رابطه بحرین با اسرائیل برای ایجاد موازنه قدرت برابر ایران است

سیده‌صدیقه حسینی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی(ره)، در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، درباره عادی‌سازی روابط میان امارات و بحرین با رژیم صهیونیستی اظهار کرد: براساس نظریه واقع‌گرایی ساختاری کنت والتز، دولت‌ها در برابر دشمن مشترک برای ایجاد موازنه قوا با هم متحد می‌شوند. در اینجا رژیم اسرائیل، آمریکا و کشورهای عربی همسو با آن‌ها دشمن مشترک خود را ایران می‌دانند. در دهه‌های گذشته، یکی از عوامل ایجاد رابطه دوستانه یا خصمانه میان کشورهای عربی با یکدیگر، به این مسئله برمی‌گشت که هر کدام از این کشورها با رژیم اسرائیل رابطه دارند یا نه؛ مثلاً در همان دهه‌های گذشته، مصر و اردن که با رژیم صهیونیستی رابطه داشتند، از سوی دیگر کشورهای عربی طرد شده و با مخالفت آنها مواجه شدند.

وی افزود: در حال حاضر، ایران به عنوان دشمن مشترک برای کشورهای عربی همسو با آمریکا و رژیم صهیونیستی باعث شده است تا بسیاری از این کشورهای عربی به رابطه با اسرائیل و در نهایت رابطه دوستانه با آمریکا تمایل پیدا کنند. در واقع دلیل نگرانی کشورهای عربی از ایران به حمایت کشورمان از گروه‌های مخالف حکومت در این کشورها و دشمنی با اسرائیل برمی‌گردد و برای نمونه می‌توان به جریان مقاومت اسلامی با حمایت ایران اشاره کرد که در فلسطین، از حماس و جهاد اسلامی و در عراق، از کتائب حزب‌الله و سازمان بدر و الحشد الشعبی حمایت می‌کند.

استاد دانشگاه علامه طباطبایی(ره) اضافه کرد: همچنین می‌توان به حمایت ایران از شیعیان بحرین که در مقابل حکومت این کشور مقاومت می‌کنند، اشاره کرد و همین‌طور تکرار ادعای مالکیت ایران بر بحرین. در یمن نیز می‌توان به حمایت ایران از حوثی‌ها و انصارالله اشاره کرد که در حال مبارزه با عربستان هستند. همه ما می‌دانیم شعارهایی که در حال حاضر علیه اسرائیل و آمریکا در یمن سر داده می‌شود، به تبعیت از انقلاب اسلامی ایران است. در داخل عربستان نیز برخی جریان‌های شیعه وجود دارند که مخالف حاکمیت هستند. با اینکه شیعیان 15 درصد از جمعیت عربستان را تشکیل می‌دهند، ولی سکونت آنها در مناطق نفت‌خیز باعث نگرانی دولت عربستان شده است.

حسینی ادامه داد: علاوه بر این باید به حمایت ایران از حزب‌الله لبنان اشاره کرد که بازوی نظامی ایران در منطقه محسوب می‌شود و پیروزی حزب‌الله بر اسرائیل در سال 2006 باعث افزایش نگرانی کشورهای عربی و اسرائیل از نفوذ ایران در لبنان شد و حتی این مسئله باعث نگرانی اسرائیل شده است که نکند ایران در آینده برای نفوذ در سایر کشورها از حزب‌الله لبنان استفاده کند و این گروه جنگ‌های نیابتی از طرف ایران انجام دهد. همین‌طور می‌توان به حضور ایران در سوریه از طریق لشکرهای نیابتی مثل فاطمیون متشکل از نیروهای افغانستانی و پاکستانی اشاره کرد که تهدید امنیتی زیادی برای اسرائیل به دنبال دارد. همین مسئله باعث شده تا اسرائیل به شدت نگران شود و کشورهای خاورمیانه نیز نگران حضور و نفوذ ایران در منطقه و در کشورهای خود شوند. در نتیجه شاهد افزایش اتحاد میان کشورهای عربی و اسرائیل هستیم.

