سعید تشکری تبیین کرد؛
چالش میان سرگذشت‌نامه‌نویسی و رمان‌نویسی/ ارزیاب‌هایی که رمان را نمی‌شناسند
یک رمان‌نویس درباره نگارش آثار رضوی گفت: سرگذشت‌نامه‌نویسی و رمان‌نویسی دینی دو جبهه مقابل هم هستند که گروه اول رمان را جزء ادبیات نمی‌داند و ارزیاب کتاب‌های گروه دوم هستند و این چالش بزرگی را میان نویسندگان به وجود آورده است.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ سعید تشکری از جمله نویسندگانی است که توجه به کرامات رضوی در آثارش بیش از سایر موضوعات برجسته است و در این راستا نیز چندین دوره برگزیده جایزه کتاب سال رضوی شده است. وی علاوه بر رمان، به نوشتن نمایشنامه و فیلمنامه نیز پرداخته و کارگردان تئاتر و سینما نیز بوده است. از کار‌های موفق او در حوزه تلویزیون می‌توان به نگارش بخش اول سریال زمانه اشاره کرد. همچنین در زمینه ادبیات داستانی رمان‌های «پاریس پاریس»، «ولادت»، «رژیسور» و «بار باران»، در کارنامه ادبی وی درخشان است. با سعید تشکری درباره موانع پرداختن به کرامات رضوی در ادبیات داستانی به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانید: وی در این زمینه به ایکنا گفت: موانعی که بر سر راه این مسئله وجود دارد، دو جبهه تاریخی و روزمرگی است. در دوره توجه به ادبیات دینی گروهی از نویسندگان پیدا شدند که کارشان سرگذشت‌نویسی درباره ائمه اطهار(ع) بدون توجه به وجهه ادبی آن بود. این افراد دو دهه در این زمینه پیش‌قراول بودند. سپس نویسندگانی مانند سیدمهدی شجاعی، نصرالله قادری، محمد میرکیانی، فریبا کلهر و ... شروع به کار کردند و به این ساز و کار شکل ادبی بخشیدند که در حقیقت مکانیسم ادبیت به علاوه سرگذشت را داشت و در آن گونه‌ای از اقتباس صورت گرفت.
تشکری ادامه داد: در واقع جنگی میان این دو گروه به وجود آمد که همچنان هم ادامه دارد. آنها معتقدند این آثار ادبیات نیست و معمولاً همان‌ها به عنوان ارزیاب کتاب‌های گروه دوم را می‌خوانند و این چالش بزرگ باعث خستگی نویسندگانی می‌شود که آثارشان را گروهی می‌خوانند که هیچگونه ارتباطی با ادبیات ندارند.
- بیشتر بخوانید:
وی تصریح کرد: کتاب‌های گروه دوم از نویسندگان، علاقه‌مند و مخاطب دارد، اما نیازمند جریان‌سازی است. به چندین دوره جشنواره بین‌المللی امام رضا(ع) توجه کنید، خروجی این جشنواره چیست؟ در واقع داستان‌هایی که در این جشنواره خلق شده‌اند، جایی نشر داده نمی‌شوند و فقط مجموعه آثار شرکت‌کنندگان در قالب یک کتاب منتشر می‌شود.
نویسنده رمان «هرایی» در ادامه به معضل دیگری در رابطه با کتاب‌های دینی به ویژه آثار رضوی اشاره کرد و گفت: یکسری نهاد‌ها به صورت سازمان‌یافته کتاب‌هایی را در زمره گروه نخست تولید و به صورت سازمانی هم توزیع می‌کنند. یعنی خودشان کتابفروش و ناشر هستند و بنگاه‌های نشر دارند و طبیعی است بسیاری از مخاطبانی که برای زیارت به مسجد جمکران، حرم حضرت معصومه(س)، حرم امام رضا(ع)، حرم شاهچراغ(ع) و ... می‌روند، کتاب‌های خود را از همین کتابفروشی‌ها تهیه کنند. در آنجا مخاطب به واسطه زیارتی که انجام می‌دهد، کتاب می‌خرد اما محتوای این کتاب‌ها، مخاطب را به وجد نمی‌آورد. مدت‌های زیادی درباره شفا در اماکن متبرکه داستان تولید می‌شد و این مسئله در سریال‌های تلویزیونی و ... نیز دیده می‌شد و اکنون تبدیل به مسئله ممنوعه شده است. داستان‌هایی که همان گروه اول در این زمینه تولید کردند، سرنوشتشان را ببینید.
