مشهدالشهدای دانشگاه‌های کشور و نقش مؤثر جهاددانشگاهی در پیروزی

در سال ۶۵ راه‌اندازی و مدیریت کارگاه فنی دانشگاه تبریز در ساعات غیر درسی برای تولید مهمات جنگی و خوداتکایی در تولیدات استراتژیک بر عهده‌ جهاددانشگاهی آذربایجان‌شرقی بود که در ۲۷ دی‌ همان سال با بمباران رژیم بعثی عراق، ۲۲ نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز و پرسنل جهاددانشگاهی به مقام والای شهادت نائل و هفت نفر نیز جانباز شدند.

اين شهیدان پاكباز، مهندس حاج سجاد (ايرج) خلوتی، محسن محمدی غريبانی، رحمان قفل‌گری، مرتضی زمان‌پور، علی فصيح كجاآبادی، حميدرضا ملكوتی‌خواه، علی‌رضا رضوان‌جو، عباس ارشدی‌پور، صديار صفری، بياضعلی اسدی‌فرد، سيد محسن جواهری، سعيد اميرخانی، مهدی اميركاظمی، عليرضا كريمی وفايی، حسين شيرين سرندی، مرتضی جابری، فواد الدين محمودی، يعقوب اسماعيل‌زاده، شيرزاد شريفی، هاشم اخترشمار، عادل جعفری نويمی‌پور و حسين رضاپور بودند.

هم‌چنين آقایان جمال شكوری، يحيی خليلی، مجيد خيراللهی، مجيد اسم حسينی، عليرضا دل‌فكار باغبان، رضا انیسی و محمد منافی فرتوت در اين حادثه مجروح شده و به عنوان اسناد زنده این جنایت فجیع، رسالتی دیگر را بر دوش گرفتند تا زبان گویای آن شهدا و افکار و اندیشه‌های نابشان باشند.

خبرگزاری ایکنا، در آستانه گرامیداشت یاد و خاطره این شهدا، میزگردی با محورهای «نقش دانشگاه تبریز در تربیت نیروهای متعهد و متخصص مورد نیاز کشور و فعالیت‌های ستاد پشیبانی جبهه دانشگاه تبریز و نقش دانشگاه تبریز در حمایت تدارکاتی و ساخت تجهیزات نظامی در دانشکده فنی» برگزار کرده است.

میهمانان این نشست میررضا مجیدی، رئیس دانشگاه تبریز، علی اصغر جعفرزاده، عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز و رئیس اسبق جهاددانشگاهی استان، حسن نمازی عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز و از اعضای سابق جهاددانشگاهی، جعفر محسنی، رئیس سازمان جهاددانشگاهی استان، نجف قراچورلو، رئیس پژوهشکده توسعه و برنامه ریزی جهاددانشگاهی، احد حاجی بلند، معاون فرهنگی سازمان جهاددانشگاهی آذربایجان‌شرقی بودند.

میررضا مجیدی، رئیس دانشگاه تبریز در این نشست با بیان اینکه برگزاری چنین جلساتی، فرصتی خوب برای گرامیداشت یاد و خاطره شهدای ۲۷ دی است، گفت: همزمان با ۲۷ دی در دانشگاه تبریز، مراسم ثبت ملی شدن کارگاه دانشکده فنی این دانشگاه با حضور تعداد محدودی از افراد و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار خواهد شد.

وی در ادامه سخنانش با بیان اینکه تفاوت سال ۴۲ و سال ۵۷، وجود دانشجویان متعهد و معتقد نسبت به امام راحل است، افزود: امام راحل در سال ۴۲ تنها بود، اما در سال ۵۶ دانشجویان پیرو خط امام، حرکت را شروع کردند.

مجیدی با بیان اینکه دهه ۴۰ در دانشگاه تبریز تفکرات غیرمذهبی جاری بود و در اواخر دهه ۴۰ نیروهای متعهد به عرصه آمدند، گفت: نیروهایی مانند حمید سلیمی‌، آل‌ اسحاق‌ و احمد خرم‌ اولین حرکت‌ها را در ۱۵ خرداد شروع می‌کنند و مشهور است که احمد خرم حتی کلاس‌ها را تعطیل می‌کند.

رئیس دانشگاه تبریز به نقش دانشجویان این دانشگاه در قیام ۲۹ بهمن مردم تبریز هم اشاره کرد و افزود: در ۲۹ بهمن سال ۵۶ که مصادف با چهلم شهدای قم بود، دانشجویان اعلامیه‌ها را به تمام مناطق شهر رساندند و تا پیروزی انقلاب، مجاهدت کردند.

