گام بیست و نهم روزه‌داری؛ خدایا بپوشانم به رحمتت

به گزارش ایکنا، در روزی که لحظه به لحظه آن را باید قدر دانست چرا که آخرین روز عاشقی در ماه رمضان است، باید چیزی بزرگ از خدا خواست. خواستنی که برای تمام یک سال بعد رمضانمان هم کفایت حفاظت از ایمانمان را بکند. مثلاً می‌توان با خواندن دعای روز 29 رمضان از خداوند پوشانده شدن در رحمت بی‌انتهای الهی را خواست.

در دعای روز بیست و نهم ماه رمضان از خداوند می‌خواهیم: «بسم الله الرحمن الرحیم؛ اللهمّ غَشّنی بالرّحْمَةِ وارْزُقْنی فیهِ التّوفیقِ والعِصْمَةِ وطَهّرْ قلْبی من غَیاهِبِ التُّهْمَةِ یا رحیماً بِعبادِهِ المؤمِنین؛ خدایا بپوشان در آن با مهر و رحمت و روزى کن مرا در آن توفیق و خوددارى و پاک کن دلم را از تیرگی‌ها وگرفتگى‌هاى تهمت اى مهربان به بندگان با ایمان خود».

آیت‌الله مجتهدی تهرانی در شرح فراز «اللهمّ غَشّنی بالرّحْمَةِ» می‌گوید: ای خدا، من را به رحمت خودت بپوشان. «غش» یعنی پوشاندن. اگر کسی به طرف معامله، گندم نشان دهد و جو بفروشد، در معامله «غش» کرده و آن معامله باطل است. در تاریکی این نوع معامله انجام می‌شود و به همین دلیل می‌گویند که معامله در تاریکی کراهت دارد. کسی که عیب جنس را بپوشاند، در معامله غش کرده است و حدیث داریم کسی که آب به شیر ببندد، مسلمان نیست. آنها که در معامله غش می‌کنند خیر نخواهند دید.

این استاد اخلاق در ادامه بیان می‌کند: حال در این دعا می‌گوییم که خدایا، همان‌طور که او در معامله عیب را می‌پوشاند تو هم  به رحمت خودت عیب من را بپوشان.

این استاد اخلاق ادامه می‌دهد: از سال‌ها پیش روز بیست و نهم رمضان در میان خانم‌ها به روز «غشنی» معروف است و آنها در مساجد حضور می‌یافتند. اما فکر می‌کنند که این غشنی به معنای ضعف کردن است و با لحن ضعیف به خدا می‌گویند که خدایا من غش کردم، در حالی که این طور نیست و معنای پوشاندن می‌دهد.

آیت‌الله مجتهدی تهرانی در شرح فراز بعدی دعای روز بیست و نهم می‌گوید: در این بخش از دعا از خدا می‌خواهیم که به ما توفیق اعطا کند تا موفق به نماز شب و قرائت دعای ابوحمزه ثمالی شویم. توفیق رفیقی است که به هر کس ندهندش.

وی در ادامه به حدیثی از امام جواد(ع) اشاره می‌کند و می‌گوید، امام جواد(ع) می‌فرماید: «مؤمن سه خصلت دارد. اولین آنها این است که توفیق داشته باشد» زیارت، کمک به مستحق، نماز شب، حضور در جشن‌های نیکوکاری، فعالیت در مدرسه‌سازی کمک به حوزه‌های علمیه و ... از توفیقاتی است که نصیب مومن می‌شود.

وی با ابراز ناراحتی از کسانی که بخشی از مال خود را در راه خدا انفاق نمی‌کنند تصریح می‌کند: این افراد توفیق ندارند و حتی توفیق زیارت حرم حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) را هم پیدا نمی‌کنند.

آیت‌الله مجتهدی تهرانی در بخشی از سخنان خود با بیان ویژگی‌های برجسته حضرت عبدالعظیم حسنی می‌گوید: حضرت عبدالعظیم(ع) از علما و محدثین و وکیل امام هادی بود. برخی قائلند که دشمنان، حضرت را زنده دفن کردند و وی را به شهادت رساندند.

وی ادامه می‌دهد: روزی دیدم آیت‌الله وحید خراسانی از قم برای زیارت به شهر ری آمدند. تقاضا کردم تشریف بیاورید در منزل و مسجد میهمان ما با باشند که گفت تنها برای زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) آمده‌اند. این را باید به تمام امامان جماعت بیان کنیم تا هم خودشان مشرف شوند و هم مریدان خود و مسجدی‌ها را به زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) تشویق کنند.

