تمام خدمات ناباروری بیمه است/ داشتن یک یا دو فرزند قطعاً اشتباه است

به گزارش خبرنگار ایکنا، به مناسبت هفته جمعیت، نشست خبری معاونین درمان و بهداشت وزارت بهداشت و سرپرست اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت امروز چهارشنبه 21 اردیبهشت برگزار شد.

در این نشست ابتدا، کمال حیدری، معاون بهداشت وزیر بهداشت با اشاره به اهمیت جوانی جمعیت، گفت: این مسئله موجب شد برنامه‌های روز جوانی جمعیت به هفته جوانی جمعیت گسترش داده شود.

وی ادامه داد: از آذر درخواست تشکیل قرارگاه جوانی جمعیت در وزارت بهداشت را مطرح کردیم که مورد پذیرش قرار گرفت و چهار موضوع پیشگیری و تشخیص ناباروری (با محور آموزش‌های پیش از ازدواج)، حمایت از مادران باردار و شیرده، حمایت از مادران صاحب فرزند بی‌بضاعت و تسهیل خدمات زایمان در راستای گسترش زایمان طبیعی در دستور کار وزارت بهداشت قرار داده شد.

حیدری تصریح کرد: نکته‌ای که بعد از تشکیل قرارگاه مورد توجه وزارتخانه قرار گرفت این است که کلیه دستگاه‌ها در بحث آموزش باروری سالم، بهداشت، توسعه خدمات ناباروری، حمایت‌های بیمه‌ای، ترویج ازدواج دانشجویی و ... با ارائه تسهیلات و خدمات فعال باشند. یکی از کارهایی که امسال شروع شد نیز حمایت از کسانی است که در بدنه وزارت بهداشت به تازگی ازدواج کرده یا صاحب فرزند شده‌اند.

وی با اشاره به اینکه قرارگاه جوانی و جمعیت وزارت بهداشت در استان‌ها نیز با مسئولیت مستقیم استاندار هر استان و رئیس دانشگاه هر استان تشکیل شده است، گفت: اگر الان تلاش نکنیم آیندگان ما را موأخذه خواهندکرد. همین اکنون هم دیر شده و باید برای صیانت از جوانی جمعیت به جد به این مسئله بپردازیم.

داشتن فرزند به عنوان ارزش کمرنگ شده است

معاون وزیر بهداشت با ابراز تأسف از اینکه بحث جمعیت به مقوله فرهنگی تبدیل شده و برخی جوانان به اهمیت فرزندآوری برای سلامت معنوی و خانوادگی خود توجه ندارند، گفت: داشتن فرزند به عنوان ارزش کمرنگ شده که باید به آن بپردازیم.  

صابر جباری فاروجی، مسئول دبیرخانه قرارگاه جوانی و جمعیت وزارت بهداشت نیز ضمن بیان عناوین هفته جوانی جمعیت، گفت: «در آرزوی فرزند» با محور پیشگیری و درمان ناباروری، «فرزند تنهای من» با محور آسیب‌های تک‌فرزندی از نگاه روانی، «تعدد فرزندان در خانواده»، «زندگی سالمندی من»، «می‌خواهم زنده بمانم» با محور جلوگیری از سقط جنین و حمایت از خانواده و جوانی جمعیت با محور امتیازاتی که برای عموم مردم به ویژه حمایت از زنان باردار و شیرده در نظر گرفته شده عناوین هفته جوانی جمعیت سال جاری است.

بودجه جوانی جمعیت قطعاً باید افزایش پیدا کند

در ادامه این نشست حیدری، معاون وزیر بهداشت در پاسخ به سؤالی در زمینه ارائه تسهیلات برای فرزندآوری در ایران گفت: بودجه‌ای که در مجلس برای این امر اختصاص داده شده براساس وسعی بوده که وجود داشته و قطعاً باید افزایش پیدا کند. در پنج سال اول صاحب فرزند شدن، افرادی که با توجه به آزمون وسع مشکل مالی دارند حمایت می‌شوند، در این زمینه هرچه هزینه کنیم سرمایه‌گذاری است.

وی ادامه داد: اولین سالی است که این قانون با این تسهیلات اجرایی می‌شود و قرار است هرآنچه به پویایی اجرای این قانون منجر شود دوباره به مجلس ارائه شود. این قانون برای هفت سال اجرایی خواهدشد اما اگر در مدت کوتاهی به این نتیجه برسیم که باید بخشی از آن اصلاح شود به مجلس ارائه می‌کنیم تا اصلاح شود.  