وی با بیان اینکه بعد از پیروزی انقلاب نیز دانشگاهیان نهادهای انقلابی را تأسیس کردند، افزود: در رأس نهادهایی مانند جهادسازندگی، جهاددانشگاهی، سپاه، کمیته و... دانشگاهیان حضور داشتند تا اینکه جنگ هشت ساله علیه کشورمان تحمیل می‌شود و در این عرصه نیز پا در میدان نهاده و مجاهدت می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه برخی می‌گفتند که دانشجو در جنگ چه می‌کرد؟ گفت: دانشجوها و دانشگاهیان انقلاب را مال خود می‌دانستند و جنگ تحمیلی را یک مسئله معمولی حساب نکرده و آن را جنگ علیه انقلاب دیدند و برای دفاع از انقلاب و خاک وارد عرصه شدند.

مجیدی با بیان اینکه در ابتدا عزیمت دانشجویان به جبهه سخت بود، اما بعد از قضیه خرداد سال ۶۰، بستری برای حضور دانشجوها به میدان جنگ باز شد، ادامه داد: در کل کشور بیش از سه هزار شهید دانشجو داریم و دانشگاه تبریز با بیش از ۱۴۰ شهید دانشجو، دومین دانشگاه از نظر تعداد شهدا است.

وی با اشاره به اینکه جنگ به تدریج پیچیده‌تر می‌شد و دفاع رزمندگان و حمله دشمن هم دشوارتر می‌شد، اضافه کرد: دشمن نیز امکانات پیچیده‌ای داشت، در نتیجه دانشگاهیان باید در عرصه جنگ، تخصصی پیش می‌رفتند.

مجیدی، با اشاره به استفاده از تخصص دانشگاهیان در نحوه سنگرسازی، گفت: اینجا بود که مغز متفکر دانشگاهیان به کار افتاد و جهادسازندگی آذربایجان برای اولین طرح سنگرهای سیار را در گیلان غرب طراحی کرد. به تدریج به بحث عملیات‌ها و از بین بردن موانع دشمن نیز ورود تخصصی کردند.

رئیس دانشگاه تبریز با بیان اینکه سپس تخصص دانشگاهیان در عرصه پل‌سازی به کار گرفته شد، افزود: در عملیات بیت‌المقدس برای عبور از کرخه باید پل‌های سبک طراحی می‌شد، چراکه پل معمولی کاربرد نداشت، بر این اساس پل‌های کرخه به عهده جهاد آذربایجان گذاشته شد و تمام متخصصان جمع شدند و پل‌هایی طراحی کردند.

وی با تأکید بر اینکه در طراحی و ساخت پل خیبر نیز از متخصصان کل کشور استفاده شد و فرمانده پورشریفی نیز در رأس فرماندهی حضور داشت، افزود: پل‌های خیبر، خضر و بعثت با رهبری و هدایت این فرمانده ایجاد شد؛ طراحی این پل‌ها بسیار پیچیده بود و در همه پروژه‌ها نیروهای دانشگاه تبریز هم حضور داشتند.

وی با بیان اینکه در آن زمان دانشگاه تبریز و علوم‌ پزشکی با هم بودند، اضافه کرد: دانشجویان علوم‌ پزشکی نیز در کنار رزمندگان، علاوه بر درمان و مداوای مجروحان، در سنگرسازی، پل‌سازی و... نیز فعالیت داشتند.

مجیدی با اشاره به اینکه در سال ۶۵ تحولی در عرصه جنگ پیش آمد و قضیه اعزام شش ماهه دانشجویان مطرح شد، گفت: در این رابطه به نیروهای تخصصی نیاز بیشتری وجود داشت و تمام قرارگاه‌ها و به ویژه خود قرارگاه خاتم‌الانبیاء واحدهای شیمی، فیزیک و... داشت و در موارد مختلف و مرتبط از متخصصان این رشته‌ها استفاده می‌شد.

وی ادامه داد: به عنوان نمونه، برای استفاده از آب در فاو، راه‌اندازی دستگاه‌های تصفیه آب سیار، تولید مواد دودزاد برای پنهان شدن از دید دشمن و... از تخصص‌های مرتبط به کار گرفته می‌شد.

مجیدی با بیان اینکه تحول اصلی از مردادماه سال ۶۵ که مهندس پورشریفی تمام متخصصان صنایع را به قرارگاه خاتم‌الانبیاء دعوت کرد، شروع شد، اظهار کرد: از هر استان دو نفر در این جلسه حضور داشتند و برخی فرماندهان نظامی چون حسن شفیع‌زاده، فرمانده توپخانه نیز در جلسه بود.

