مجتبی قدبیگی، نفر اول مرحله کشوری سیوهفتمین دوره مسابقات سراسری اوقاف در رشته ترتیل و حافظ کل قرآن در گفتوگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) با اشاره و به نقش راهبردی اساتید پیشکسوت در تربیت نسل جوان قرآنی بیان کرد: اساتید پیشکسوت در هر زمینهای کمک کردهاند و خیلی از اوقات برای جوانان راهگشا بودهاند و اکنون نیز میتوانند باشند و در حال حاضر نیز نقش رهبری فعالیتهای قرآنی را دارند و از این جهت میتوان از آنها استفاده کرد.
قدبیگی در ادامه افزود: در حال حاضر پیشکسوتان یا جلساتی ندارند و یا اگر هم دارند تعداد آن زیاد نیست و اگر بخواهیم عدهای خاص از اساتید را در نظر بگیریم که در داوری مسابقات هم حضور دارند این اساتید بیشتر شاگردان خاص را مد نظر قرار میدهند و عموم قاریان خیلی نمیتوانند از آنها استفاده کنند و تقریباً اساتیدی که در جریان مسابقات هستند، تعاملی که باید با جوانان داشته باشند، بیشتر با جوانان خاص است و تعامل با قاریان و حافظانی که قصد شرکت در مسابقات را دارند، بیشتر است. عموم، بیشتر از جلسات این اساتید به عنوان یک محفل قرآنی استفاده میکنند نه بیشتر.
مرتل ممتاز قرآن در تحلیل این وضعیت تصریح کرد: از یک جهت این نحوه تعامل ضعف محسوب میشود، چنان که عموم مردم نمیتوانند در کلاسها حضور داشته باشند تا استعدادها شناسائی شوند، بعضی از کلاسها هستند که قراء هر چند جلسه یکبار میتوانند تلاوت داشته باشند و راهنمایی بگیرند و این نشان میدهد که قاریان تازهکار باید محکمتر در این راه باشند تا سرد نشوند البته از یک جهت هم میتواند حُسن محسوب شود چنان که وقت این کلاسها تلف نمیشود و یک عده خاص بیشتر از جلسات استفاده میکنند و کسانی که سطحشان پایینتر است میتوانند از کلاسهای دیگر استفاده کنند.
قدبیگی در مورد وضعیت استقبال نهادهای قرآنی از قراء گفت: استقبال نهادهای قرآنی خیلی زیاد نبوده است، نهادها برای ارائه تسهیلات و حمایت از قاریان جوان، یا نفرات خاصی را مد نظر قرار میدهند یا این که اصلاً از قاریان استفاده نمیکنند و بیشتر کارهای نهادها نیز موازیکاری است، برای نمونه، سازمان اوقاف یک نوع فعالیت انجام میدهد، وزارت ارشاد مشغول کارهای دیگری است و سازمان تبلیغات و ... نیز فعالیتهای دیگری را دنبال میکنند، نهادها، گواهینامهها را صادر میکنند اما کار خاصی نمیبینیم که انجام دهند.
قاری ممتاز قرآن در ادامه افزود: در مورد فعالیتهای قرآنی یکی از مشکلات این است که قرآنیان متولی امور قرآنی نیستند و به عنوان مسئول، کمتر حاضر میشوند. همچنین تعدد کارهای سازمان اوقاف هم مسأله دیگری است، در واقع یکی از کارهای سازمان اوقاف فعالیتهای قرآنی است و این مسأله هم توقع ما را بالا برده و خیال میکنیم، اینها هیچ کاری انجام نمیدهند در حالی که خیلی کارها انجام میشود که بخشی از آنها قرآنی است.
قدبیگی بیان کرد: باید کارگروههایی تشکیل شوند، از قراء استفاده کنند و کارها پیگیری شود، بعضی از اوقات این اتفاق افتاده و کارگروه قراء و حفاظ تشکیل شده اما بعد از دو یا سه جلسه تا کارگروه میخواهد به نتیجه برسد از بین میروند و هیچ خروجی را شاهد نیستیم.
قاری ممتاز قرآن در مورد مشکلات معیشتی قاریان بیان کرد: قاریان جوان بیشتر مشکل معیشت دارند، اغلب این افراد که در سطوح بالای تلاوت هستند مشکل مالی دارند و هر کاری هم نمیتوانند انجام دهند، مثلاً قاری که مدام در حال صحبت کردن و تدریس است مجبور است در نهایت کار خودش را تغییر دهد، در نتیجه کار افراد قرآنی باید به گونهای باشد که در راستای فعالیتهای قرآنی آنان باشد و حرفهای باشد نه این که قاری هم بخواهد قرائت کند هم به تارهای صوتی آسیب بزند چراکه تارهای صوتی آسیبپذیر هستند و ترمیم آن نیز بسیار مشکل است.
