ملاحظات سیاسی مانع تولید آثار نمایشی درباره حملات شیمیایی است + فیلم و صوت

انقلاب اسلامی از ابتدای پیروزی انقلاب همیشه در معرض تهدید و ترور بوده است به ویژه اتفاقاتی که در دهه 60 رخ داد، گواه بارز این امر است، اما جدا از ترورها در طول هشت سال جنگ تحمیلی، ایران بارها مورد تهدید سلاح‌های شیمیایی قرار گرفت. این جنایت هنوز هم آثارش باقی است و بسیاری از بابت آن در رنج و عذاب هستند. امروز هشت تیر، روز مبارزه با سلاح‌های میکروبی و شیمیایی نامگذاری شده است برای همین در این گزارش به واسطه گفت‌وگوهایی که با سینماگران انجام داده‌ایم بررسی خواهیم کرد چرا سینما نتوانسته آنگونه که باید روایتگر رنج و عذابی باشد که مردم این سرزمین بابت سلاح‌های کشتار جمعی کشیده‌اند.

بهروز مفید؛ تهیه‌کننده سینما و تلویزیون پیرامون پرداخت‌های سینما و تلویزیون به موضوعات چون سلاح‌های کشتار جمعی اظهار کرد: به‌نظرم به دلیل روابط دوستانه‌ای که امروز با کشور عراق برقرار کرده‌ایم چندان میلی برای بازگویی برخی اتفاقات وجود ندارد. این توجیه به‌هیچ‌وجه قابل قبول نیست، زیرا نباید به دلیل برخی ملاحظات، جنایاتی که به واسطه سلاح‌های کشتار جمعی در طول هشت سال جنگ تحمیلی رقم خورده را نادیده گرفت. کشتار با سلاح‌های شیمیایی، نمود بارز جنایات جنگی است که تا سال‌ها می‌شود پیرامون آن حرف زد یا فیلم و سریال ساخت.

وی افزود: جنایاتی که در طول هشت سال جنگ رخ داده، ربطی به مردم عراق ندارد بلکه به حزب بعث و شخص صدام مربوط می‌شود، برای همین شاید چون هم حزب بعث و هم صدام نابود شده‌اند کمی از میزان پرداختن به این موضوع کاسته شده است. هرچند این سخن هم در جای خود دلیلی محکمی برای کم‌کاری در این حوزه نیست. در همین رابطه شاید در آینده با رسیدن یک طرح خوب بخواهم سریالی با این موضوع را جلوی دوربین ببرم.

وی با بیان اینکه آثار اینچنینی حتماً باید از حمایت‌های دولتی بهره برده باشد، گفت: فیلم و سریالی که می‌خواهد به اتفاقاتی چون حلبچه و سردشت بپردازد حتماً باید از حمایت‌های دولتی بهره لازم را برده باشد زیرا کارهای تولیدی در این رابطه باید بهترین کیفیت را داشته باشند تا دقیقاً آن چیزی که رخ داده در معرض دیده مردم قرار گیرد.

علی‌رضا سبط‌احمدی؛ تهیه‌کننده سینما نیز پیرامون موضوع مورد نظر چنین توضیح داد: اگر می‌بیند امروز آنچنان که باید به جنایاتی که در طول هشت سال جنگ تحمیلی رخ داده پرداخته نمی‌شود حتماً بخشی از آن به دلیل ملاحظات سیاسی است، چون به دلیل روابطی که امروز بین دو کشور وجود دارد شاید بیان برخی موضوعات به ملاحظاتی خاص ضربه زند!

وی افزود: نکته دیگر اینکه ما در طول هشت سال دفاع مقدس با عراق نجنگیدیم بلکه جنگ ما با حزب بعث و صدام بود، پس با از بین رفتن صدام و حزب بعث شاید چندان تولید چنین کارهای از دید برخی‌ها ضروری نباشد اما در این میان یک نکته فراموش می‌شود آن‌هم اینکه این موضوع را فراموش کرده‌ایم چه کشورهای سلاح‌های کشتار جمعی را در اختیار صدام قرار داده بودند؟ زیرا حزب بعث خود چنین تجهیزاتی را در اختیار نداشت. امروز باید به این موضوعات در کارهای نمایشی توجه شود.