 «ما می‌توانیم»

رئیس دانشگاه تبریز اضافه کرد: فرمانده پورشریفی در این جلسه سؤال کرد که آیا تکنولوژی ما امروز برای ۴۰ سال قبل نیست؟ آیا دانشگاه‌های ما نمی‌توانند به ما کمک کنند و صنایع قطعه‌سازی کنند؟ این سؤال باعث شد تا در سراسر کشور تحولی عظیم به جریان افتد که «ما می‌توانیم».

وی با بیان اینکه در این رابطه جهاد خودکفایی سپاه و جهاددانشگاهی تفاهم کردند و دانشگاه تبریز هم کارگاه را در اختیار گذاشت تا خط تولید مهمات راه‌اندازی شود،گفت: جا دارد در این رابطه از مهندس درویش‌زاده یاد کنیم که در این امر بسیار کمک کردند.

مجیدی ادامه داد: بنابراین، در رابطه طرح اعزام شش ماهه دانشجویان، مقرر شد که دانشجویان عازم جبهه نشده و صبح‌ها تحصیل کنند و شب‌ها در همین کارگاه مهمات بسازند؛ در نهایت نیز فعالیت جهادی این دانشجویان باعث شد تا کارگاه در ۲۷ دی سال ۶۵ هدف بمباران هوایی دشمن بعثی قرار گیرد و ۲۲ نفر از دانشگاهیان در دانشگاه تبریز به شهادت برسند.

مجیدی با اشاره به اینکه دانشجویان فعال در کارگاه دانشکده فنی دانشگاه تبریز همگی دانشجو این دانشکده نبودند و از رشته‌های مختلفی حضور داشتند، ادامه داد: این کارگاه تولید مهمات در دانشکده فنی بود و برای اولین بار دانشگاه تبریز این حرکت را آغاز کرده بود.

وی با اشاره به اینکه هر کجا که در حرکت دفاعی به تخصص نیاز بود، ردی از مهندس پور شریفی به جای بود، اظهار کرد: در دانشگاه تبریز هم این حرکات برای اولین بار شروع شد و کار به حدی بزرگ شد که دشمن برای جلوگیری از آن یک عملیات خاص طراحی کرده و کارگاه را هدف بمباران قرار داد.

۲۷ دی؛ نمود ارتباط بین صنعت و دانشگاه

جعفر محسنی، رئیس سازمان جهاددانشگاهی آذربایجان‌شرقی نیز در این نشست با اشاره به نقش مؤثر دانشگاه تبریز در صحنه‌های مهم کشور، اظهار کرد: اسناد رسمی دانشگاه تبریز هم نشان می‌دهد که این دانشگاه در عرصه دفاع مقدس یکی از مراکز مهم بوده و به واسطه همین نقش، به عنوان «مشهدالشهدای دانشگاه‌های کشور» نام گرفته است.

وی در ادامه با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای ۲۷ دی دانشگاه تبریز، گفت: شیوع کرونا باعث شده تا امسال محدودیت‌هایی در برنامه‌های گرامیداشت این روز داشته باشیم، اما در فضای مجازی و تولید محتوای رسانه‌ای فعال خواهیم بود و وظیفه داریم این روز بزرگ را همواره گرامی بداریم.

محسنی با تأکید بر اینکه هدف شهدای ۲۷ دی دانشگاه تبریز این بود که ایران اسلامی مقتدر و استوار بماند و استقلال خود را حفظ کند، افزود: این احساس و هدف در آن مقطع باعث شد تا دانشگاه تبریز به یک مرکز صنعتی تبدیل شود.

رئیس سازمان جهاددانشگاهی آذربایجان‌شرقی با اشاره به اینکه فعالیت دانشجویان در کارگاه دانشکده فنی دانشگاه تبریز حرکت بسیار بزرگی بود، گفت: همواره در مورد حلقه مفقوده بین صنعت و دانشگاه سخن گفته می‌شود، اما ۲۷ دی دانشگاه تبریز نمود عملی این ارتباط است. البته امروز هم که بحث شرکت‌های دانش بنیان در دانشگاه شروع شده شاید به نوعی این امر را پوشش دهد، اما این امر در دانشگاه تبریز و در دوران دفاع مقدس، در حد بسیار خود ظهور و بروز یافت.