وی با اشاره به سیاست منطقه‌ای، خارجی و بین‌المللی ایران، تصریح کرد: یکی از مشکلاتی که در داخل و در میان سیاستمداران وجود دارد، این است که ما عرصه دیپلماسی را با خطابه‌های یک‌طرفه برای مخاطبان کم‌سواد اشتباه گرفته‌ایم. توافق میان امارات و اسرائیل در راستای پیروزی ترامپ در انتخابات 2020 است، یعنی این توافق بخش دوم سناریوی ترامپ در سال 2016 محسوب می‌شود که مدعی بود نوعی صلح سازشی را میان اعراب و اسرائیل به وجود می‌آورد و این اقدامات در این راستا انجام شد که ترامپ اعلام کند به وعده‌های انتخاباتی‌اش در سال 2016 عمل کرده است.

وی بیان کرد: مشکل دیگری که در داخل با آن مواجهیم، درگیری با تحریم‌های یکجانبه آمریکاست. مقامات کشور اعلام می‌کنند که تحریم‌ها اثری نداشته و اتفاقی نیفتاده است، ولی همه ما به شدت درگیر مشکلات اقتصادی داخلی هستیم و در حوزه‌های دارو و پزشکی نیز با مشکلات جدی مواجهیم. همین درگیری ایران با تحریم‌های یکجانبه آمریکا باعث جلوگیری از افزایش نفوذ نظامی و امنیتی کشور در منطقه جغرافیایی مدنظر شده است. بنابراین توافق امارات و اسرائیل جدیدترین مانع بر سر راه اهداف منطقه‌ای ایران محسوب می‌شود، چون اتحاد امارات با اسرائیل باعث افزایش اتحاد امارات و آمریکا می‌شود. از زمانی که امارات با اسرائیل رابطه برقرار کرده است، این کشور می‌تواند از تسلیحاتی که آمریکا در اختیار اسرائیل قرار داده برخوردار شود و از طرف دیگر، قدرت بازدارندگی‌اش در برابر ایران به شدت افزایش پیدا کند. امارات می‌تواند مانورهای مشترک با اسرائیل ترتیب دهد و حمایت آمریکا نیز از آن بیشتر می‌شود، چون با اسرائیل پیمان بسته است و همه می‌دانیم که علت اصلی حضور آمریکا در خاورمیانه، حمایت از اسرائیل محسوب می‌شود. از طرف دیگر، می‌توان به باز شدن کانال هوایی عربستان به روی پروازهای اسرائیلی اشاره کرد. این تحولات و تکمیل سناریوی توافق با سایر کشورهای منطقه، به نوعی حلقه محاصره ایران را تنگ‌تر می‌کند و به نظر من ایران حتماً باید تمهیدات جدیدی برای مقابله با این اقدامات در نظر بگیرد.

حسینی در خصوص واکنش‌ها به توافق عادی‌سازی روابط میان امارات و اسرائیل، اظهار کرد: عده‌ای از تحلیل‌گران سیاست بین‌الملل معتقدند اگر نظریه موازنه قوای کنت والتز را در نظر بگیریم، این نظریه در حال حاضر خیلی جواب نمی‌دهد و نظریه دفاع پیرامونی بن گوریون است که می‌تواند پاسخگوی برخی مسائل باشد و مبتنی بر درک واقعی وضعیت جغرافیایی و منطقه‌ای دولت‌ها است. به عنوان تحلیل‌گر حوزه روابط بین‌الملل معتقدم که در حوزه روابط و سیاست بین‌الملل، با دولت‌ها روبرو هستیم نه با ملت‌ها. بعد از توافق اسرائیل و امارات، بسیاری از مردم در منطقه خاورمیانه با آن مخالفت کردند، ولی دولت‌ها موافق ارتباط با اسرائیل هستند. اینکه تنها کشورهایی چون یمن، سوریه و عراق با این توافق مخالفت می‌کنند، به نظر من پاسخگوی مسائل در نظام بین‌الملل نیست و این در حالی است که اکثر دولت‌های غربی و اروپایی با این مسئله موافق‌اند. بنابراین دولت ایران باید تصمیمی جدی در حوزه دیپلماسی اتخاذ کند.