پیام غنی سازی 20 درصدی؛ ایران بازگشت آمریکا به برجام را التماس نمی‌کند

عبدالرضا فرجی‌راد، عضو هیئت علمی گروه ژئوپلیتیک واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره سیاست جدید جمهوری اسلامی ایران در موضوع هسته‌ای و برجام مبنی بر انجام غنی‌سازی 20 درصدی و اعلام رفع تحریم‌های آمریکا علیه ایران به عنوان شرط اصلی بازگشت خود به تعهدات برجامی گفت: به نظر من این رویکرد جمهوری اسلامی که از سوی رهبر معظم انقلاب اعلام شد رویکرد درست و منطقی بود. با این اقدام ایران به طرف‌های مقابل نشان داد که برای بازگشت آنها به برجام و انجام تعهدات‌شان گدایی و التماس نمی‌کند.

وی افزود: برهمین مبنا ایران براساس بند 36 و 37 برجام غنی‌سازی 20 درصد را آغاز کرد و اگر هم آنها باز به تعهدات خود عمل نکنند ممکن است درصد غنی‌سازی از 20 درصد بالاتر رود. از طرفی ایران همانطور که تعهد داده، با وجود خسارت‌ها و مشکلات زیادی که آمریکا در حدود سه سال گذشته برای کشور به ویژه در حوزه اقتصاد ایجاد کرده، کاملاً آماده است در صورتی که طرف های مقابل تعهدات خود را عملی کنند از اقدامات خود برگردد.

بیشتر بخوانید:

• غرب پیام قاطعیت ایران در موضوع هسته‌ای را دریافت کرده است
• غنی‌سازی ۲۰ درصدی و تعهد در برابر تعهد؛ دو راهکار همزمان ایران برای لغو تحریم‌ها

فرجی راد اظهار کرد: ایران هم خواهان رابطه با دنیا به ویژه رابطه اقتصادی است تا از این طریق بخشی از مشکلات معیشتی مردم را بر طرف کند لذا با این راهکار هم عزت کشور و مردم حفظ می‌شود و هم اینکه ایران همچنان در چارچوب این قوانین و توافقات عمل می‌کند و به آن احترام می‌گذارد. حال باید این یک هفته را صبر کرد تا دید آمریکا چه واکنشی نسبت به این رویکرد ایران نشان می‌دهد.

رویکرد دولت بایدن در همان دو هفته اول مشخص می‌شود

سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان بیان کرد: به اعتقاد من به هیچ وجه لازم نیست که منتظر بازگشت آنها به برجام ماند. در همان هفته اول حضور بایدن، آمریکا می‌تواند رویکرد جدیدش را نشان دهد. چون وقتی ترامپ از کاخ سفید بیرون برود به طور طبیعی یکسری شرکت‌ها که تحت فشار شدید آمریکا بودند و همکاری با ایران را به رغم تمایلشان، متوقف کرده بودند این احتمال وجود دارد به دلیل فضای روانی پس از رفتن ترامپ، قبل از اینکه آمریکا اقدامی کند، همکاری با ایران را از سربگیرند.

وی اضافه کرد: اگر این همکاری‌ها آغاز و بخشی از پول‌های بلوکه شده ایران در برخی کشورها به تدریج آزاد شود و در مقابل بایدن نیز اقدامی انجام ندهد و جلوی این اقدامات را نگیرد نشانه این است که آمریکا تغییر رویکرد داده و می‌خواهد به برجام برگردد. اما اگر دولت بایدن همان اقدامات ترامپ را انجام دهند و شرکت‌ها را جریمه کند، نشان می‌دهد دولت جدید آمریکا تفاوت چندانی با دولت قبل نکرده است لذا می‌توان خیلی زود به این نتیجه رسید که دولت بایدن خواهان رفع تحریم‌های ایران و بازگشت واقعی به برجام هست یا نیست و برای این سنجش بیشتر از دو هفته وقت نیاز نداریم تا این فضای روانی شکسته شود.

آمریکا به فکر شرط گذاری نباشد

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرد: تحلیل من این است مهره‌های انتخابی بایدن در حوزه سیاست خارجی مانند وندی شرمن، برنز، بلینکن و جان کری ... نشانه اعتقاد این دولت به برجام است. الان دیگر نیازی به مذاکره هم نیست و دولت بایدن اگر می‌خواهد به برجام برگردد باید تحریم‌ها را برطرف کند و این افراد هم در مصاحبه‌های مختلف در طول این سه سال مخالفت خود را با رویکرد ترامپ در خصوص برجام و ایران نشان داده‌اند. البته اگر آمریکایی‌ها بخواهند شرط بگذارند ایران هم شروطی را مطرح می‌کند و کل قضیه منتفی می‌شود و از درون آن چیزی حاصل نمی‌شود.

