اربعین؛ ظرفیتی وحدت‌آفرین در اندیشه امام خمینی(ره)
در اندیشه امام خمینی(ره) یکی از ظرفیت‌ها و اهداف ایام‌الله، تحکیم و تقویت وحدت در میان امت اسلامی است و از این منظر عاشورا و اربعین نیز دارای چنین ظرفیت و کارکردی هستند؛ «اسلام این قدر براى اجتماع و براى وحدت کلمه، هم تبلیغ کرده است و هم عمل کرده است؛ یعنى، روزهایى را پیش آورده است که با خود این روزها و انگیزه این روزها تحکیم وحدت مىشود مثل عاشورا و اربعین.»
یکی از مهم‌ترین کلیدواژه‌ها در بیانات امام خمینی(ره) در دوران رهبری نهضت اسلامی و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، «وحدت کلمه» هم در داخل کشور و هم در میان امت اسلامی بود و ایشان همواره وحدت و همبستگی میان مردم در مبارزه با نظام شاهنشاهی را یکی از عوامل اصلی پیروزی انقلاب اسلامی بیان می‌فرمودند و بر همین اساس در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی همواره بر حفظ وحدت میان مسئولان و قوا و مردم تأکید کرده و آن را عامل برون‌‌رفت از مشکلات و نابسامانی‌های دوران حکومت پهلوی و پیروزی در دفاع مقدس می‌دانستند. امام(ره) در عین حال با استفاده از همین تجربه داخلی و الهام از تعملیات و آموزه‌های قرآنی، وحدت امت اسلام را تنها راه غلبه بر فتنه‌ها و توطئه‌های استکبار و صهیونیسم جهانی می‌خواندند که متأسفانه در اثر غفلت مسلمانان و وابستگی برخی حاکمان کشورهای اسلامی به آمریکا و غرب، به فراموشی سپرده شده و زمینه تسلط نظام سلطه بر دنیای اسلام را فراهم کرده است.
امام(ره) با همین نگاه وحدت‌گرا، پدیده‌های بی‌نظیری همچون حج، نماز جمعه، عزاداری عاشورا و اربعین را نیز از عوامل وحدت امت اسلامی می‌دانستند و اکنون که در ایام نزدیک به اربعین حسینی و برگزاری مراسم باشکوه و میلیونی راهپیمایی اربعین هستیم مناسب است کلام امام(ره) را در این رابطه مطالعه کرده و از این ظرفیت وحدت‌آفرین اربعین در راستای نزدیکی و همگرایی بیشتر ملت‌های اسلامی و خنثی کردن توطئه‌های دشمنان برای اختلاف‌افکنی بین امت اسلام به ویژه دو ملت ایران و عراق استفاده کنیم.
امام(ره) در این باره می‌فرمایند: «کجا شما آقایان مىتوانستید در رژیم سابق- که دلبسته بود به جدا کردن روحانى از دانشگاه و نظامى از غیر نظامى و هر گروهى را در مقابل گروه دیگر با تحریکات و تبلیغات قرار دادن- در یک مجلس مجتمع بشوید و روى یک مقصد، آن هم مقصد پیشبرد اسلام و انقلاب اسلامى و تحکیم جمهورى اسلامى، همه فعالیت داشته باشید؟ ما از دست امریکا نباید خیلى گله کنیم و لو ام‌الفساد اوست، لکن از کشورهاى اسلامى و از حکومت‌هاى اسلامى باید شکوه کنیم و فریاد بزنیم. اسلام این قدر براى اجتماع و براى وحدت کلمه، هم تبلیغ کرده است و هم عمل کرده است؛ یعنى، روزهایى را پیش آورده است که با خود این روزها و انگیزه این روزها تحکیم وحدت مىشود مثل عاشورا و اربعین. و قرآن کریم پافشارى دارد در این مطلب که متفرق نباشند مردم، مسلمین از هم، و ید واحده باشند و معتصم به «حبل اللَّه» باشند. (صحیفه امام، ج15، ص:437و 438)
در حقیقت در اندیشه و مکتب امام(ره) مناسبت‌ها و ایام‌الله‌هایی همچون عاشورا و اربعین در عین حال که فرصت یاد کردن از عظمت اقدام حماسی امام حسین(ع) و تعمیق و ترویج مطالبه و روحیه عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی در جوامع اسلامی به ویژه علیه مستکبران است، همچنین زمینه و ظرفیتی برای یادآوری اهمیت وحدت کلمه در جهان اسلام و عملی کردن آن در میان امت اسلامی است.
نکته مهم در این پیام امام(ره) آن است که تفرقه و ضعف در میان امت اسلامی بیشتر در نتیجه اقدامات حکومت‌های اسلامی دانسته شده تا امریکا به مثابه ام‌الفساد و از این منظر است که امام(ره) بازگشت به فرهنگ وحدت‌آفرین منبعث از روزهایی مانند عاشورا و اربعین را ضروری برمی‌شمارند.
امسال نیز با توجه به برخی شیطنت‌ها و توطئه‌ها در عراق به نظر می‌رسد دشمنان دو ملت به دنبال آن هستند که مراسم وحدت‌آفرین اربعین را به میدانی برای درگیری‌ها و اختلافات ناسیونالیستی «عرب ـ عجم» و مذهبی «شیعه ـ سنی» تبدیل کنند و از این طریق دستاوردهای انسانی، اخلاقی، اجتماعی و سیاسی این مراسم عظیم را به حاشیه ببرند و به همین جهت توجه ویژه به این کلام نورانی امام(ره) به خصوص از سوی مسئولان کشور و زائران ایرانی اربعین ضرورتی انکارناپذیر و واجب است.
مهدی مخبری
انتهای پیام