وی در ادامه تصریح کرد: بهترین مسیر حمایتی از قاریان، تقویت جلسات قرآنی است، کما اینکه استقبال از جلسات سطح شهر هم خوب است، البته اگر این جلسات حمایت شوند قطعاً بیشتر ترغیب میشوند، البته بسیاری از جلسات را مردم اداره میکنند اما طرحهای حمایتی به ویژه از قاریان نوجوان قطعاً میتواند سطح جلسات را بالاتر برد.
قاری ممتاز قرآن در مورد برخی از مشکلات قاریان بیان کرد: یکی از مشکلات، دیده نشدن قاریان است، همچنین مسابقات نیز با این شیوه میتواند یک مشکل محسوب شود چنان که در حال حاضر مسابقات، تبدیل به یک هدف شده و همین مسأله موجب تخریب قاریان شده است، اگر قاری در جریان مسابقات موفق نشود شاید دیگر حتی قرآن نخواند، یعنی عدهای فقط درصدد آماده شدن برای مسابقات هستند و قاری هم طبق آئیننامهای که در مسابقات ارائه میشود آنطور میخواند. البته مسابقات هم در راستای فعالیتهای قرآنی است اما با این وضعیت میتواند آسیب محسوب شود.
قدبیگی در ادامه افزود: شرایط درسی برای حافظان مساعدتر است چنان که قاریان به دلیل ورود به عرصه قرائت و متأثر شدن از فضای آن در پی این هستند که در جلسات بیشتر قرآن بخوانند و دیده شوند و همین مسأله موجی میشود که قراء مجبور باشند از وقت دانشگاه و ... خود صرف نظر کنند لذا با این وضعیت برای آینده این افراد نیز تضمینی وجود ندارد، چون سالهای طلایی عمرشان را مشغول قرائت قرآن بودهاند و بعداً که میبینند هیچ حمایتی از آنها صورت نمیگیرد موجب آسیب دیدن آنها خواهد شد.
قاری ممتاز قرآن در مورد مسابقات و جایگزین آن تصریح کرد: میتوانند مسابقات را بردارند و کاری مانند کشور مصر انجام شود، مسئولان میتوانند وزارتی به نام وزارت قرآن که حامی قرآنیان است به وجود آورند و مدارکی که به قراء و حفاظ میدهند از طریق آنها قراء و حفاظ بتوانند مشغول به کار شوند یا اینکه به آنها سرانه داده شود، با این کار وضعیت مسابقه که برای قاریان تبدیل به هدف شده ماهیتش عوض میشود و دغدغهها نیز کمتر میشود و حداقل این است که این همه زحمتی که قاریان کشیدهاند به یک جایی میرسد.
وی در مورد نیازهای آموزشی قاریان قرآن بیان کرد: روی بحث مفاهیم و درک معانی قرآنی باید تأکید بیشتری شود، البته در حال حاضر شرایط بهتر شده و در مسابقات هم قرائت معنامحور را مطرح کردهاند در واقع این کار مهمتر از قرائت است که ما مفهوم را بفهمیم و قرائت کنیم و فقط قرآن را حفظ نکنیم، بلکه به مفاهیم هم توجه داشته باشیم، این مسأله باید در مسابقات پررنگتر شود تا قراء بتوانند در زندگی هم از قرآن استفاده کنند.
وی در مورد دعوت از قاریان مصری برای تلاوت قرآن به ایران تصریح کرد: در حال حاضر موافق دعوت از آنها نیستم، اگر دوران طلایی مصر بود و قاریانی مانند غلوش و شحات تلاوت میکردند دعوت از آنها خوب بود، اما در حال حاضر نیازی نیست که هزینههای گزاف را برای دعوت از قاریان دیگر کشورها خرج کنیم، مردم هم قاریان خودمان را دوست دارند و ما باید طوری عمل کنیم که قاریان خودمان را به کشورهای دیگر اعزام کنیم.
قدبیگی در مورد استفاده از قاریان مصری برای آموزش بیان کرد: برای دعوت از اساتید مصری و آموزش دادن آنها موافق هستم، طبق نقل قول یکی از اساتید داخلی چند سال پیش یکی از قراء مصر به ایران آمده و بحث تجوید را طور دیگری تدریس کرده که نوع دید برخی از قاریان را تغییر داده است، لذا حضور این افراد که خودشان که چندین سال است در حال تدریس هستند مفید است.
قاری ممتاز قرآن بیان کرد: هر ارگان، شخص و مسئولی که دغدغه قرآن دارد باید سعی کند تا مشکل حل شود، هرکسی باید به نوعی این کار را انجام دهد نه اینکه بگوییم فقط شورای عالی قرآن یا سازمان اوقاف باید کار را انجام دهند، همه باید از یکدیگر حمایت کنند و اگر به این صورت باشد و حمایت از کار قرآنی صورت گیرد ولو اینکه اصلاً وظیفه هم نداشته باشد، بهترین کار است. البته در کشور ما چون متولی کار قرآنی زیاد است باید هر کدام به نحوی گوشهای از کار را بگیرند.