گام پنجم روزه‌‌داری؛ نتایج باور نکردنی استغفار در رفع مشکلات دنیوی

به گزارش ایکنا، پنجمین روز ماه رمضان به سرعت فرا رسید، اما ما چه قدر از آن بهره برده‌ایم؟ دعاهای هر روز ماه رمضان و توجه در تفسیر و مفاهیم بلند این دعاها برای بهره‌مندی بیشتر از این روزهای خاص به ما کمک خواهدکرد. 

در دعای روز پنجم ماه مبارک رمضان از خداوند می‌خواهیم:

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم

اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِینَ
خدایا قرار ده مرا در این ماه از آمرزش جویان

وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ الْقَانِتِینَ
و قرارم بده از بندگان شایسته فرمانبردار

وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ أَوْلِیَائِکَ الْمُقَرَّبِینَ
و قرار بده از اولیای مقرّبت

بِرَأْفَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
به رأفتت ای مهربان ترین مهربانان.

آیت‌الله مجتهدی در شرح «اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِینَ» می‌گوید: در این دعا می‌گوییم خدایا من را در این ماه رمضان جزو مستغفرین قرار بده، برای استغفار، باید شرایط استغفار را داشت. کسی که مال حرام خورده که با استغفار کارش درست نمی‌شود، باید برود و صاحبان مال را راضی کند.

وی در ادامه می‌گوید: با مال حرام و رشوه و ربا رشد کرده‌ای، حال که توبه می‌کنی باید بروی سود ربا را به صاحبان آن بازگردانی، غذای کم و حلال بخوری تا گوشت‌های تنت که با مال حرام پرورش یافته‌اند، آب شوند.

کسی که شب تا صبح پای کار حرام نشسته، ‌باید شب‌ها احیا نگه‌ دارد و عبادت کند، از جمله در شب ۱۵ شعبان که احتمالاً شب قدر است که تمام مقدورات ما در آن نوشته می‌شود. پس «خدایا مرا از مستغفرین قرار بدهد» یعنی اینکه واقعاً استغفار کنم و اگر مال حرامی دارم، آن را حلال کنم، به گناهی که قبلاً کردم فکر نکنم و از آن لذت نبرم، حالا زبانی هم استغفار کنیم، خوب است، بعد از نماز مغرب هم ۷۰ بار استغفار وارد است.

وی به بیان حدیثی در این باره می‌پردازد و می‌گوید: «من اکثر الاستغفار»، کسی که زیاد استغفار کند، چهار چیز به دست می‌آورد، «جعل الله له من کل همٍ و غمٍ فرجا» اگر غم و غصه دارد، غم و غصه‌اش بیرون می‌آید، من هم دلم غصه‌دار می‌شود، وقتی شیعیان عراق را می‌کشند، وقتی در فلسطین جنایت مرتکب می‌شوند، روایت هم داریم وقتی یک شیعه در غرب عالم غصه‌دار می‌شود، یک شیعه هم در شرق عالم محزون می‌شود.

این استاد اخلاق تأکید می‌کند: آدم گاهی اوقات بی‌خودی غم و غصه‌اش می‌شود، من گاهی همین‌ طوری غصه‌ام می‌گیرد، تسبیح را برمی‌دارم، استغفار می‌کنم و حالم خوب می‌شود.

اگر استغفار کرده‌ای از کسی نترس و فقط از خدا بترس

آیت‌الله مجتهدی تهرانی در ادامه می‌گوید: دوم «من کل خوفٍ امنا» گاهی اخبار ناخوشایند را می‌دهند. اگر استغفار کنی، هیچ خبری نمی‌شود، یه نفر دشمن داری، تهدید کرده که امشب ترورت می‌کنم، استغفار کنی، او را یکی دیگر ترور می‌کند و راحت می‌شوی، اگر استغفار کرده‌ای از کسی نترس و فقط از خدا بترس.

وی ادامه می‌دهد: سوم «من کل ضیقٍ مخرجا» صاحبخانه‌ تو را جواب کرده؟ سفته‌هایت عقب افتاده؟ گرفتاری؟ اگر استغفار کنی همه اینها درست می‌شود. اگر در گرفتاری هستید، اگر مشکل ازدواج دارید، اگر منزل می‌خواهید، استغفار کنید، خدا گره از کارهاتان باز می‌کند، اما باید شرایط استغفار را هم مراعات کرد.

وی ادامه می‌دهد: و چهارم اینکه «و رزقه من حیث لا یحتسب» از جایی که گمان نداری استغفار کنی، می‌آید، همسفر خوب پیدا می‌کنی، یک زن خوب گیرت می‌آید، برای نماز شب اگر استغفار کردی یک زن نماز شب‌خون گیرت می‌آید و اگر استغفار نکنی یک زن بی‌نماز گیرت می‌آید.

