اثرات حج در وحدت مسلمانان و تحلیلی درباره آینده مرجعیت

سرویس معارف خبرگزاری ایکنا، در این هفته‌(11 تا 16 تیرماه 1401) اخبار و گزارش‌های متعددی منتشر کرده است که در ادامه مهمترین آنها را مرور می‌کنیم. 

 

 

آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست: طیفی از سطوح عالی و خارج که کم هم نیستند در برابر تحول مقاومت می‌کنند، ولی اینکه مقاومت چقدر نتیجه‌بخش است و تا چه زمانی می‌توانند آن را ادامه دهند جای بحث دارد.

 

حوزه را باید در چند سطح مختلف بررسی کنیم. یکی سطح مراجع که بر قله ایستاده‌اند. دوم سطحی که در میانه قرار دارند که خود آن هم مراتبی مانند اساتید سطح عالی و خارج دارد. سطح سوم گسترده‌ترین سطح است و در دامنه قرار دارد. بیشترین امید بنده به همین سطح است. طیفی از سطوح عالی و خارج که کم هم نیستند در برابر تحول مقاومت می‌کنند، ولی این مقاومت چقدر نتیجه دارد و تا چه زمانی می‌توانند آن را ادامه دهند؟ این مقاومت‌ها گاهی محصول درک عمیق یا ناشی از احتیاط‌های بیش از حد است. اما در مجموع می‌‌توان نمره خوبی به روند تحول در حوزه داد. البته برخی مقاومت‌ می‌کنند و خودشان آورده‌ای ندارند. اگر کسی هم آورده‌ای داشته باشد، جلوی آن را می‌گیرند و تخطئه می‌کنند، ولی فکر می‌کنم مشکلات در آینده کاهش خواهد یافت.

 

 

حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا قائمی‌نیا: خیلی از متفکران و فلاسفه جدید به این نکته اشاره دارند که دین در دنیای جدید به تجربه دینی تبدیل می‌شود، یعنی دین به معنای اعتقادات و یکسری باورها نیست و حتی نهاد دین هم در دنیای جدید کنار می‌رود و تجربه دینی محوریت می‌یابد؛ به تعبیری یکی از ویژگی‌های مدرنیسم این است که دین جای خود را به تجربه دینی می‌دهد. این سنت از شلایرماخر شروع شده و تا امروز مبنای دینداری پروتستان‌ها در دنیای مسیحیت قرار گرفته است.

 

طبیعی است در متاورس، تجربه دینی به تدریج خودش را نشان می‌دهد و کسانی که در متاورس کار می‌کنند، دنبال تجارب دینی هم هستند؛ در متاورس در دو عرصه فعالیت زیادی انجام شده است یکی بازی‌های رایانه‌ای مختلف و برای اقشار گوناگون و دیگری تجارت ولی به تدریج متاورس هم رنگ و بوی دسته‌ای از تجارب دینی را خواهد گرفت، حتی ممکن است این تجارب دینی، جنبه تحاری هم به خود بگیرد و تجارب دینی شبیه‌سازی کامپیوتری در متاورس شوند.

 

 

غلامرضا ذکیانی: الآن ۹۹ درصد مردم ما نمی‌توانند اشعار حافظ را روخوانی کنند. علتش چیست؟ باید این مشکل را استخراج کنیم و به دانشگاه عرضه کنیم تا طی یکسال این مشکل را حل کند. شما باید سیستم دانشگاهی را پاسخگو کنید یعنی اول مشکل را پیدا کنید بعد برایش بودجه اختصاص دهید، بعد از دانشگاه بخواهید با کمک کل اساتید، برای آن چاره‌جویی کند. در این شرایط، اساتید با همدیگر تعامل خواهند کرد و خود به خود سیستم درست کار می‌کند.

