دعا چراغ اميد را در انسان روشن می‌کند
عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم با اشاره به اینکه انسان به‌وسيله دعا توجه و شايستگى بيشترى براى درک فيض خداوند پيدا می‌كند، گفت: انسان براى تقويت اراده و بر طرف كردن ناراحتی‌ها به تكيه‌گاهى احتياج دارد، دعا چراغ اميد را در انسان روشن کرده و باعث دگرگونی روحيات شخص، نوسازى و تجدیدنظر در اعمال پيشين انسان می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین علی اسدی، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم در گفت‌وگو با ایکنا از قم، در تفسیر آیه ۱۸۶ سوره بقره واقع در جزء دوم قرآن کریم، بیان کرد: دلیل نزول این آیه پاسخ به سؤال فردی است که از پیامبر اکرم(ص) پرسید «آيا خداى ما نزدیک است تا آهسته با او مناجات كنيم؟ يا دور است تا با صداى بلند او را بخوانيم؟»؛ این آیه به سلاحى به نام دعا و نيايش اشاره می‌کند.
وی افزود: يكى از وسایل ارتباط بندگان با خدا مسئله دعا و نيايش است و یک برنامه عمومى براى كسانى كه می‌خواهند با خدا مناجات كنند محسوب می‌شود. قرار گرفتن این آیه در ميان آيات مربوط به روزه مفهوم تازه‌اى به آن می‌بخشد، چراكه روح هر عبادتى قرب به خدا و راز و نياز با اوست. در روایات زیادی نیز ضرورت دعا کردن را از معصومین(ع) شنیده‌ایم.
اسدی ادامه داد: اين آيه روى سخن را به پيامبر(ص) كرده و می‌گويد «هنگامى كه بندگانم از تو درباره من سؤال كنند بگو من نزديكم، نزديک‌تر از آنچه تصور كنيد، نزديک‌تر از شما به خودتان، و نزديک‌تر از شريان گردن‌هايتان» چنان كه در سوره ق آيه ۱۶ نیز به این موضوع اشاره شده است. سپس اضافه می‌كند «من دعاى دعاكننده را به هنگامى كه مرا می‌خواند اجابت می‌كنم، بنابراين بايد بندگان من دعوت مرا بپذيرند و به من ايمان آورند، باشد كه راه خود را پيدا كنند و به مقصد برسند.»
پژوهشگر گروه دائرةالمعارف‌های قرآنی ضمن اشاره به نکته دیگری از این آیه قرآن، بیان کرد: در این آیه خداوند هفت مرتبه به ذات پاک خود اشاره كرده و هفت بار به بندگان و از اين راه نهايت پيوستگى و قرب و ارتباط و محبت خود را نسبت به آنان مجسم کرده است.
وی در توضیح فلسفه دعا و نیایش، اظهار کرد: آنها كه حقيقت و روح دعا و اثرات تربيتى و روانى آن را نشناخته‌اند ايرادهاى گوناگونى به مسئله دعا دارند و دعا را عامل جلوگیری از کار و تلاش، دخالت در کار خداوند یا نفی مقام رضا و تسلیم در برابر خدا می‌دانند؛ این‌گونه افراد از آثار روانى، اجتماعى، تربيتى و معنوى دعا و نيايش غافل هستند، زيرا انسان براى تقويت اراده و بر طرف كردن ناراحتی‌ها به تكيه‌گاهى احتياج دارد و دعا چراغ اميد را در انسان روشن می‌کند.
اسدی در ادامه گفت: به تعبير يكى از روانشناسان معروف فقدان نيايش در ميان ملتى برابر با سقوط آن ملت است. اجتماعى كه احتياج به نيايش را در خود كشته است معمولا از فساد و زوال مصون نخواهد بود؛ البته بايد نيايش را پيوسته انجام داد و در همه حال با توجه بود تا اثر عميق خود را در انسان از دست ندهد.
وی توضیح داد: دعا به معنی دست کشیدن از تلاش و وسایل طبیعی نیست بلکه مخصوص زمانی است که دست ما کوتاه شد و به بن‌بست رسیدیم؛ همچنین نيايش علاوه بر ایجاد آرامش در افراد صفاى نگاه، متانت رفتار، انبساط و شادى درونى، چهره پر از يقين، استعداد هدايت و استقبال از حوادث را در فرد به‌دنبال دارد، اما متأسفانه در دنياى ما كسانى كه نيايش را در چهره حقيقی‌اش بشناسند بسيار كم هستند.
پژوهشگر قرآنی در پاسخ به اینکه برخی دعا را خلاف رضا و تسلیم در برابر خداوند می‌دانند، اظهار کرد: انسان به‌وسيله دعا توجه و شايستگى بيشترى براى درک فيض خداوند پيدا می‌كند و از طرفی دیگر دعا نوعی از عبادت، خضوع و بندگى است و همان‌طور كه همه عبادات اثر تربيتى دارد دعا هم داراى چنين اثرى خواهدبود.
وی اضافه کرد: همچنین در جواب آنان که دعا را دخالت در کار خداوند می‌دانند باید گفت که مواهب الهى بر حسب استعدادها و لياقت‌ها تقسيم می‌شود، بنابراین هر قدر استعداد و شايستگى بيشتر باشد سهم بيشترى از آن مواهب نصيب انسان مى‌شود. امام صادق(ع) نیز در این باره می‌فرمایند «در نزد خداوند مقاماتى است كه بدون دعا كسى به آن نمی‌رسد.»
انتهای پیام