رزق همه‌اش پول نیست

آیت‌الله مجتهدی در ادامه می‌گوید: رزق همه‌اش پول نیست، در احادیث که آمده اگر این کار را بکنی رزقت زیاد می‌شود، رزق معنوی رزق است، رفیق خوب رزق است، همسفر خوب هم رزق است، هر وقت می‌خواهید مسافرت بروید، چند بار استغفار کنید تا یک همسفر خوب داشته باشید.

وی در ادامه در شرح «وَاجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ الْقَانِتِینَ» می‌گوید: خدایا من را از بندگان شایسته خودت قرار بده، فرمانبردار تو باشم، اطاعت تو را کنم، خدا آدم فرمانبردار را دوست دارد.

این استاد بزرگ اخلاق در ادامه در شرح «وَاجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ أَوْلِیائِکَ الْمُقَرَّبِینَن» اظهار می‌کند: خدایا من را از دوستان نزدیکت قرار بده، آیا خدا دوست نزدیک دارد؟ بله، بندگانی هستند که آدم آنها در بهشت هم پیدا نمی‌کند، خطاب می‌شود که خدایا این دوست ما کجاست؟ ندا می‌آید که در حضور و بهشت خدا رفته است. بهشت معمولی برای کسانی است که غذا و حوری می‌خواهند؛ اما آنها که خود خدا را می‌خواهند و عبادت را برای خود خدا کردند و نه برای ترس از جهنم، آنها در بهشت خدا وارد می‌شوند، آیه قرآن هم وجود دارد، «فادخلی فی عبادی و ادخلی جنتی» از خدا بخواهیم که در آن بهشت قرار بگیریم، جنت فردوس، جنت عدل جنت‌های متعدد وجود دارد ولی جنت خدا، عالی است.

حجت‌الاسلام روح‌الله بیدرام، نویسنده و پژوهشگر دینی در کتاب «نجوای روزه‌داران» در تفسیر دعای روز پنجم ماه رمضان آورده است:

پیام اول: قرار گرفتن جزء توبه‌کنندگان و استغفارکنندگان

توبه و استغفار یکى از حقایق بلند اسلام و از آموزه‌های مترقی قرآن کریم است که در بیش از ۸۰ آیه از قرآن، بر اهمیت آن انگشت تأکید نهاده شده است. توبه واقعى چهار شرط اساسی و دو رکن تکمیلی دارد. چهار شرط توبه عبارت‌اند از:

۱. پشیمانی از گذشته ۲. تصمیم جدی بر اینکه، دوباره به معصیت برنگردد ۳. ادای حقوق الهى ۴. ادای حقوق مردم (اعم از مالى، عرضی و بدنی)

دو شرط تکمیلى به قرار زیر هستند:

۱- چشیدن رنج عبادت.

۲- ذوب کردن گوشت‌های روییده در دوران معصیت.

توبه‌کار کیست؟

پیامبر اکرم(ص) فرمود: آیا می‌دانید توبه‌کار کیست؟ پس گفتند: به خدا، نه! فرمود: هرگاه بنده‌ای توبه‌کار، شاکی‌ها [و طلب‌کارها]ی خود را راضی نکند، توبه‌کار نیست. کسی که توبه کند و مجلس و غذایش را تغییر ندهد، توبه کار نیست. کسی که توبه کند و رفقای [دوران گناه] خویش را تغییر ندهد، توبه کننده نیست و کسی که توبه کند و بر عبادتش نیافزاید، توبه‌کار نیست. کسی که توبه کند و لباس [گناه آلوده]اش را تغییر ندهد، تائب نیست. کسی که توبه کند و فرش و تکیه‌گاه [دوران گناه] خود را عوض نکند، تائب نیست. کسی که توبه کند و قلبش باز نشود (و دریا دل نگردد) و دستش [در انفاق] توسعه نیابد، توبه کار نیست. کسی که توبه کند و آرزوهای [نارواى] خود را کوتاه نکند و زبانش را حفظ نکند، تائب نیست و کسی که توبه کند و اضافه غذای خود را تقدیم [به فقرا] نکند، تائب نیست و هرگاه بر این اوصاف استقامت ورزید، این تائب [کامل و واقعى] است.

پیام دوم: قرار گرفتن در زمره‌ بندگان صالح  و مطیع

اگر انسان اهل اطاعت خدا باشد، خدا هم او را دوست خواهد داشت. امام علی(ع) می‌فرماید: «اذا احبَّ اللهُ عبداً اّلْهَمَهُ حُسنَ العباده وقتی خداوند بنده‏‌ا‌ی را دوست ‏بدارد، خوب عبادت کردن را به او می‏‌آموزد». در شب معراج خداوند به رسولش چنین فرمود: ای احمد! اگر شیرینی گرسنگی، سکوت، خاموشی، گوشه‌نشینی و نتیجه‌شان را بچشی، از آنها دست برنداری. ای احمد! در بهشت، کاخی است که از جواهر ساخته شده است و در آن جا، هیچ چیز نابود نمی‌شود. آن قصرها، جایگاه بندگان خاص من است که در هر روز، هفتاد مرتبه به آنان نظر و توجه می‌کنم و با آنان سخن می‌گویم. هر مرتبه‌ای که به ایشان توجه کنم، کاخ‌هایشان را هفتاد برابر کنم. اهل بهشت با نعمت‌های بهشتی لذت می‌برند ولی ایشان به گفت‌وگو و سخن گفتن با من لذت می‌برند.