وی در بیان ادامه حدیث می‌گوید: طبق حدیث امام جواد(ع) دومین خصلت مومن این است که گاهی خودش را موعظه کند و سومین خصلت این است که هر کس او را نصیحت کند قبول کند.

این عالم ربانی در ادامه شرح دعای روز بیست و نهم می‌گوید: در ادامه دعا از خدا می‌خواهیم که ما را ازگناهان حفظ کند و قلبمان را از آلودگی‌های شک برطرف کند و قلب ما گرفتار شک نباشد.

وی ادامه می‌دهد: آنها که قلبشان گرفتار شک است، ذکر «لاحول ولاقوة إلا بالله العلی العظیم» را زیاد تکرار کنند. این ذکر برای رهایی از وسوسه‌های شیطان بسیار موثر است.

آیت‌الله مجتهدی تهرانی ادامه می‌دهد: ابوذر می‌گوید که رسول خدا (ص) فرموده: «ابوذر این ذکر را زیاد بگو که از گنج‌های بهشت است. » بعد از نمازهای مغرب و صبح، هفت بار این ذکر را بیان کنید که جزو تعقیبات است ولی قبل از بیان هر یک از آنها باید یک بار «بسم الله الرحمن الرحیم» بگویید.

وی ادامه می‌دهد: دعای روز بیست و نهم را این‌گونه به پایان می‌رسانیم. ای خدایی که به بندگان مومنت رحم می‌کنی، این دعاها را درباره ما اجابت کن. خدا بسیار مهربان است. خدا نعمت‌هایی به ما می‌دهد که اصلاً ما از او نخواسته‌ایم و تقاضا نکرده‌ایم. به قدری ما را دوست دارد که هر چه در دلمان است را ولو اگر نخواهیم به ما می‌دهد

حجت‌الاسلام روح‌الله بیدرام، نویسنده و پژوهشگر دینی در کتاب «نجوای روزه‌داران» در تفسیر دعای روز بیستم و نهم ماه رمضان آورده است:

غرق در رحمت الهی

از خداوند می‌خواهیم که ما را غرق رحمت و مهر خویش کرده و رحمت خود را شامل حال ما کند و ما را با آن بپوشاند و سراسر وجودمان را به رحمت الهی بپوشاند. چرا که اگر خداوند اراده کند که نعمتی از رحمت خود نصیب کسی بکند هیچ کس نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد و اگر هم خواسته باشد از کسی رحمتش را دریغ کند و برخوردارش نکند، همه عالم نمی‌توانند آن را به او برسانند.

یکی از بارزترین صفات الهی، صفت رحمت اوست؛ رحمتی که در قرآن کریم با عناوین گوناگونی توصیف شده است و خدا خود را با آن صفت معرفی کرده است. اما برای اینکه ما شامل رحمت الهی بشویم، شرایطی دارد و آن شرایط عبارتند از: ۱. ایمان و عمل صالح : «فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَیُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِی رَحْمَتِهِ ذَلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِینُ» ۲.اطاعت و پیروی از رسول خدا: در آیه ۱۳۲ سوره ی آل عمران می خوانیم: «أَطیعُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُون»‏ ۳. دوست داشتن امیرالمومنین(ع): در روایت آمده است: «آگاه باشید کسی که علی را دوست بدارد، خداوند حکمت را در قلب او ثابت می‌گرداند و بر زبانش جاری می‌سازد و درهای رحمت را برای او باز می‌کند. ۴. ترک گناه ۵. توبه و استغفار ۶. عمل به آیات قرآن ۷. اقامه نماز ۸. صبر ۹. عدل و انصاف ۱۰. عفو و بخشش ۱۱. ترحم ۱۲. طلب رحمت برای مردم ۱۳. اصلاح میان برادران دینی و حل اختلافات مسلمانان و رعایت تقوا ۱۴. نرم خویی با مردم ۱۵.مصافحه و معانقه با مؤمن و علاقه‌مندی نسبت به او. و در یک جمله می‌توان گفت که تمسک حقیقی به دو ثقل قرآن و اهل بیت(ع)، انسان را به رحمت الهی خواهد رساند .

توفیق یافتن به ترک گناه

توفیق در لغت به معنای سوق دادن اسباب به سوی مطلوب خیر است و در تمام امور خیر انسان باید توفیق انجام آن را از خدای متعال درخواست کند و همانگونه که انبیاء الهی به ما تعلیم داده‌اند، جز به او تکیه نزنیم و به غیر او توکل نکنیم: «وَ مَا تُوْفِیقِی إلاَّ بِاللهِ عَلَیهِ تَوَکَّلْتُ وَ إِلَیهِ اُنِیبُ» منظور از توفیق همان موفقیتی است که خداوند نصیب انسان می‌کند تا در راه اطاعت و بندگی او قدم بردارد و یا به قولی دیگر منظور از توفیق همان ذکر شریف: «لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم؛ نیست چرخش و قوتی مگر (به قدرت و فرمان) خداوند بلند مرتبه بزرگ» به طوری که انسان هیچ عملی را نمی‌تواند انجام دهد مگر اینکه خداوند او را نیرو و قوت بخشد و در امور او را موفق بدارد چرا که خداوند خالق تمام موجودات عالم است و بر هر چیزی احاطه دارد و بر هر چیزی قادر است.