وی با اشاره به اینکه در آن زمان، تحریم‌ها و شرایط جنگی باعث شد تا دانشگاه به طور ویژه به حوزه صنعتی ورود کند، افزود: بزرگداشت ۲۷ دی هم به جهت یادآوری ایثار و رشادت‌های شهدا و همچنین در راستای تبیین نقش امام راحل در مقاطع حساس کشور بسیار اهمیت داشته و هر اندازه که بازگو شود، باز نیاز به تبیین دارد.

دانشگاه تبریز شروع کننده جریان انقلاب فرهنگی بود

علی اصغر جعفرزاده، عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز و از رؤسای سابق جهاددانشگاهی آذربایجان‌شرقی، نیز در این نشست، با اشاره به تفاوت‌های سال ۴۲ و ۵۷ و اهمیت فعالیت دانشجویان در پیروزی انقلاب اسلامی، گفت: یکی از مهم‌ترین عواملی که باعث شد تا نهضت امام راحل بعد از ۱۵ سال نتیجه دهد، فعالیت‌های دانشجویی بود.

وی با اشاره به نقش و جایگاه دانشگاه تبریز در شکل‌گیری و پیروزی انقلاب مقدس اسلامی، بیان کرد: شهادت شهیدان محمد غلامی و پرویز میرزایی در روز ۱۸ اردیبهشت ۵۷ نیز در محوطه دانشگاه، حکایت از پیشتازی دانشگاهیان دانشگاه تبریز در سنگر مبارزه با رژیم استبداد پهلوی را نشان می‌دهد.

وی با بیان اینکه ۲۹ بهمن سال ۵۶ اوج فعالیت‌های دانشجویی دانشگاه تبریز بود، افزود: جریان‌های سال ۵۹ در دانشگاه تبریز و انقلاب فرهنگی از جمله موارد مهمی است که باید بدان اشاره کرد، چراکه دانشجویان این دانشگاه شروع کننده جریان انقلاب فرهنگی بودند.

جعفرزاده در ادامه به نقش دانشگاه تبریز در انقلاب فرهنگی اشاره کرد و اظهار کرد: پس از پیروزی انقلاب و فعال شدن گروه‌های مختلف دانشجویی، در ۲۶ فروردین سال ۵۹ مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی عضو وقت شورای انقلاب، برای بیان مطالبی به تبریز آمده و در سالن دانشکده پزشکی دانشگاه تبریز به سخنرانی پرداختند، پس از پایان سخنرانی قرار شد وی جلوی ساختمان مرکزی دانشگاه به پرسش‌های دانشجویان پاسخ دهند، ولی اجتماع دانشجویان با حضور گروه‌های مختلف دانشجویی به تشنج کشیده شد.

وی افزود: در پی وقوع این حادثه، دانشجویان مسلمان پیرو خط امام در تبریز که غالباً اعضای انجمن اسلامی دانشجویان بودند، به ساختمان مرکزی دانشگاه رفته و در طول ماه‌ها اقامت در ساختمان مرکزی دانشگاه، دانشجویان اعلام کردند تا زمانی که انقلاب فرهنگی انجام نشود و پاکسازی در سطوح دانشجویی، اعضای هیئت علمی و کارکنان دانشگاه صورت نگیرد، ساختمان مرکزی را ترک نمی‌کنند.

وی با بیان اینکه در این برهه دانشگاه تبریز بیش از سایر دانشگاه‌های کشور در فعالیت‌های سیاسی نقش داشت، اضافه کرد: بعد از آن جریانات و تعطیلی دانشگاه‌ها، انقلاب فرهنگی شروع شد و برنامه‌های جدیدی در سطح دانشگاه‌ها آغاز شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز اضافه کرد: در حقیقت ستاد انقلاب فرهنگی در خرداد ۵۹ و با آغاز فعالیت‌های ستاد انقلاب فرهنگی، منجر به اجرای طرح‌ها و برنامه‌هایی شد که اولین قدم آن، تشکیل جهاددانشگاهی بود. در وهله بعدی نیز تدوین برنامه‌های آموزشی جدید، ادغام و انحلال برخی از دانشگاه‌ها، بررسی مدیریت دانشگاه‌ها، تدوین لایحه تربیت مدرس(نیروی لازم و متعهد برای دانشگاه‌ها)، تأمین گزینش اساتید و... در دستور کار قرار گرفت، هرچند در برخی موارد موفق نشدیم، اما در اکثر موارد برنامه‌ها اجرا شد.