نشانه گروهی که از سخن گفتن با خدا لذت می‌برند

پیامبر‌(ص) عرضه داشت «پروردگارا! نشانه این گروه چیست؟» خداوند فرمود «اینها همیشه زندانی‌اند. زبان‌هایشان از سخن گفتن بیهوده، در حبس است و شکم‌هایشان از غذای حرام خالی است» ای احمد! دوستی خدا، دوستی با فقیران و نزدیکی جستن با ایشان است. حضرت پرسید «پروردگارا! فقرا چه کسانی هستند؟» خداوند فرمود: کسانی هستند که به کمی از دنیا، قانع و راضی شده‌اند، بر گرسنگی صبر می‌نمایند و بر آنچه که به ایشان می‌رسد، شکر می‌کنند. از گرسنگی و تشنگی خود، به کسی شکایت نمی‌کنند، دروغ نمی‌گویند و به من غضب نمی‌کنند (که ایشان را فقیر نموده‌ام) برای آنچه که از دست می‌دهند، غم و اندوه نمی‌خورند و برای آنچه که به دست می‌آورند، شادی نمی‌کنند.

ای احمد! اهل خیر و آخرت صورت‌هایشان لاغر و حیایشان بسیار، حماقت و نفهمی ایشان در کارها، اندک و نفعشان برای مردم، زیاد است. مکر و حیله و تزویر نمی‌کنند. مردم از آنان در آسایش و خود در اذیتند. سخنانشان با ادب و متانت است. به حساب تمامی اعمال خود، دقیقا رسیدگی می‌‌کنند. چشمانشان به خواب می‌رود ولیکن قلب‌هایشان به خواب نمی‌رود. چشمانشان از خوف خدا، گریان و قلوبشان ذاکر است. در آغاز هر نعمتی، خدا را ستایش کرده و در پایان آن سپاسگزاری می‌کنند. دعای آنان مستجاب و به سخنان ایشان توجه می‌شود. فرشتگان به وجود آنان شاد می‌شوند و دعایشان در زیر حجاب‌هاست. پروردگار دوست دارد که سخنان آنها را بشنود آنچنان که مادر، سخن گفتن فرزند را دوست دارد. آنی از یاد خدا غافل نیستند. به فکر غذای زیاد، سخن گفتن بسیار و یا لباس فراوان نیستند. مردم در نظرشان مانند مردگان و خدا در نزدشان، زنده و کریم است. دوراندیشان را از روی کرم دعوت می‌کنند و هرکس به آنان روی آورد، با او مهربانی می‌کنند. دنیا و آخرت در نظرشان یکسان است.

پیام سوم: قرار گرفتن در زمره‌ اولیای مقرب خدا

خداوند دوستان و بندگانی دارد که مقربین درگاه الهی هستند. ایشان «فِی مَقعَدِ صِدقٍ عِنَد مَلیکٍ مُقتَدِر» هستند. در مقام حضور الهی هستند و در بهشت خاص الهی وارد شده‌اند. خود بهشت مراتب دارد، این گروه که عاشقان الهی بوده‌اند و عبادت ایشان به خاطر خدا بوده، مخاطب به این آیه قرآن هستند: «فَادخُلی فی عِبادی وَ ادخلی جَنَتی؛ اگر داخل در بندگان خدا شدی، آنگاه در بهشت خاص الهی هم وارد خواهی شد».

پیام چهارم: رأفت و رحمت خداوند متعال

روز حساب و واپسین، روز دشوار و سختی است و در چنان روزى، هفت گروه از رحمت خاص و ویژه الهی بهره می‌برند؛ چنان که پیامبر اکرم(ص) فرمود: خداوند در روزی که سایه‌ای جز سایه او وجود ندارد، بر هفت گروه سایه می‌افکند: ۱. پیشوای عادل ۲. جوانی که با عبادت خداوند رشد کرده‌ است و جوانی را با عبادت گذرانده است. ۳. کسی که دلبسته به مسجد است؛ به گونه‌ای که وقتی از آن خارج می‌شود، منتظر می‌ماند تا برگردد. ۴. دو انسانى که برای خدا، با هم دوستی می‌کنند. پس بر آن محبت الهى جمع می‌شوند و بر همان محور از هم جدا می‌شوند. ۵. مردی که در خلوت‌ها، خدا را یاد کند. پس با یاد خدا از دو چشمش اشک جاری شود. ۶. مردی که زنی دارای مقام و زیبایی، او را به کار خلاف عفت دعوت کند، پس جواب او را یوسف گونه بگوید: من از خدای خودم، پروردگار جهانیان، که در همه جا حضور دارد، می‌ترسم. ۷. مردی که صدقه‌ای داده است، پس آنچنان آن را مخفی کرده که گویا حتی دست چپ نفهمیده است آنچه دست راستش انفاق کرده است.