هیچ حس منفی‌ نسبت به نقدهای همایش خادمان قرآن نداریم / حساسیت‌ها نشانه رشد مطالبات جامعه قرآنی است

عبدالهادی فقهی‌زاده، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، شب گذشته، نهم مردادماه در برنامه تلویزیونی زنده مصباح شبکه قرآن و معارف سیما به برخی نقدهای مطرح شده در مورد بیست و ششمین مراسم تجلیل از خادمان قرآن کریم پاسخ داد.

وی در ابتدا ضمن قدردانی از همه افرادی که در این مدت به نقد دلسوزانه مراسم تجلیل از خادمان قرآن کریم پرداختند، گفت: این موضوع نشان‌دهنده اهمیت مراسم خادمان قرآن کریم است و توانست نگاه عالمانه و دلسوزانه برخی از ناقدان را به خود جمع کند.

وی در پاسخ به سؤالی در مورد دلایل عجله معاونت برای برگزاری این مراسم، افزود: نه تنها عجله‌ای در برگزاری مراسم وجود نداشته، بلکه بیست و ششمین دوره تجلیل از خادمان قرآن کریم با سه ماه تأخیر برگزار شده است. همه آحاد جامعه قرآنی می‌دانند که بر اساس یک رویه در بیش از بیست سال گذشته این مراسم در ماه مبارک رمضان و طی مراسمی که گاه با حضور رئیس‌جمهور و گاه با حضور وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده، برگزار شده است. سال گذشته قرار بود این مراسم در ماه رمضان و با حضور رئیس جمهور برگزار شود، اما با وضعیت قرمز کرونایی مواجه شدیم و لذا مراسم تا بهمن‌ماه به تعویق افتاد و آن ماه ناگزیر به اجرای دو دوره از این مراسم شدیم.

فقهی‌زاده تصریح کرد: مقرر شد، امسال این مراسم بدون تأخیر و در ماه مبارک رمضان برگزار شود، در آن زمان باز هم با تجدید وضعیت قرمز کرونایی در بسیاری از شهرها مواجه شدیم و همین امر منجر به تأخیر مراسم شد. در نهایت نیز با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در روز چهارم مردادماه برگزار شد. این برنامه یکی از مسئولیت‌های دولت دوازدهم بود و اگر برگزار نمی‌شد کار نیمه تمامی تحویل داده می‌شد، لذا برای من تعجب‌آور است که این موضع حمل بر تعجیل در اجرای مراسم شده است. بر همین اساس از همه جامعه قرآنی به خاطر این تأخیر عذرخواهی می‌کنم.

معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین در پاسخ به نقدهای مطرح شده در مورد نقش روابط در انتخاب خادمان قرآن بیان کرد: قبل از پایان سال 99 روندی را آغاز کردیم که امیدوار بودیم، سلیقه، کمترین نقش را در آن داشته باشد. به همین منظور با دستگاه‌های مختلف قرآنی و دینی، مکاتبات متعددی انجام دادیم. همچنین با تمامی ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در استان‌ها که به عنوان بازوان اجرایی ما مطرح هستند نیز مکاتبه کردیم، با وجود اینکه اغلب این دستگاه‌ها پاسخ دادند، اما برخی هم پاسخی به مکاتبات صورت گرفته نداند. تمامی پاسخ‌ها و گزینه‌های ارائه شده در جلسات مکرر و متناوب در انجمن خادمان مورد بررسی قرار گرفت. نقش انجمن خادمان قرآن یکی از نقش‌های بسیار مهم در تصمیم‌سازی است. ما نیز کمک کردیم تصمیم‌سازی‌های مناسبی با اشراف بر چهره‌های مطرح در حوزه‌های مختلف صورت گیرد.

وی با اشاره به اینکه اگر ابهامی وجود دارد برای این دوره نبوده و از قبل وجود داشته است، افزود: اگر در این دوره مقداری حساسیت‌ها بیشتر شده به دلیل رشد مطالبات جامعه قرآنی است و ما هیچ حس منفی‌ای نسبت به این مطالبات نداریم. بر همین اساس در هفته جاری و طی یک نامه رسمی از انجمن خادمان قرآن کریم درخواست می‌کنم تا به تبیین دقیق‌تر شاخص‌ها و سنجه‌ها بپردازند و نتیجه بازنگری در فرایند کلی انتخاب را در فرصت کوتاهی تا پایان تابستان 1400 ارائه کنند تا به این ترتیب به وظیفه خودمان در زمینه‌سازی برای تصمیم گیری شفاف در دوره‌های آینده عمل کرده باشیم.

