فاطمیه؛ از مناسک محوری تا گفتمان‌سازی
دانشیار پژوهشکده مطالعات قرآنی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی درباره مقام والای بانو فاطمه(س) نوشت: رسالت اصیل رسانه‌ها در رابطه با حضرت فاطمه(س)، ترویج و تبیین گفتمان فاطمه و ضرورت عدالت‌جویی و ظلم‌ستیزی و مبارزه با فساد در جامعه اسلامی است و اگر امروز ایام و هفته‌هایی به نام فاطمیه نام‌گذاری شده است، باید به هوش و بر حذر بود از آنکه این نام‌گذاری ظاهری و ابزاری باشد.
فروغ پارسا، دانشیار پژوهشکده مطالعات قرآنی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به مناسبت شهادت حضرت فاطمه(س) یادداشتی با عنوان «فاطمه؛ الگوی زن مسلمان در مشارکت سیاسی و اجتماعی و فرهنگی» نگاشته و در اختیار ایکنا قرار داده است که در ادامه می‌خوانید:
«پاسداشت مقام بانو فاطمه(سلام‌الله علیها) به درک صحیح گفتمان فاطمه و راهبردهای عملی ایشان است و با طولانی کردن ایام سوگواری و عزاداری‌های تبلیغاتی نسبتی ندارد.
فاطمه(س) به مثابه دخت پیامبر بزرگوار اسلام و برترین بانوی جهانیان بی‌گمان نقش بی‌بدیلی در تاریخ اسلام و تشیع داشته است. در واقع نظام اعتقادی و معرفتی قرآن کریم و سنت نبوی تا حدود زیادی مرهون وجود مقدس فاطمه است که تا پای جان برای حفظ و عدم تحریف آن و مبارزه نمود. خاستگاه همه حرکت‌ها و قیام‌های اجتماعی و سیاسی مسلمانان در مقابل ظلم و جور و عدالت‌جویی و آزادگی نیز به نوعی در آموزش‌های بانو ریشه دارد.
مروری بر زندگی کوتاه و پر فراز و نشیب بانوی دو عالم فاطمه(س) و بلندی و عظمت نام بانو فاطمه پس از گذشت قرن‌های متوالی، گواهی می‌دهد که فاطمه شخصیت ویژه و منحصر بفردی نه در تاریخ تشیع نه در تاریخ اسلام که در تاریخ بشریت داشته است.
شخصیت فاطمه(س) دختر پیامبر بزرگوار اسلام(ص) از جنبه‌های مختلف مورد توجه اندیشمندان مسلمان بوده است. ارتباط ویژه پیامبر(ص) با ایشان و تعظیم و تکریم آن حضرت نسبت به فاطمه(س) و موقعیت آن بانو به عنوان دختر پیام‌آور وحی، مفسران مسلمان را به گسترش نظریه «عصمت» نسبت به فاطمه(س) سوق داده است. از سوی دیگر در تحولات سیاسی پس از رحلت رسول خدا(ص) در تعیین خلافت، فاطمه(س) به مثابه محور حرکت‌های سیاسی مدافع خلافت علی(ع) الهام بخش نظریه «ولایت» در تاریخ اندیشه سیاسی شیعه بوده است.
سجایای اخلاقی آن بانودر زهد و تقوی و عبادت و ساده زیستی و انفاق و تحمل مشکلات، از جنبه دیگری توجه علمای اخلاق را به خود جلب کرده است. بیش از آن شخصیت چند وجهی فاطمه(س) به عنوان سرور زنان عالم الگوی زن مسلمان در مشارکت سیاسی و اجتماعی و فرهنگی بوده است. در طول 15 قرن تاریخ اسلام صدها کتاب و مقاله درباره آن بانو تألیف شده است و به نظر می‌رسد هنوز ابعاد زندگی ایشان به تمامی تبیین نشده است.
به هر روی باید اذعان داشت و با صدای بلند به خودمان و جهانیان اعلام کنیم که فاطمه(س) یک گفتمان است. فاطمه(س) صرفاً یک نام نیست که از آن استفاده ابزاری کنند. پاسداشت مقام فاطمه و تجلیل از منزلت بانو فاطمه، باید به سوی پاسداشت و تجلیل و ترویج گفتمان فاطمه سوق پیدا کند. گفتمان فاطمه هم مثل همه گفتمان‌ها مؤلفه‌هایی دارد. خداجویی و حق‌طلبی، عدالت‌جویی، ظلم‌ستیزی، فسادستیزی و اخلاق‌مداری را باید مؤلفه‌های گفتمان فاطمه دانست. بانو فاطمه(س) برای اعتلای کلمه توحید در کنار رسول‌الله با شرک و کفر مبارزه کرد. بانو فاطمه(س) برای اقامه عدل و مبارزه با ظلم و فساد از امیرالمؤمنین دفاع کرد. اگر بانو فاطمه(س) از علی‌بن‌ابی‌طالب به عنوان امیرالمؤمنین حمایت کردند به دلیل خویشاوندی و به سبب زوجیت با ایشان نبود بلکه به دلیل شایستگی و ویژگی‌های علی(ع) و وصیت رسول خدا بود. بانو فاطمه(س) در تمامی دوران زندگی اخلاق‌مدار بودند و از تظاهر و دروغ و فریب بیزاری می‌جستند چنان که همه امامان شیعه چنین بودند.
امروز اگر ایامی و هفته‌هایی به نام فاطمه و فاطمیه نام‌گذاری شده باید به هوش و بر حذر بود از آنکه این نام‌گذاری ظاهری و ابزاری باشد. نام فاطمه نباید وسیله ارتزاق و منافع مادی عده‌ای باشد که هیچ آگاهی از گفتمان فاطمه ندارند. دقیقاً به همین علت بود که بانو فاطمه(س) از امیرالمؤمنین علی(ع) درخواست کرد که شبانه و دور از دسترس نامحرمان نااهل کفن و دفن گردند. بانو فاطمه به مجالسی با هزینه‌های گزاف مداحی و روضه‌خوانی احتیاجی ندارند.
به نظر می‌رسد رسالت اصیل رسانه‌های ما در رابطه با فاطمه(س)، ترویج و تبیین گفتمان فاطمه و ضرورت عدالت‌جویی و ظلم‌ستیزی و مبارزه با فساد در جامعه اسلامی است. فاطمه زهرا(س) به مثابه کوثر رحمت و خیر کثیر و جاری در سراسر هستی، مایه هدایت مردم هستند و بدون شک نیازی به سوگواری و گریستن ما ندارند. بر ما و اصحاب رسانه است که اندیشه والا و گفتمان متعالی بانو فاطمه(س) را هر چه بیشتر در جامعه تبلیغ و ترویج کنیم.»
انتهای پیام