وی با اشاره به اینکه تشکیل مرکز نشر دانشگاهی و تشکیل مرکز کمیته اسلامی کردن دانشگاه‌ها از دیگر برنامه‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی بود، مطرح کرد: همچنین اعزام دانشجو به خارج از کشور نیز در دستور کار قرار گرفت و تعدادی از دانشجویان مسلمان برای ادامه تحصیل به دانشگاه‌های خارج کشور اعزام شدند، چراکه در دانشگاه‌هایمان به نیرو لازم داشتیم.

وی در بخش دیگری از سخنانش به فعالیت‌های جهاددانشگاهی از بدو تشکیل اشاره کرد و گفت: فعالیت‌های جهاددانشگاهی در سال ۵۹ همزمان با بمباران‌ها بود و به این دلیل جهاددانشگاهی با توجه به سبقه و هدفی که داشت، فعالیت خود را در رابطه با دفاع مقدس آغاز کرد.

جعفرزاده با تأکید بر اینکه جهادانشگاهی نیز در شهریور ماه سال ۵۹ شروع به فعالیت کرد، افزود: فعالیت جهاددانشگاهی همواره در راستای عملی کردن مفهوم آیه ۵۲ سوره فرقان «وَ جاهِدْهُمْ بِهِ جِهاداً كَبِيراً» بوده است؛ این یعنی همان جهاد فرهنگی و فکری که شورای عالی انقلاب فرهنگی بعد از تعطیلی دانشگاه‌ها، به این فکر رسید که جهاد فکری و فرهنگی در دانشگاه‌ها شروع شود.

وی با بیان اینکه در جهاددانشگاهی، کمیته‌های مختلف علوم، ادبیات، کشاورزی، پزشکی، فنی و... داشتیم، ادامه داد: یاد و خاطره دکتر پرهیزکار را هم گرامی‌ می‌داریم که از جمله نیروهایی بود که آن زمان در جهاد فعالیت داشت.

وی با اشاره به ارتباط تنگاتنگ جهاددانشگاهی و دانشگاه تبریز، اظهار کرد: فعالیت و نقش جهاددانشگاهی و دانشگاه تبریز در رابطه با دفاع مقدس بسیار گسترده بود و یک سری کارها در رابطه با تربیت نیروی رزمی برای جبهه‌ها انجام می‌شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز با اشاره به اینکه نیروها را در دانشگاه آموزش داده و به جبهه‌ها اعزام می‌کردیم، بیان کرد: این امر باعث شد تا دفتر پشتیبانی جهاددانشگاهی که در آن زمان، دکتر نظرپور مسئول آن بودند، فعال شود و نیروها در اینجا نیز آموزش رزمی و پزشکی می‌دیدند.

وی با بیان اینکه در دانشکده پزشکی نیز برای نیروهای سپاهی یک سری دوره‌های آموزشی کمک‌های اولیه ارائه می‌دادیم، چراکه در جبهه‌های جنگ نیاز بود، گفت: در کنار این آموزش‌ها، کارمندان، اساتید و دانشجویان دانشگاه نیز در رابطه با فعالیت‌های پزشکی به جبهه اعزام می‌شدند.

وی ادامه داد: در کنار این موارد، آموزش‌های عقیدتی هم داشتیم و نیروهای جهاددانشگاهی برای افرادی که برای گذران دوره‌های کمک‌های اولیه می‌آمدند، آموزش‌های عقیدتی هم ارائه می‌دادند؛ کمیته فنی نیز از جمله فعال‌ترین کمیته‌هایمان بود و اعضای هیئت علمی دانشگاه در رشته‌های مختلف در این کمیته حضور داشتند که برای نیازمندی‌های تخصصی جبهه، مثل احداث پل‌ها اعزام می‌شدند.

جعفرزاده با بیان اینکه کارگاه تولید مهمات در دانشگاه تبریز هم با توجه به نیاز جبهه‌ها، به ویژه به نافی خمپاره بعد از برگزاری بیش از ۲۰ جلسه تشکیل شد، افزود: بعد از آغاز به کار این کارگاه و آموزش دانشجویان، یک هفته بود که مهمات تولید و کارها به خوبی پیش می‌رفت که متأسفانه از سوی رژیم بعثی بمباران شد.

وی با بیان اینکه دانشجویان فعال در کارگاه فنی دانشگاه نیز آنانی بودند که درس کارگاه را گذرانده بودند، گفت: این دانشجویان صرفاً دانشجویان دانشکده فنی نبودند و از دانشکده‌های مختلف به این کارگاه آمده بودند؛ چند نفر از کارمندان دانشگاه تبریز هم قبلاً در این کارگاه کار کرده بودند و می‌توانستند در آموزش دانشجویان مفید واقع شوند، در این کارگاه حضور داشتند.