بارها پرونده‌های رسیده به هیئت انتخاب مورد بررسی قرار گرفت، اما هیچ یک از بانوان معرفی شده امتیاز لازم برای احراز خادمی را به دست نیاوردند و لذا پیش‌بینی ما این است که در دوره‌های آتی حتماً از حضور بانوان برجسته خادم قرآن استفاده خواهیم کرد

فقهی‌زاده با تأکید بر اینکه برای انتخاب خادمان قرآنی دو شاخص به صورت عرف در معاونت قرآن و عترت، انجمن و هیئت انتخاب مد نظر قرار گرفته است،‌ گفت: یکی از این دو شاخصه تلبُّس به خدمت به قرآن در مدت نسبتاً طولانی و شاخص دوم نیز داشتن سابقه،‌ طرح یا خدمت مشخص در سطح ملی و ارائه آن به جامعه است. انجمن خادمان قرآن کریم متشکل از خادمان برجسته است که پیشنهادهای ارائه شده را مورد بررسی قرار می‌دهد، در نهایت 90 درصد از این موارد در هیئت انتخاب مورد تصویب قرار می‌گیرد. هیئت انتخاب نیز افرادی هستند که در زمره خادمان قرآن کریم دارند و به طور مشخص متشکل از سیدعلی سرابی، محمدعلی خواجه‌پیری و محمدرضا پورمعین است، تمامی پرونده‌ها در جلسات متعدد از سوی این افراد مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت هیئت انتخاب آراء خود را می‌دهند و وزرای وقت، گاه با جرح و تعدیل مختصر و گاه به صورت دقیق به رئیس‌جمهور پیشنهاد می‌دهند تا الواح خادمان صادر شود.

معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه در چهار سال حضور خود در این معاونت با افرادی برخورد کرده که در برابر دریافت نشان خادمی قرآن مقاومت کرده‌اند،‌ گفت: برخی از فعالان بزرگوار قرآنی بوده‌اند که به عنوان خادم قرآن مشخص شده اما هر کاری کرده‌ایم یا نپذیرفته‌اند و تواضع کرده‌اند و خود را لایق این ندانسته‌اند و یا اگر پذیرفته‌اند، زمینه‌ای برای گسترش فعالیت‌های قرآنی بوده است. به عنوان نمونه در سال 1397 استاد علامه محمدرضا حکیمی به سختی و بعد از چندین دوره که رد می‌کردند، پیشنهاد خادمی قرآن را پذیرفتند و هدیه خود را تقدیم فقرا کردند. امسال نیز 13 خادم قرآن انتخاب شده بود، که یک نفر از پذیرش این عنوان خودداری کرد، اما قول داد که در سال‌های آینده بتواند این مدال افتخار و مدال خدمت را بپذیرد و این جای تشکر و قدردانی دارد.

فقهی‌زاده همچنین درباره حضور نداشتن بانوان در بین خادمان این دوره، اظهار کرد: شاید تنها دوره‌ای که در بین خادمان معرفی شده هیچ یک از بانوان فعال قرآنی حضور ندارند، همین دوره بوده است. بارها پرونده‌های رسیده به هیئت انتخاب مورد بررسی قرار گرفت، اما هیچ یک از بانوان معرفی شده امتیاز لازم برای احراز خادمی را به دست نیاوردند و لذا پیش‌بینی ما این است که در دوره‌های آتی حتماً از حضور بانوان برجسته خادم قرآن استفاده خواهیم کرد.

وی در بخش پایانی این گفت‌وگو در مورد اهدای هدیه خود به فعالان قرآنی مناطق کمتر توسعه‌یافته و نیز انتخاب خود به عنوان خادم قرآن گفت: اگرچه سعی شد انتخاب‌ها بر اساس معیارها و شاخص‌ها و قابل دفاع باشد، اما به هر حال ممکن است در هر کاری درصد و ضریبی از خطا وجود داشته باشد. من خودم را کمتر از بسیاری از خادمان قرآن تلقی می‌کنم و زمانی که این پیشنهاد مطرح شد، بیش از یک ماه از پذیرش آن سر باز زدم در نهایت تصمیم گرفتم هدیه‌ای که ارزش مالی آن نسبت به 10 سال قبل کمتر شده است، به مناطق محروم اهدا کنم و این را با تأخیر اندکی و روز بعد از مراسم انجام دادم.