منظور از والعصمه چیست؟ انسان در هیچ کار خیری موفق نمی‌شود مگر اینکه خداوند او را یاری کند و در اینجا منظور از «والعصمه» باز نوعی از توفیق الهی است که در این نوع آن از خداوند خواستاریم ما را از انجام معاصی و گناهانش مصون و محفوظ بدارد.

پاکی قلب از تاریکی‌های تهمت

«غیاهب» جمع غیهب به معنی ظلمت و تاریکی است. تهمت‌هایی که ظلمت و تاریکی می‌آورد دو نوع است: ۱. تهمت به خداوند متعال : ظلمت و تاریکی تهمت گاهی ممکن است به سبب اتهام زدن به خداوند ایجاد شود که در واقع نتیجه نارضایتی به تقدیر و مشیت الهی است. همانگونه که در روایت آمده که خداوند خطاب به موسی فرمود: دشمن‌ترین افراد از خلق به من کسی است که به من تهمت می‌زند! حضرت موسی(ع) گفت: پروردگارا چه کسی به تو تهمت می‌زند؟ خداوند فرمود: آن کسی که به مصلحت او برایش، اموری را تقدیر کرده‌ام و او گمان می‌کند که اگر چنین نبود بهتر بود و راضی به تقدیر من نیست. گاهی ظلمت و تاریکی قلب به سبب اتهام وارد کردن به بندگان خدا ایجاد می‌شود که در زمره گناهان کبیره بشمار می‌رود. تهمت به خداوند متعال را قرآن مکرر نقل فرموده است. ۲. تهمت به مردم: قسم دوم، تهمت به مردم است. تهمت به مردم خود بر دو نوع است که شامل عمومی وشخصی می‌باشد. تهمت به مردم از حیث عمومی آن است که انسان یک قوم، نژاد، ملیت و یا باورمندان به یک دین را متهم کند. اما نوع دیگر تهمت به مردم تهمت شخصی است که شخص خاص، در نظر گرفته شود. همه این تهمت‌ها (تهمت به خداوند و تهمت به مردم، عمومی و شخصی) باعث به وجود آمدن تیرگی و تاریکی می‌شود و روزه‌دار در این روز، از خداوند می‌خواهد قلب او را از تیرگی تهمت‌ها پاک کند.

دستورالعملی برای ترک گناه و مطهر نگه داشتن قلب از هرگونه آلودگی:

۱.ترک زمینه گناه: الف. کنترل چشم ب. کنترل گوش ج. ترک مصاحبت با دوستان ناباب

۲.ترک فکر گناه ۳.اشتغال به برنامه شبانه‌‏روزى ۴. روزه گرفتن ۵. ورزش ۶. فکر در مورد مرگ

رحمت خاص الهی ویژه مؤمنان

رحمت به دو قسم رحمت عام و رحمت خاص تقسیم می‌شود: رحمت عام شامل حال همه موجودات می‌شود، حتی انسان کافر و گنهکار نیز از رحمت عام الهی بی‌نصیب نیست. همچون نعمت حیات و زندگی که شامل حال هم کافر و هم مؤمن می‌شود. ولی رحمت خاص الهی فقط شامل بندگان صالح و شایسته حضرت حق تعالی می‌شود. منظور از رحمت خاص الهی در دنیا یعنی حیات طیبه و زندگی کردن در صراط مستقیم و در آخرت رسیدن به بهشت و رضوان الهی است.

برگرفته از کتاب «۱۲۰ نکته و پیام از ادعیه ماه مبارک رمضان» نوشته حجت‌الاسلام روح‌الله بیدرام.

و سخن آخر:

هر ۲۹ روز رمضان با تفسیر دعاهای ماه مبارک رمضان در کنار شما بودیم. در این راه حجت‌الاسلام بیدرام نویسنده کتاب «۱۲۰ نکته و پیام از ادعیه ماه مبارک رمضان» با در اختیار قرار دادن متن کتاب ارزشمند خود اصلی‌ترین نقش را ایفا کرده‌اند. امید اینکه تلاش ما مقبول درگاه حق قرار گیرد و دعاهای شما مستجاب پیشگاه الهی باشد.