آزادسازی حنجره با نفس‌گیری صحیح

احمد ابوالقاسمی، مدرس و قاری بین‌المللی قرآن کریم در ادامه سلسله‌ مباحث آموزشی قرائت، شامگاه پنجشنبه، ششم آذرماه در لایو اینستاگرامی خود درباره فنون نفس‌گیری اظهار کرد: یکی از دلایل کمبود نفس قاریان، عدم اعتماد به نفس است. گاهی قاری باور ندارد که می‌تواند حتی دو خط از قرآن را با یک نفس بخواند و سال‌ها با این عدم اعتماد به نفس زندگی می‌کند در حالی که اگر خود را باور داشته باشد، یک استاد متبحر، می‌تواند حتی در یک جلسه نفس او را افزایش دهد.

وی افزود: دلیل دیگر کمبود نفس که در جلسات بعدی مفصلاً توضیح داده می‌شود، اشتباه در نفس‌گیری است به گونه‌ای که بعضی به جای دیافراگم، حنجره و تارهای صوتی را از نفس پر می‌کنند. همچنین دلیل دیگر کمبود نفس، ادای غیرصحیح حروف و بازکردن غیر اصولی دهان است که موجب هدررفت نفس می‌شود.

این قاری بین‌المللی با اشاره به خاطره‌ای از سفر حج در سال 1377 گفت: در آن سال تعدادی از قاریان ایرانی در مسجدالحرام به تلاوت قرآن پرداختند، اما بعد از شش یا هفت دقیقه شاهد آن بودیم که صدایشان کم می‌آورد و دیگر توانایی خواندن نداشتند، اما همان شب یک مداح ایرانی در گوشه‌ای از مسجدالحرام، بدون کم آوردن صدا، قریب به یک ساعت، کل دعای کمیل را خواند.

ابوالقاسمی تصریح کرد: این موضوع باعث شد مدت‌ها درباره آن فکر کنم و به این نتیجه برسم که قاریان در قرائت قرآن به طور متوسط فرازهای 30 ثانیه‌ای و مداحان در خواندن ادعیه و مدایح به طور متوسط فرازهای 10 یا 15 ثانیه‌ای می‌خوانند. به خصوص اینکه قاریان عموماً نفس‌گیری صحیح انجام نمی‌دهند و وقتی با نفس‌گیری غیر اصولی، فرازهای طولانی می‌خوانند، باعث می‌شود بر تارهای صوتی‌شان فشار وارد شود و زود خسته شوند. البته عموم مداحان نیز نفس‌گیری اصولی انجام نمی‌دهند، اما چون فرازهای کوتاه می‌خوانند، صدایشان کم نمی‌آورد.

وی ادامه داد: همان شب که آن اتفاق در مسجدالحرام رخ داد، بعضی به این تحلیل کلیشه‌ای پرداختند که قاری ایرانی توان و استعدادش همین اندازه است و به خاطر همین هیچ‌وقت به مصری‌ها نمی‌رسد، در حالی که من از همان موقع مخالف این تحلیل‌ها بودم و می‌دانستم علت را باید مسائل دیگری جست‌وجو کرد، چراکه خداوند استعداد را به همه آحاد بشر عطا کرده است و اگر می‌بینیم مصری‌ها در تلاوت قرآن یا برزیلی‌ها در فوتبال، سرآمد دنیا هستند، از این روست که در آن جوامع نسبت به این موضوعات تمرکز و توجه شده است. قاریان مصری به علت کثرت موقعیت برای تلاوت قرآن و توجه جامعه به موضوع تلاوت، رشد کردند.

پیشنهادی برای آزادسازی حنجره از حبس نفس 

دارنده مدرک درجه یک تدریس در هنر تلاوت اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین تمرین‌ها برای افزایش نفس، این است که فکر کنید می‌خواهید فراز پنج‌ثانیه‌ای بخوانید، لذا نفس نگیرید و بگذارید تارهای صوتی حنجره درگیر نشود و لَخت و آزاد باشد. 45 دقیقه به این شیوه و بدون نفس‌گیری، فرازهای کوتاه کوتاه بخوانید، با این شیوه کمتر خسته می‌شوید و بیشتر هم اوج می‌گیرید.

ابوالقاسمی ادامه داد: بعد از سه یا چهار هفته حافظه قاری به حنجره آزاد و رها عادت می‌کند و حنجره پیش از خواندن فراز درگیر حبس نفس نمی‌‌شود، آنگاه کم کم، یک ثانیه، یک ثانیه نفس بگیرید و یک ثانیه یک ثانیه فراز خود را نیز طولانی‌تر کنید. بعد از اینکه سه یا چهارماه این تمرینات با خلاصی حنجره از حبس نفس انجام شد، خواهید دید که نفس و صدای شما تحول زیادی خواهد کرد.

وی تصریح کرد: شاید تنها قاری مصری که مشخص است خلاصی حنجره از حبس نفس را تمرین کرده، و چه بسا برای یادگیری آن کلاس خصوصی نیز رفته باشد، استاد محمود شحات انور است که وقتی فرازی 45 ثانیه‌ای می‌خواند، می‌بینیم، اول و انتهای فرازش مثل هم است، صدایش نمی‌گیرد و افت نمی‌کند.

مدرس و قاری بین‌المللی قرآن کریم در بخش پایانی سخنان خود به یکی دیگر از روش‌های ازدیاد نفس اشاره کرد و گفت: تجربه نشان داده است، اگر قاریان فرازهایی را که در خواندن آن‌ها دچار کمبود نفس می‌شوند، از حفظ بخوانند و در حین مسابقه یا محفل تلاوت، چشم خود را کمتر درگیر نگاه به خطوط کنند، اضطراب کمتری پیدا می‌کنند و نفس‌شان بیشتر می‌شود.

گزارش از مجتبی اصغری