جعفرزاده، با اشاره به اینکه مصوب کرده بودیم که هر شب یکی از مسئولان جهاددانشگاهی در کارگاه حضور داشته باشد، بیان کرد: بنده نیز شبی با این عزیزان در کارگاه بودم و به محض اینکه برنامه خاموشی آغاز شد، دانشجویان شروع به قرائت دعای توسل ‌کردند و جو معنوی خاصی در کارگاه حاکم شد؛ این صحنه‌ها نشان می‌داد که این دانشجویان هرگز به دنبال منافع خود و به فکر استفاده شخصی از فعالیت‌های جهادی نبودند، بلکه می‌خواستند مشکلی از مشکلات جبهه‌ها حل شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز با اشاره به اینکه نیروهای با اخلاصی در کارگاه مشغول ساخت مهمات بودند افزود: بیاضعلی اسدی از جمله کارکنانی بود که در کارگاه فعالیت داشت و فرزندش به تازگی متولد شده و هنوز در بیمارستان بود؛ مقرر بود که او صبح به دیدارشان برود و آنان را ترخیص کند که در شب ۲۷ دی بر اثر بمباران کارگاه از سوی رژیم بعثی به مقام رفیع شهادت نائل آمد.

وی با بیان اینکه با چنین اراده و اخلاصی در کارگاه فنی دانشگاه تبریز فعالیت می‌کردند، گفت: معتقدم، همین اخلاص باعث شد تا آن کارگاه در تاریخ ماندگار شده و دانشگاه تبریز به عنوان مشهدالشهدای دانشگاه‌ها شناخته شود؛ از خداوند متعال می‌خواهیم که توفیق ادامه راه شهدا را بر ما عطا کند.

ضرورت معرفی نقش دانشگاه تبریز در انقلاب و دفاع مقدس

حسن نمازی، عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز که از نزدیک شاهد فعالیت‌های دانشجویان از سال ۵۹ در رابطه با جبهه‌های جنگ و نیز شاهد و همراه فعالیت دانشجویان در کارگاه دانشکده فنی دانشگاه تبریز در سال ۶۵ بوده است، در این نشست اظهار کرد: دانشگاه تبریز از ابتدای تأسیس خود تا به امروز یک دانشگاه تأثیرگذار و الهام بخش در کشور بوده و این نکته بسیار حائز اهمیت است.

وی با بیان اینکه دانشگاه تبریز از دیرباز همواره در مسائل مختلف جامعه پیشرو بوده و نگاه در سایر دانشگاه‌ها نیز همواره به این دانشگاه بوده، افزود: بعد از دانشگاه تهران، ظاهراً دانشگاه تبریز اولین دانشگاهی است که بیشترین تعداد شهدای دانشجو را تقدیم انقلاب و وطن کرده و عمدتاً در جریانات مهم کشور نقش بسیار برجسته‌ای داشته است.

وی با تأکید بر اینکه متأسفانه نتوانسته‌ایم جایگاه و نقش دانشگاه تبریز را در جریانات مختلف قبل، حین و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی را به طور شایسته تبیین کرده و بشناسانیم، تصریح کرد: بمباران ۲۷ دی دانشکده فنی دانشگاه تبریز، واقعه بسیار مهم و تاریخی بوده و به معنای واقعی کلمه، بسیار الهام بخش است که علی‌رغم اهمیت کم سابقه حادثه بمباران کارگاه دانشکده فنی، اهمیت و دلایل بمباران و موضوعات مرتبط با آن‌را نیز نتوانستیم در سطح کشور به‌طور شایسته مطرح کنیم و صرف طرح دانشگاه تبریز به عنوان «مشهدالشهدای دانشگاه‌ها»، شاید تا بیش از چند کیلومتر دورتر از تبریز برد نداشته است و بسیاری از افراد جامعه نمی‌دانند که این عنوان به چه دلیلی به این دانشگاه اطلاق داده شده است.

