترتيب توقعات شما را آنطور که فکر می کنيد برآورده نسازند. اما بايد ملاک داوری شما نسبت به آنچه می‌خوانيد و می‌شنويد اين باشد که چه چيزی با آنچه دستاورد بزرگان تاريخ فرهنگ اين کشور است هماهنگ است و يا دست کم برخلاف آن نيست. جریانات رسانه‌ای می‌آيند و می‌روند. عده‌ای هم در اين ميان از آب‌های آلوده ماهی‌های خود را بر می‌گيرند. مراقب باشيم داوری‌هایمان نسبت به کشور، فرهنگ، تاريخ، مليت، دين و مذهب، زبان، همبستگی‌های اجتماعی تاريخی‌مان تحت‌الشعاع هياهوهای رسانه‌ای و سياسی و جريان‌سازی‌های زودگذر و متأسفانه در بسياری اوقات قلابی قرار نگيرد. ملاک را روشن کنيم: ببينيم هر کس چيزی می‌گويد و يا جريانی را نمايندگی می‌کند که با ثوابت فرهنگی و با تاريخ و هويت تاريخی و اجتماعی مان و آنچه حاصل تلاش‌های فردوسی‌ها، ابن‌سيناها، ابوسعيد ابوالخيرها، شيخ طوسی‌ها، خيام‌ها، عطارها، مولاناها، خواجه‌نصيرها، سعدی‌ها، ملاصدراها، آخوند خراسانی‌ها، نائينی‌ها، علامه قزوينی‌‎ها و فروزانفرها در ساختن فرهنگ اين مرز و بوم است در تعارض است با آن همدلی نشان ندهيم و با آن دست کم با ترديد و احتياط و نقادی سخت برخورد کنيم. کشورمان و فرهنگ و هويت ملی‌اش امانتی است در دستان ما، میراث چند هزار ساله ماست، حافظ آن باشيم.