افساد فی‌الارض و محاربه از منظر فقه و حقوق
چهل و پنجمین شماره از فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی به صاحب امتیازی دانشگاه قم به زیور طبع آراسته شد.
به گزارش ایکنا، در این شماره از فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی مقالاتی با عناوین «پدیدارشناسی امید مشتریان به خدمات بانکی در بانک کشاورزی با رویکرد اخلاق گرایی، نوآوری و نظام مدیریت کیفیت»، «شناسایی معیارها و مؤلفه های مؤثر بر اصول اخلاقی و ارائه مدل مناسب در نظام بانکداری الکترونیک»، «مولفه ها و ساختار ارزشی و سبک زندگی مسلمانان عراق در زمان عباسیان»، «تاثیر سلب حق بر کرامت ذاتی و شخصیت انسانی در حقوق مدنی»، «بررسی اصول اخلاقی در نظارت قضایی در حقوق ایران و انگلیس»، «تحلیل فقهی – اخلاقی حق بر محیط زیست سالم به عنوان یک حق انسانی»، «بررسی مقایسه ای تأثیر باورهای مذهبی بر سلامت اجتماعی نخبگان و غیرنخبگان (موارد مطالعاتی: اعضای هیئت علمی دانشگاه و شهروندان تهرانی)»، «بررسی و تحلیل تطبیقی انسان کامل در اندیشة شیخ محمود شبستری و عبدالرحمان جامی»، «بررسی و تحلیل اعجاز اخلاقی قرآن کریم»، «ارائه مدلی برای استعدادیابی و جانشین‌پروری به منظور استقرار نظام شایستگی (مورد مطالعه: شرکتهای بانک ملت)»، «طراحی مدل بهینه ارزشی بازاریابی به منظور ترویج و بهبود فروش داروهای گیاهی: یک تحقیق کیفی»، «رفتارهای مطلوب بازاریابی و تاثیر آن بر توسعه تلویزیون اینترنتی (مطالعه موردی: مخاطبان تلویزیون عادی و تلویزیون اینترنتی در شهر اصفهان)»، «معیارهای تصمیم گیری اخلاقی انسانی مدیران در شرایط پیچیدگی محیطی (مطالعه موردی، سازمان تامین اجتماعی)»، «شیوه های اخلاقی در کارآفرینی و جهت گیری یادگیری صادرات»، «مدل مطلوب ارزشی ائتلاف استراتژیک شرکتهای تولیدی در ایران (مطالعه موردی، شرکت تولیدکننده متانول)» و «سلامت اجتماعی، افساد فی الارض و محاربه از منظر فقه وحقوق اسلامی» منتشر شده است.
ساختار ارزشی و سبک زندگی مسلمانان عراق در زمان عباسیان
در چکیده مقاله «مولفه‌ها و ساختار ارزشی و سبک زندگی مسلمانان عراق در زمان عباسیان» آمده است: سبک زندگی از جمله موضوعات بسیار مهم و مطرح شده در علوم مختلف است که از اغاز زندگی بشر همواره وجود داشته و تا اکنون نیز ادامه داشته است گرچه این اصلاح به معنای علمی آن تقریبا جدید است اما با مطالعه و رجوع به گذشته می‌توان رد پای آن را در میان سلسله‌ها، قبایل، خلفا و خلاصه دوران‌های مختلف مشاهده نمود. یکی از این دوران‌ها که مد نظر این مقاله است عراق زمان خلفای عباسیان است.
پژوهش حاضر درصدد بررسی سبک زندگی مسلمانان عراق در عصر عباسیان است. از این منظر پس از بسط فضای مفهومی موضوع و بیان جنبه تاریخی موضوع، به بررسی سبک زندگی عراق در آن دوره خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در این پژوهش، روش تحقیق، تحلیلی- تاریخی و روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، کتابخانه‌ای می‌باشد. یافته‌های این مطالعه، حاکی از آن است که در قرنهای چهارم تا ششم هجری مصادف با حكومت عباسيان، عراق به ويژه، بغداد به عنوان پايتخت خلافت، از رونق بسزايی برخوردار گرديد و تحولات فرهنگي و اجتماعي گوناگوني را در سبك زندگي مسلمانان به وجود آوردند. و به دليل توجهات حكام، بر چگونگی حیات اجتماعی مسلمانان اعم از نگرش‌ها و باورها، سبک زندگی اجتماعی، زبان، مذهب و آداب و سنن تأثیر بسیار داشته است. نتیجه کسب شده از مقاله این است که رشد محافل علمي و فرهنگی در عراق سنن فرهنگی و سبك زندگی مسلمانان در عراق در قرون پنجم و ششم هجری، را با طرح آموزه‌های اصيل اسلامي به چالش كشاند و الگوهای رفتاری آنان را متحول كرد. همچنين سبك زندگی و فرهنگ مسلمانان عراق به سبب بالا گرفتن مهاجرت ساير ملل به عراق، متأثر از فرهنگ‌های ديگر به ويژه ايران بوده است.