فرجی راد تأکید کرد: بنابراین در این فضا اقدام ایران به غنی سازی 20 درصد اقدام درستی بود و نگرانی‌های آنها را بیشتر کرد و اگر عاقل باشند بر سرعت اقداماتشان برای بازگشت به برجام می‌افزایند و نمی‌گذارند زمان به سرعت از دست برود. البته اصل بازگشت به برجام به این معناست که نتیجه سریعی برای ایران حاصل شود که آن هم باز شدن اقتصاد ایران است که این باز شدن هم مقدماتی دارد؛ فروش آسان نفت ایران و بازگشت آسان پول‌های فروش نفت به کشور با رفع مشکلات مربوط به مبادلات بانکی.

سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان ابراز کرد: بنابراین آمریکایی‌ها بایدهر چه سریع‌تر این اقدامات را انجام دهند چون هر چه در انجام این اقدامات تأخیر بیفتد لابی‌های منفی منطقه مانند اسرائیل و عربستان بیشتر فرصت پیدا می‌کنند در داخل آمریکا علیه برجام کار کنند.

احتمال بسیار ضعیف اقدام نظامی علیه ایران

فرجی‌راد درباره نگرانی از فضاسازی تبلیغاتی آمریکا با اعلام بازگشت بدون رفع تحریم‌ها به برجام و حرکت به سمت اجماع‌سازی جهانی علیه ایران به واسطه غنی‌سازی 20 درصدی، مشابه اتفاقات اواخر دولت دهم، گفت: امروز وضعیت طرفین با آن سال‌ها بسیار تفاوت پیدا کرده است. اگر آمریکا بخواهد بدون رفع تحریم‌ها به برجام برگردد، چین و روسیه و کشورهایی اروپایی هم نمی‌پذیرند زیرا برجام برای آن بود که ایران محدودیت‌هایی را در حوزه هسته‌ای بپذیرد تا اقتصادش باز شود لذا اگر تغییری در وضعیت اقتصاد ایران و مبادلات بانکی ایجاد نشود، کلمه برجام و صرف اعلام بازگشت به آن برای ایران ارزشی ندارد.

وی بیان کرد: البته دولت جدید آمریکا، با اروپا نه فقط در مسئله ایران بلکه در بسیاری از مسائل مانند فلسطین، ناتو و ...دیدگاه نزدیک تری دارد اما الان ایران در وضعیت آن سال‌ها قرار ندارد و نه تحت تحریم‌های شورای امنیت است و نه در فصل هفتم شورای امنیت قرار دارد. از طرفی قدرت دفاعی و موشکی ایران نسبت به آن سال‌ها پیشرفت زیادی کرده است. همچنین ایران زمانی برجام را پذیرفت تا فشار بر مردم کاهش پیدا کند. مردم ایران در این چهار سال بیشترین فشارها و تحریم‌ها را به خاطر دیوانگی دولت ترامپ تحمل کردند، حال اکنون بیشتر از این چه اقدامی می‌توانند انجام دهند و به ویژه راهکار نظامی و جنگ کاملاً نشدنی است.

فرجی راد اظهار کرد: لذا امکان این فضاسازی‌ها و اجماع‌سازی‌ها نسبت به آن سال‌ها بسیار ضعیف‌تر است. آنها هم اگر نخواهند به برجام برگردند ضرر زیادی متحمل می‌شوند چون غنی سازی تا همین 20 درصد نمی‌ماند، NPT به همین ترتیب باقی نمی‌ماند و مصوبه مجلس در اختیار ماست و تصمیم‌گیری‌های جدیدی انجام می‌شود و آنها هم کار خاصی به لحاظ نظامی نمی‌توانند بکنند.

برجام را به انتخابات 1400 گره نزنیم

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی یادآور شد:  مهم این است ما رویکرد مثبتی را با توجه به صحبت‌های رهبری در پیش بگیریم و با عزت حرکت کنیم و هر چه زودتر این قضیه حل شود برای کشور بهتر است و نباید وارد بحث‌های انتخابات ریاست جمهوری شد. این یک مسئله ملی است که اگر در همین دولت یازدهم حل شود دولت بعدی نفع آن را می‌برد و اگر طولانی شود دولت بعدی متضرر می‌شود. بنابراین نباید این مسئله را دولتی کرد بلکه حاکمیتی و ملی است که نهادهای مختلف کشور در آن دخیل هستند و در نهایت رهبری هم آن را تأیید می‌کنند لذا آنها باید به سرعت در راستای رفع تحریم‌ها گام بردارند و ایران هم در آن صورت به تعهدات خود در برجام برمی‌گردد.