نمازی با اشاره بر اینکه جای روشنگری و کار رسانه‌ای در این رابطه واقعاً خالی بوده و این حق بر گردن ما گذاشته شده که حداقل در سالگرد این واقعه، دانشجویان شهید واقعه بمباران ۲۷ دی و نقش دانشگاه تبریز را در رسانه‌ها خوب تبیین کرده و متناسب با شأن این واقعه عظیم، آن‌ را بشناسانیم، گفت: دانشگاه تبریز پیش از پیروزی انقلاب هم در عرصه‌های سیاسی و مدیریتی کلان کشورمان نقش پررنگ و  قابل توجهی داشته و در حین انقلاب و بعد از آن نیز و به ویژه در دوران دفاع مقدس، نقش کلیدی در زمینه‌های تخصصی جبهه‌ها داشته است.

وی با اشاره به اینکه قضیه اعزام شش ماهه دانشجویان به جبهه نیز برای اولین بار از دانشگاه تبریز شروع شد و حرکت جدید و مؤثری در اعزام دانشجویان متعهد و علاقه‌مند به جبهه‌ها ایجاد کرد، چرا که نیروهای اعزامی دانشجو در کنار شور، شوق و تعهد از تخصص‌ و بینش علمی نیز برخوردار بودند و ایده‌های نو و مبتکرانه در مناطق جنگی و جبهه‌ها ارائه می‌کردند، اظهار کرد: با اینکه این دانشجویان در جبهه‌ها نقش مؤثری داشتند، اما از دنبال کردن مسائل علمی و تحصیلی هم غافل نبودند.

نمازی با بیان اینکه در واقع جهاددانشگاهی نیز در جریان حرکت انقلاب فرهنگی شکل گرفت و به نوعی به مدیریت دانشگاه گره خورد، افزود: در آن زمان جهاددانشگاهی جدای از فرایند علمی و مدیریتی دانشگاه نبود و بعدها بعد از بازگشایی دانشگاه‌ها نیز برخی مطرح می‌کردند که نقش جهاددانشگاهی دیگر تمام شده، اما امام راحل مقابل این حرف‌ها ایستادند و فرمودند که جهاددانشگاهی نهادی بر آمده از انقلاب است و باید بماند.

عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز با تأکید بر اینکه در آن زمان دانشجویان با نیت خالصانه و با هدف مشارکت و ادای دین به میهن، هرکجا که لازم بود برایشان فرقی نمی‌کرد و حسب احساس مسئولیت، در حد توان آگاهانه در خدمت جامعه بودند، افزود: نهادهایی چون جهادسازندگی و سپاه و برخی دیگر از نهادهای استان را نیز دانشجویان مسلمان و متعهد دانشگاه تبریز راه اندازی کرده و حتی زمانی که بعضی جریانات سیاسی و انحرافی شروع شد، خود دانشجویان دانشگاه تبریز آن را کنترل و ساکت کردند.

وی با بیان اینکه دانشگاه تبریز در آن زمان به شدت الهام بخش و در مسایل سیاسی پیشگام و هدایتگر در جامعه بود، ادامه داد: اکنون نیز هرچند این نقش کم شده اما همچنان دانشگاه تبریز نقش تأثیرگذار و پررنگی دارد که باید متناسب با این اثرگذاری مورد توجه مقامات بالای کشوری قرار گیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز گفت: متأسفانه امروزه در نتیجه تمرکز گرایی، نقش دانشگاه‌های شهرستان‌ها نیز مقداری کمرنگ و مورد بی ‌قرار گرفته، در حالی که معتقدم مجموعه نیروها و اساتید دانشگاه تبریز از چنان پتانسیل علمی برخوردار هستند که می‌توانند در برنامه‌ریزی، اجرا و رفع معضلات کشور حتی بیش‌تر از سال‌های قبل نقش تعیین کننده داشته باشند؛ البته دانشگاه تبریز تاکنون توانسته است افراد سرشناس و نامدار علمی را تربیت و در سطح جهانی معرفی کند.

نمازی با اشاره بر برگزاری برنامه‌ها در راستای تبیین جایگاه نقش دانشگاه تبریز در دفاع مقدس و فعالیت شهدای ۲۷ دی، مطرح کرد: می‌توانیم بعد از بازگشایی دانشگاه‌ها، به این موضوع بهتر از قبل ورود کرده و در قالب تورهای دانشجویی، دانشجویان را به کارگاه دانشکده فنی برده و نقش و فعالیت دانشجویان شهید ۲۷ دی ۶۵ را مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم؛ انجام چنین برنامه‌هایی شاید اثرگذاری بیشتری از بسیاری کلاس‌ها داشته باشد.