وی بیان کرد: این مسائل برای این است که جریان اول همچنان در وضعیت شبه تاریخی و تاریخ‌نگاری خود مشغول فعالیت است و در گروه دوم با نویسندگانی روبرو هستیم که ده‌ها رمان در این زمینه نوشته‌اند و از وضعیت موجود یا خسته شده‌اند یا خسته‌شان کرده‌اند و یا به امیدی در حال تولید اثر هستند. اما همین آثار تولید شده گروه دوم نویسندگان، در مجموعه و ویترین آثار گم هستند و زور آن را ندارند که با گروه اول وارد جدال و رقابت شوند، زیرا رسانه، تریبون و ... در دست آنهاست.
نویسنده رمان «اوسنه گوهرشاد» تأکید کرد: برای تولید کتاب نیازمند رسانه هستیم و با توجه به اینکه جایی برای گفتمان نداریم، از این رو دیده نمی‌شویم. اما علت اینکه چرا نویسندگان تشنگی مخاطب را در این زمینه پاسخ نمی‌دهند، بخشی مربوط به خستگی و بخشی هم دیده نشدن است. بخشی دیگر نیز این است که نویسندگانی که می‌خواهند به این عرصه ورود کنند کتاب‌هایشان را باید از سوی یک ناشر خاص چاپ کنند یعنی همه ناشران به این موضوعات گرایش ندارند. از این رو نویسندگان موضوع دیگری را می‌گیرند که علیه موضوع دینی خواهد بود و این ناشران هم دوست دارند چنین اتفاقی بیفتد و یک جریان ضددینی شکل گیرد.
تشکری در ادامه در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه با توجه به تشنه بودن مخاطب، چرا ناشری که اغلب، بهانه‌اش نداشتن مخاطب است، رمان‌های دینی را چاپ نمی‌کند، گفت: سفارش‌های خود را به نویسنده‌ای می‌دهد که نگاه سرگذشت‌نامه‌نویسی دارد. اما چقدر می‌توان اثری نو با همین نگاه تولید کرد؟ برای مثال امام جعفر صادق(ع) یک دانشگاه و شاگردان بسیاری همچون ابن هیثم، بهلول، یونس عبدالرحمن و ... با سرگذشت‌های بسیار متنوع داشتند. چرا ما درباره این دانشگاه رمان نداریم؟ این دانشگاه که مرکز تشیع است، اما نه رمان، نه فیلم و نه سریال و ... داریم. از طرفی هم چه کسی قرار است به این اثر مجوز دهد؟ کسی که کمترین آگاهی از این مسائل ندارد. واقعاً با این موضوع مواجه هستم. اثری را می‌نویسم اما ارزیاب هیچ آگاهی از کار ندارد و به دنبال این است که آیا آنچه من نوشته‌ام در ویکی‌پدیا پیدا می‌شود یا نه.
وی با بیان اینکه در ارزیابی‌ها بسیار با مشکل مواجه شده‌ام، ادامه داد: من که سابقه نگارش 30 سال رمان دارم هنوز هم با این مسئله مواجه هستم. نمی‌خواهم مصادیق آن را بیان کنم اما اغلب ایرادها درباره صحت تاریخی است؛ در حالی که ارزیاب‌ها متوجه ساختار رمان نیستند. آنها نمی‌دانند که رمان، سرگذشتنامه نیست و می‌توانید برای یک اتفاق و سند مقدس، قبل و بعد اضافه کنید و همین است که رمان را می‌سازد. مثلاً دعبل خزاعی یک قبل و بعد داشته است. حالش این است که خدمت امام رضا(ع) می‌رسد، شعر می‌خواند و صله می‌گیرد. بنابراین قبل از آن یک حاکم شهر بوده که هارون او را منصوب کرده است و این، می‌تواند آغاز داستان باشد. یعنی تحولی که در دعبل رخ می‌دهد، خدمت امام رضا(ع) می‌رسد. آنچه به اصل داستان خدشه وارد نمی‌کند و به آن اضافه می‌شود، ادبیات رمان را می‌سازد.
نویسنده «بار باران» در ادامه به ظرفیت‌های ترجمه اشاره کرد و افزود: دغدغه ترجمه رمان دینی در کشورمان وجود ندارد. کشورهای پیرامون ما به شدت به ادبیات ایران علاقه‌مند هستند اما ما هنوز در توزیع کتاب برای مخاطبان عام ایران با مشکل روبرو هستیم. چطور ممکن است بتوانیم کتاب‌ها را ترجمه و در حوزه جغرافیای جهان اسلام نشر و بسط دهیم.
انتهای پیام 