تاثیر سلب حق بر کرامت ذاتی و شخصیت انسانی در حقوق مدنی
نویسنده مقاله «تاثیر سلب حق بر کرامت ذاتی و شخصیت انسانی در حقوق مدنی» در طلیعه نوشتار خود آورده است: قانون مدنی در ماده 959 به سلب حق به طورکلی و در ماده 960 اختصاصا به سلب حقوق مربوط به شخصیت پرداخته است. منع سلب حریت ریشه در حیثیت وکرامت ذاتی انسان دارد. اما از طرفی، لازمه زندگی اجتماعی و نیز خانوادگی، محدود شدن شخص از برخی از حقوق و آزادی‌های ناظر بر شخصیت انسانی است. لیکن سلب حق به طور جزئی نیز تا جایی مجاز است که بر خلاف نظم عمومی واخلاق حسنه نبوده و احساست عمومی را جریحه‌دار نسازد. در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی این یافته‌ها حاصل شده است که، ضمانت اجرای سلب کلی حقوق مربوط به شخصیت و نیز سلب جزئی آن در مواردی که خلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه است بطلان است . اما در مواردی که سلب حق جزئی و مشروع است عدم رعایت تعهدات توسط متعهد به سلب حق، موجب مسئولیت مدنی وی است.
تحلیل فقهی، اخلاقی حق بر محیط زیست سالم
در چکیده نوشتار «تحلیل فقهی – اخلاقی حق بر محیط زیست سالم به عنوان یک حق انسانی» آمده است: حق بر محیط زیست سالم، از حقوق بنیادین بشر و مسئله‌ای حیاتی در دنیای کنونی است که حساسیت و توجه به آن، از رشد ارزشمندی برخوردار است. پیشرفت علم و فناوری، راه تسلط و بهره‌کشی روز‌افزون از طبیعت را هموار کرده است. تا آنجا که حفاظت از آن و پیشگیری از آلودگی آن، یکی از مسائل مهم اواخر قرن بیستم به شمار می‌آید. در این مقاله علمی – پژوهشی که از نوع توصیفی – تحلیلی می‌باشد با رویکرد فقهی – اخلاقی حق بر محیط زیست سالم به عنوان یک حق انسانی مورد کنکاش قرار گرفته است. پرسش اصلی مقاله این است که در فقه و مبانی اخلاقی چه تدابیری برای تحقق حق بر محیط زیست سالم به عنوان یک حق بشری اندیشه شده است؟ بر اساس یافته‌های پژوهش، از دیدگاه اسلام، حفظ طبیعت و عدم تخریب آن یک وظیفه الهی، قلمداد شده، عدم توجه به آن از نظر اخلاقی مذموم و آسیب به آن موجب خسارت است.
افساد فی الارض و محاربه از منظر فقه و حقوق اسلامی
نویسنده مقاله «سلامت اجتماعی، افساد فی الارض و محاربه از منظر فقه وحقوق اسلامی» در چکیده نوشتار خود آورده است: هدف تحقیق حاضر بررسی و مقایسه افساد فی الارض و محاربه در فقه و حقوق اسلامی است و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با گردآوری منابع از طریق روش کتابخانه‌ای، ضمن بررسی مفهوم و قلمروی محاربه، بغی و مفسد فی الارض در اصطلاح و فقه اسلامی، پیشینه و ارکان و مصادیق این جرایم در قوانین پیشین و تحولات آن‌ها در قانون جدید مجازات اسلامی را مورد بررسی قرار داده است. یکی از مصادیق بارز افساد فی الارض، محاربه می‌باشد به طوری که ممکن است جرمی افساد فی الارض باشد ولی محاربه نباشد، ولی هر محاربه‌ای افساد فی الارض است و از طرف دیگر محاربه‌ای که در قرآن و فقه به آن اشاره شده است بیشتر به محاربه با خدا و رسول خدا(ص) می باشد ولی در قانون مجازات اسلامی محاربه یکی از جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی است.
انتهای پیام