 

درباره این سؤال که چرا اساتید ما از همدیگر خبر ندارند، پاسخ من این است که این معضل با خواهش و التماس درست نمی‌شود و باید به صورت نهادی درست شود. اگر من را مقابل یک مشکل قرار دهید، ناچار هستم از سایر همکاران کمک بگیرم، آنها هم ناچارند از من کمک بگیرند و همه گروه‌ها ناچارند دست به دست هم بدهند.

 

 

حجت‌الاسلام والمسلمین کریم خان‌محمدی: شاید بتوان گفت قرآن نام بردن از زنان را نفی نمی‌کند و به عرف جامعه واگذار کرده است و اینکه در آن زمان اسم زن را به کار نمی‌بردند مربوط به فرهنگ آن زمان بوده است ولی وقتی خدا می‌خواهد به زنی خطاب کند اسم زن را نام می‌برد.

 

ممکن است یک فرد فقط الفاظ را ببیند و نتیجه بگیرد در فضای نشانه‌ای قرآن حضور مردان بسیار بیشتر است و بیست برابر زنان است ولی اگر رویکردمان را عمیق‌تر کنیم و از تحلیل محتوایی کمی فراتر برویم می‌توانیم کدهایی را ببینیم که نشان می‌دهد اکتفا کردن به تحلیل محتوایی کمّی کافی نیست. مطلب بعد این است که الگوی نام‌بری از زنان در قرآن چگونه است؟ عرض کردیم در قرآن فقط نام مریم به کار رفته ولی زنان زیادی در قرآن مورد اشاره قرار گرفته که از آنها اسم برده نشده است. این زنانی که به آنها اشاره شده است با چند الگو مورد اشاره قرار گرفته‌اند از جمله مادر فلان، زن فلان، خواهر فلان، اسم اشاره و ضمائر مونث. در مورد سایر زنان، الگوی حاکم بر قرآن این است؛ به جای ذکر نام کوچک با عناوین کلی اشاره شده است و در بیشتر موارد با محوریت یک مرد از آنها نام برده شده است.

 

 

فروغ پارسا: خاورشناسان تقریباً تداوم‌بخش کار محققان قبلی هستند و برنامه‌ریزی دارند، ولی آسیب عمده کارهایشان این است که هدف و مأموریت رشته آنها خیلی کلی است. ضمن اینکه باید مدیریت زمان را در آموزش و پژوهش مد نظر قرار دهیم، نباید امری در تحقیقات دانشگاهی و حوزوی پذیرفته شود، ولی در بین مردم و منابر چیز متفاوتی تثبیت و مطرح شده باشد. الان  با چالش دین‌گریزی و شبهات روبه‌رو هستیم و بسیاری از این مسائل در دانشگاه مطرح شده، ولی چرا در اختیار عموم قرار نمی‌گیرد و دانشگاهیان جایگاهی برای انتقال یافته‌های علمی خود ندارند. لذا برای توسعه فرهنگ دینی در سطح عموم باشد تلاش کرد. چرا دانشگاهیان رشته‌های علوم انسانی در رسانه‌ها کمتر مورد توجه هستند و حتی مداحان بیشتر از استادان درباره دین سخن می‌گویند.  

 

 

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مبشری‌عارف: خدای متعال حج را نماد گردهمایی سالانه امت اسلام برای نشان دادن وحدت ظاهری و باطنی به همه عالم قرار داده است.

 

وقتی اختلافی درون اتوبوس اسلام که شیعه و سنی روی صندلی آن نشسته‌اند، روی می‌دهد مشکل چندان مهمی نیست و حتی می‌تواند مسئله‌ای را حل کند اما اگر این اختلافات سبب شود که لاستیک‌های اتوبوس پنچر ‌شوند، اینجا دیگر اختلاف ابلهانه است. من معتقد نیستم که نباید در مورد اختلافات صحبت کرد یا علت آن را بررسی نکرد، بلکه باید مراقب باشیم وقتی که قرار است اختلافی مطرح شود این اختلاف سبب غفلت از حرکت ماشینِ اسلام نشود چون این ماشین از کار می‌افتد و این کاری است که صهیونیست‌ها آن را دنبال می‌کنند.