وی افزود: اگر می‌بینیم در آثار سینمایی روی حمایت کشورهای اروپایی در هشت سال از عراق توجه لازم صورت نمی‌گیرد باز هم دلیلش را در ملاحظات سیاسی باید جستجو کرد. چون عده‌ای نمی‌خواهند در سایه چنین موضوعاتی روابطی که آنها در پی برقراری آن هستند، آسیب ببینند.

رضا برجی، کارگردان و جانباز شیمیایی در گفت‌وگو با ایکنا پیرامون کم‌کاری سینما در پرداختن به موضوعاتی چون جنایات شیمیایی حزب بعث در هشت سال دفاع مقدس، بیان کرد: نه سینما و نه تلویزیون در پرداختن به جنایاتی که صدام و حزب بعث در طول هشت سال دفاع مقدس انجام داد نتوانسته‌اند موفق باشند. قربانیان سلاح کشتار جنگی، فقط افرادی نیستند که در جبهه‌های جنگ حضور دارند بلکه مردم بی‌دفاع از این بابت آسیب دیده‌اند و هنوز تاثیراتش وجود دارد. حتی کودکانی که بعد از بمباران شیمیایی به دنیا آمده‌اند قربانی این اتفاق هستند. بهتر است درباره دردی که قربانیان شیمیایی تحمل می‌کنند حرفی نزنم. من شیمیایی هستم و آرزو می‌کنم هیچ انسانی درگیر این مسئله نشود، چون درد و سختی‌های آن بسیار است.

وی افزود: رنج و دردی که وجود دارد، امروز هم در دسترس است تنها کافی است که به آن توجه کنیم. برای مثال وقتی به آسایشگاه جانبازان شیمیایی یا اعصاب روان می‌رویم می‌توانیم به خوبی این موضوعات را حس و درک کنیم ولی آیا در آثار سینمایی و تلویزیون دردی که در این مراکز وجود دارد به صورت واقعی و مستند نشان داده می‌شود؟ همچنین، جنگ ما با عراق نه با یک کشور بلکه با چند ملت بود. این مسئله در اسرایی که از آنها گرفتیم به خوبی قابل مشاهده بود. پس این بهانه که به دلیل برخی موارد سیاسی نمی‌خواهیم به این موضوعات بپردازیم درست نیست.

حمید بهمنی؛ فیلمساز دفاع مقدس هم گفت: متاسفانه حوزه دفاع مقدس یکی از مهجورترین عرصه‌ها در عالم هنر است. گواه بارز این ادعا را می‌توان در وضعیت سینماگران دفاع مقدسی که سال‌هاست خانه‌نشین شده‌اند، مشاهده کرد. چرایی این مسئله در این امر نهفته است. آنهم اینکه همت و خواستی برای پرداختن به این موضوعات وجود ندارد زیرا برخی ملاحظات سیاسی باعث شده برخی از جنایات جنگ ناگفته باقی بماند.

وی در پایان تصریح کرد: در هشت سال جنگ تحمیلی جنایاتی نظیر بمباران شیمیایی سردشت و حلبچه رخ داد که هدفش تنها مردم عادی و بی‌دفاع بودند. تاثیرات جنایات رخ داده هنوز پابرجاست اما ما در چند اثر توانسته‌ایم آنچه را رخ داده نشان دهیم؟ این کم‌کاری با هیچ توجیه و بهانه‌ای قابل درک نیست زیرا اتفاقاتی که در هشت سال جنگ تحمیلی رخ داد تا سال‌ها می‌تواند منبع ساخت فیلم و سریال باشد.