حیدری با تأکید بر اینکه اگر می‌خواهیم در بحث جوانی جمعیت موفق شویم باید تسهیلات بهتری فراهم کنیم، گفت: مسئله فرزندآوری بیشتر مسئله‌ای فرهنگی است؛ در آموزه‌های ما هم هست که هر بچه‌ای که متولد شود خداوند رزق و روزی آن را می‌دهد که باید این فرهنگ ترویج شود.

سعید کریمی، معاون درمان وزارت بهداشت نیز با تأکید بر اینکه برای حل بحران پیری جمعیت عوامل متعددی باید فعالیت کنند که برای وزارت بهداشت به عنوان یکی از این عوامل وظایفی دیده شده است، گفت: در حوزه تسهیلات ناباروری مهم‌ترین اقدام گسترش پوشش بیمه‌ای است. قبلاً چون محور برنامه‌ها، کنترل جمعیت بود هیچ کدام از خدمات ناباروری تحت پوشش بیمه نبود اما اکنون چون محور افزایش جمعیت است خدمات ناباروری زیرپوشش بیمه قرار داده شد.

تمام خدمات ناباروری تحت پوشش بیمه قرار گرفت

وی اضافه کرد: بیش از پنج میلیون نفر از جمعیت کشور بیمه نداشتند و جزو سه دهک غیر برخوردار بودند، که به صورت رایگان بیمه شدند. خدمات ناباروری هم تحت پوشش بیمه قرار گرفته‌ است که کمک بزرگی در جهت درمان ناباروری است. در مورد مسئله غربالگری متأسفانه هجمه‌هایی صورت گرفته و مطرح می‌شود که غربالگری جنین حذف شده است اما اینطور نیست؛ اگر پدر و مادر به پزشک مراجعه و درخواست غربالگری داشته باشند به صورت تخصصی جنین غربالگری می‌شود اما این مسئله که همه باید غربالگری شوند و استرس و فشار بر مادر تا زمان تولید فرزند وجود داشته باشد که شاید فرزندش معلول باشد، دیگر وجود ندارد.

بالای 35 سال بارداری پرخطر نیست

کریمی با اشاره به اینکه قبلاً بالای 35 سالگی را به عنوان زمان بارداری پرخطر در نظر گرفته بودیم، اما اینطور نیست، تصریح کرد: خیلی‌ از مادران در سنین بالا هم می‌توانند فرزند سالم داشته باشند؛ تلاش می‌کنیم کلمه پرخطر را برای چنین بارداری‌هایی کمتر به کار ببریم تا اثر روانی آن کم شود.

سه بیماری پس از کرونا افزایش پیدا خواهد کرد

وی در پاسخ به پرسشی در خصوص تأسیس کلینیک‌های پسا کووید گفت: کلینیک پساکرونا قرار نیست ساخته شود بلکه از ظرفیت کلینیک‌هایی که وجود دارد استفاده خواهدشد. سه بیماری در پساکرونا افزایش پیدا می‌کند که شامل بیماری‌های روحی روانی، دیابت (برخی از مطالعات نشان داده تا 40 درصد احتمال ابتلا به دیابت در افرادی که مبتلا به کرونا شده‌اند بیشتر است) و بیماری قلبی عروقی است و ما می‌خواهیم تمرکز بیشتری بر این مسئله داشته و این بیماری‌ها را مدیریت کنیم.

جباری، مسئول دبیرخانه قرارگاه جوانی و جمعیت وزارت بهداشت نیز در خصوص غربالگری جنین، گفت: در قانون جدید غربالگری شش ویژگی پیدا کرده است؛ غربالگری کار تخصصی شده و توسط پزشکان متخصص صورت می‌گیرد، استانداردتر شده است، نقش والدین پررنگ شده و غربالگری به درخواست والدین صورت می‌گیرد، پوشش بیمه کامل و هوشمند شده و کل فرایند غربالگری باید در سامانه ثبت شود، شفاف‌تر شده و برای مردم و مسئولان قابل رصد و پایش است.

بازنگری و ارتقای نظام مراقبت از بارداری

وی در خصوص افزایش سن ازدواج و تأثیر آن بر کاهش باروری گفت: وقتی سن ازدواج بالا می‌رود سن باروری هم بالا می‌رود. بر همین اساس در حال بازنگری بر نظام مراقبت از بارداری و ارتقای آن هستیم که متناسب با نیاز روز خدمات به‌روزتری به مادران ارائه کنیم.