آنان خواستند و شد؛ ما هم اگر بخواهیم می‌شود

نجف قراچورلو، رئیس پژوهشکده توسعه و برنامه‌ریزی جهاددانشگاهی نیز در این نشست با بیان اینکه معتقدم دفاع مقدس تمام نشده و امروز با رویکرد و نقشی دیگر ادامه دارد، افزود: دانشگاهیان و مراکز دانشگاهی باید در پاسخ به نیازهای روز جامعه و مواردی که جامعه با آن درگیر است، خود را سازگار کنند.

وی با بیان اینکه اگر یک روز نیاز مبرم جامعه احداث پل، معبر و ساخت مهمات بود، امروز مشکلات اقتصادی، دارویی، فرهنگی و... نیاز مبرم جامعه است و دانشگاهیان باید متناسب با نیاز روز جامعه خود را تجهیز کنند.

وی با اشاره به اینکه در دوران دفاع مقدس، غیر از برنامه‌ریزی کلان، اقدامات لجستیک و فناوری نقش مهمی داشتند، ادامه داد: اینکه بگوییم امروز جنگ تمام شده، اینگونه نیست بلکه رویکرد متفاوت شده و به عنوان مثال، دانشگاهیان می‌توانند در بحث اقتصاد مقاومتی که رهبر معظم انقلاب چند سال پیش آن را مطرح فرمودند، نقش مؤثری ایفا کنند.

قراچورلو با تأکید بر اینکه از تبیین بحث‌های گذشته باید برای رفع مشکلات امروزمان درس بگیریم، گفت: اگر به موقع یک سری بسته‌هایی به صورت فکری و عملیاتی ارایه کرده بودیم، امروز معیشت مردم به خاطر خوراک دام و طیور(کمبود تخم‌مرغ و...) دچار چالش نمی‌شد؛ این مشکلات نشان می‌دهد که دانشگاه و مراکز علمی که در زمان جنگ در جایگاه خود قرار گرفته بودند، در جای خود قرار ندارند.

رئیس سابق سازمان جهاددانشگاهی آذربایجان‌شرقی، با بیان اینکه مشکلات اقتصادی امروزمان فرقی با مشکلات دوران جنگ ندارد، افزود: باید نقشه راهی که در بحث دفاع مقدس به کار گرفتیم را تا ظهور حضرت ولی عصر(عج) در مقابل خود قرار داده و دانشگاهیان متناسب با مسایل روز و اقتضای جامعه نقش خود را ایفا کنند.

قراچورلو اضافه کرد: ما نیز به یادواره‌هایی هم که برگزار می‌شود نیاز داریم تا بهره گرفته و نشان دهیم که «آنان خواستند و شد؛ ما هم اگر بخواهیم، می‌شود».

نقش دانشگاه تبریز در پیروزی انقلاب اسلامی

احد حاجی بلند، معاون فرهنگی سازمان جهاددانشگاهی آذربایجان‌شرقی، نیز در این نشست با بیان اینکه دانشگاه تبریز قبل از انقلاب و در پیروزی آن نیز نقش ویژه داشته است، افزود: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی دانشگاه تبریز یک سری نیروهای متعهد و اساتید انقلابی پرورش داد که در دفاع مقدس به جبهه‌های جنگ اعزام شدند. شهید باکری و شهید کسایی نمونه تربیت‌شدگان هستند که سرداران دفاع مقدس بودند.

وی اضافه کرد: دانشگاه تبریز در پشتیبانی، حمایت تدارکاتی، آموزش نظامی و ... در دوران دفاع مقدس فعال بود و اوج این حرکت‌ها نیز ساخت تجهیزات نظامی و مهمات جنگی در کارگاه فنی بود که در نهایت از سوی دشمن، بمباران شد.

حاجی بلند با اشاره به اینکه دانشگاه تبریز حدود ۱۵۰ دانشجوی شهید تقدیم انقلاب اسلامی ایران کرده که ۱۱۰ نفر این دانشجویان صرفاً در دوران دفاع مقدس شهید شده‌اند، افزود: امروز در حالی دانشگاه‌های نسل چهار و پنج مطرح می‌شود که این نقش را دانشگاه تبریز در دوران دفاع مقدس ایفا کرده است.

معاون فرهنگی سازمان جهاددانشگاهی آذربایجان‌شرقی، با بیان اینکه دانشگاه نسل پنجمی یعنی دانشگاهی که از آموزش، پژوهش، کارآفرینی، تولید ثروت و رهبری جامعه رد شده و متعالی و پیشگام در حوزه مسئولیت اجتماعی است، گفت: این همان نقشی است که دانشگاه تبریز ۴۰ سال قبل در جریان دفاع مقدس آن را در عالی‌ترین شکل ایفا کرد.