عوامل بهره‌مندی از فضل الهی در قرآن
پژوهشگر پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن گفت: فضل الهی به این معناست که خدا نعمت‌ها و پاداش‌هایی را به انسان عطا کند که بیشتر از استحقاق اوست یا اصلا حق او نیست.
حجت‌الاسلام والمسلمین علی خراسانی، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن در گفت‌وگو با ایکنا از قم، اظهار کرد: در تفسیر آخرین آیه از جزء 27 قرآن کریم آمده است «فضل و بخشش به دست خداست و به هر کس بخواهد این بخشش را عطا می‌کند و خدا دارای فضل و بخشش بزرگ است.»
وی افزود: فضل در لغت به معنی بخشیدن چیزی است که بیشتر از استحقاق فرد باشد؛ فضل الهی نیز به همین معناست یعنی خدا نعمت‌ها و پاداش‌هایی را به انسان عطا کند که بیشتر از استحقاق اوست یا اصلا حق او نیست و آن چیز که در برابر اعمال انسان به او داده شود ثواب است.
خراسانی ادامه داد: برخی علما معتقدند پاداشی که خدا در برابر اعمال انسان به او می‌دهد نیز فضل الهی است؛ برخی دیگر معتقدند نعمت‌های رایج دنیوی ثواب اعمال انسان و نعمت‌های آخرت فضل الهی است، زیرا نعمت‌های اخروی آنقدر گسترده است که با اعمال انسان در دنیا برابری نمی‌کند.
وی با بیان اینکه فضل الهی عواملی دارد که اگر انسان به آن‌ها پایبند باشد مشمول این فضل قرار می‌گیرد، گفت: از آیات قرآن متوجه می‌شویم که فضل الهی دو نوع است، یکی فضل عام که شامل همه موجودات است و دیگری فضلی است که تنها ویژه مؤمنان است.
خراسانی اضافه کرد: در سوره آل عمران آیه 152 خداوند صاحبِ فضل بر مؤمنان بیان شده که در اینجا متوجه می‌شویم خود ایمان و عمل صالح عامل مشمولیت فضل الهی است.
پژوهشگر قرآنی اضافه کرد: از دیگر عوامل مشمولیت فضل الهی کار، کوشش و تلاش است که در قرآن وقتی بحث تلاش انسان در امور مختلف بیان می‌شود گفته شده که این افراد در روی زمین سفر می‌کنند و به‌دنبال فضل خدا هستند؛ در آیه 267 و 268 سوره بقره نیز افرادی که به فرامین الهی چنگ می‌زنند شامل فضل الهی می‌شوند.
وی عامل دیگر بهره‌مندی از فضل الهی را دعای خود انسان دانست و گفت: در آیه 35 سوره نساء بیان شده «خدا را بخوانید و از فضلش برای خودتان بخواهید» که این مطلب در آیات دیگری هم تکرار شده است.
پژوهشگر قرآنی مورد دیگر بهره‌مندی از فضل الهی را شکر دانست و گفت: در آیه 14 سوره نحل بیان شده که افراد شکرگزار مورد فضل خدا قرار می‌گیرند و در آیه 243 سوره بقره انسان‌های ناسپاس نکوهش شدند که چرا شکرگزار نیستند و اگر شکرگزار بودند نعمت بیشتری به آن‌ها عطا می‌شد.
خراسانی در بیان مورد دیگر با اشاره به اینکه در سوره انفال رعایت تقوا یا متقی شدن انسان نیز عامل دیگر بهره‌مندی از فضل الهی بیان شده است، اظهار کرد: براساس آیاتی دیگر مجاهدت در راه خدا نیز سبب بهره‌مندی از فضل الهی است که در قرآن می‌خوانیم این‌گونه افراد زنده‌اند و به نعمت و فضل الهی بشارت داده می‌شوند که اصلا با نعمت‌های الهی برابری نمی‌کند.
وی در پایان یادآور شد: در این روزهای پایانی ماه مبارک رمضان که زمان دعا کردن و استجابت دعا است از خدای متعال بخواهیم که در برابر اعمالمان ما را از فضل خویش بهره‌مند کند.
انتهای پیام