در ادامه حیدری در پاسخ به این سؤال که در دوران کرونا چه قدر کاهش فرزندآوری داشته‌ایم؟ گفت: در دوران کرونا میزان فرزندآوری بیشتر شد و امیدواریم این روال استمرار پیدا کند؛ ثبت ازدواج هم بیشتر شد. البته متأسفانه فضای مجازی در مسائل فرهنگی تبدیل به معضل شده است و فضای ناامیدی و القای این مسئله که داشتن فرزند چه مشکلاتی دارد را ترویج می‌کند که باید در بحث فرهنگی، ارائه مشاوره، برنامه‌های حمایتی و ... فعالیت کنیم.

ارتباط بین مسائل اقتصادی و فرزندآوری خطی نیست

کریمی نیز در خصوص ارتباط مسائل اقتصادی و فرزندآوری گفت: بین مسائل اقتصادی با فرزندآوری ارتباط وجود دارد اما این ارتباط خطی نیست. بسیاری از خانواده‌هایی که از نظر اقتصادی مشکل ندارند فرزندآوری ندارند یا تعداد فرزندان آنها خیلی کم است و بحث‌های فرهنگی مهم‌تر است که باید روی آن کار شود.  

جباری نیز تصریح کرد: در خصوص سن بارداری هیچ خط و مرزی نداریم که بگوییم بارداری رخ ندهد بلکه نظام مراقبتی را تغییر می‌دهیم که اگر در سنین خاصی نیاز به مراقبت بیشتر است این اتفاق بیفتد. البته توصیه عمومی ما این است که هر چه بارداری در سنین پایین‌تر رخ دهد موفق‌تر، فرزند سالم‌تر و ضریب هوشی فرزند بیشتر است پس توصیه می‌کنیم خانواده‌ها بارداری را به تأخیر نیندازند.

وی تصریح کرد: برنامه ما در وزارت بهداشت این است که یک یا دو فرزند حتماً‌ اشتباه است و خانواده‌ها داشتن سه یا چهار فرزند را بر اساس سبک زندگی خود انتخاب کنند.

بارداری دهه شصتی‌ها، فرصت طلایی برای جوانی جمعیت

جباری ادامه داد: عمده زنان ما در سنین باروری، دهه شصتی هستند که فرصت طلایی ما برای جبران کاهش جمعیت است و خدماتی که در نظر گرفته شده همه برای این است که این امر برای مادران دهه شصت فراهم شود.

حیدری هم از جایگزین کردن کلمه «مادران بیش‌مراقبت» با کلمه «مادران پرخطر» خبر داد و گفت: الفاظی که بار منفی دارد را حذف می‌کنیم. ازدواج به‌هنگام و داشتن فرزند دارای بار روانی مثبت است. بسیاری از آسیب‌های خانواده نیز به تک‌فرزندی مربوط است. چند سال پیش پژوهشی انجام شد که نشان می‌دهد مسائل اقتصادی در دلایل عدم فرزندآوری رتبه پنجم به بالا را دارد. عمده بحث جمعیت مسائل فرهنگی است و امیدواریم این رویکرد را همگی با کمک هم اصلاح کنیم.

در بخش پایانی این نشست خبری، کریمی تأکید کرد: به محض اینکه صحبت از جمعیت می‌شود به فرزندآوری و تولد فکر می‌کنیم در حالی که حفظ جمعیت جوان هم از اولویت‌های ما است. فرزندی که با زحمت زیاد بزرگ شده و به سن جوانی می‌رسد اما بر اثر تصادف فوت می‌کند آسیب زیادی به جوانی جمعیت می‌زند؛ حفظ جمعیت جوان فقط فرزندآوری نیست، حفظ جمعیت جوان باید صورت گیرد.

به بعد از تولد هم فکر کنیم

وی افزود: شایع‌ترین مسئله فوت در سنین اول زندگی مسائل عفونی بود که با گسترش بهداشت کنترل شد اما شایع‌ترین علت مرگ در جوانی تصادف است و کشور باید روی این مسئله کار کند. ممکن است فرد جوانی بر اثر تصادف فوت نکند بلکه معلول شود یعنی فردی که قرار بود فعال و مولد در جامعه باشد به فردی تبدیل شود که نیاز به حمایت دارد پس اگر می‌خواهیم جمعیت جوان داشته باشیم به بعد از تولد هم فکر کنیم.

جباری نیز در پایان گفت: به کاهش طلاق هم باید فکر کنیم و مهارت‌‌های زندگی و صبر را به جوانان خوب آموزش دهیم. فرهنگ غلطی در جامعه وجود دارد که باید اصلاح شود. زنان سرپرست خانوار از اول انقلاب از دو درصد به 13 درصد رسیده و باید امکان ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار را فراهم و فرهنگ موجود را در این زمینه تغییر دهیم.