ویروس‌هایی مهلک‌تر از کرونا!
کرونا سلامت جانی جامعه را هدف گرفته و دیر یا زود مهار می‌شود، ولی رذایل ویروس‌گونه‌ای نظیر پول‌پرستی، خودخواهی، تکبر، خودشیفتگی، منفعت‌طلبی، حسادت، ریا و تزویر و سودجویی، به اندازه کرونا، برای سلامت اخلاقی جامعه مهلک خواهند بود.
این روزها که بازارهای‌مان مملو از انواع و اقسام کالاهای رنگارنگ چینی است، جنس ناجور کرونا را کم داشتیم که اکنون به جمع آن‌ها افزوده شد. کرونا با آمدنش برنامه‌ها، دغدغه‌ها و در کل زندگی‌مان را دستخوش تغییر قرار داد. قبل از آمدن کرونا، صله‌رحم و دیدوبازدیدهای فامیلی از صدقه سری تکنولوژی و شبکه‌های اجتماعی، به اندازه کافی کم شده بود و دیگر مهر و محبت چندانی بین آدم‌ها دیده نمی‌شد، فقط مانده بود همین دست دادن و روبوسی ظاهری آدم‌ها، که حالا این را هم باید از ترس اینکه مبادا به کرونا مبتلا شویم، کنار بگذاریم. امیدواریم بعد از آنکه سایه شوم و نامبارک کرونا از سرمان کم شد، همین دست دادن و روبوسی‌های ظاهری نیز از یادمان نرود.
کرونا با همه ترسناک بودن و هول‌انگیز بودنش و با اینکه بسیاری را در نقاط مختلف کشورمان و دیگر کشورها به کام مرگ کشانده و هزاران نفر را در جهان روانه قرنطینه و بیمارستان‌ها کرده و موجب ترس و اضطراب مردم شده است، آزمون و سنگ محکی برای سنجش صداقت و مسئولیت‌شناسی مسئولان در برابر خلق‌الله و در عین حال اخلاق‌مداری، انسان‌دوستی و همبستگی اجتماعی مردم در قبال سلامت یکدیگر است.
علاوه بر ویروس کرونا که در چند روز گذشته گریبان‌گیر جامعه شده و ذهن افکار عمومی را مشوش کرده است، ویروس‌های نفسانی دیگری در پیکره جامعه رسوخ کرده که غالبا از وجودشان غافلایم؛ ویروس‌هایی نظیر پول‌پرستی، خودخواهی، تکبر، خودشیفتگی، منفعت‌طلبی، حسادت، ریا و تزویر، سودجویی و ... که شاید به جسم‌مان آسیبی وارد نمی‌کنند و جان‌مان را به خطر نمی‌اندازند، اما قطعاً خاطرمان، یعنی همان روح و روان و فطرت پاک انسانی‌مان را آلوده خواهند ساخت و انسانیت را از وجودمان سلب می‌کنند. این ویروس‌ها همانند ویروس کرونا فقیر و غنی، مسئول و غیر مسئول و باسواد و بی‌سواد نمی‌شناسند و به راحتی می‌توانند در وجود همه افراد و گروه‌های جامعه با هر نوع سلیقه و مشی و منش فکری رسوخ کنند.
کرونا سلامت جانی جامعه را هدف گرفته و دیر یا زود مهار می‌شود، اما چنین ویروس‌هایی به اندازه کرونا، برای سلامت اخلاقی جامعه مهلک خواهد بود که عمدتاً به سادگی از کنارشان می‌گذریم و بعضا این جور حرف‌ها را بی‌ارزش جلوه می‌دهیم. در صورتی که همه این رذایل ویروس‌گونه زمینه مناسبی برای اثرگذاری و کارساز شدن ویروس‌های کشنده‌ای همچون کرونا و خدای ناکرده ویروس‌های بدتر از آن در آینده خواهند شد؛ برای مثال، در همین چند روز اخیر شاهد بودیم، در حالی که پزشکان و پرستاران جوان در نقاط مختلف کشور، لباس سفید مدافعان سلامت را بر تن کرده‌اند و در خط مقدم جبهه مبارزه با کرونا جان خود را در این راه پر خطر در کف دست گرفته‌اند، کسانی هم همت‌شان را بر سودجویی و فرصت‌طلبی معطوف کرده‌اند و با احتکار ماسک و دیگر لوازم ضروری بهداشتی مورد نیاز مردم و با طرح شایعات مختلف، چشم بر اخلاق، انسانیت و وجدان بسته‌اند و به‌دنبال سودجویی خود به قیمت جان مردم هستند؛ غافل از اینکه شتر ویروس کرونا می‌تواند به راحتی بر در خانه آن‌ها نیز بنشیند. قطعاً بر چنین رفتار خودخواهانه و ضد انسانی آن هم در شرایطی که جان مردم در معرض خطر قرار دارد، نمی‌توان نامی جز جنایت علیه انسان‌ها گذاشت. اما قطعاً زمستان که بگذرد، روسیاهی از این سیه‌رویان سنگین‌دل نمی‌رود.
متأسفانه قبلاً نیز در بحران‌ها و حوادث مختلفی که در گوشه و کنار کشور ایجاد شده، شاهد چنین رفتارهای سودجویانه و غیر اخلاقی از سوی معدود افرادی البته به ظاهر انسان، بوده‌ایم، هر چند که نمی‌توان چنین رفتارهای معدودی را به کل یک شهر، استان و کشور تعمیم بدهیم. اما بیم آن می‌رود که اگر به چنین خصلت‌ها و عادت‌های شنیع بی‌تفاوت باشیم، بیش از پیش همه‌گیر شود و نظام اجتماعی‌مان را آلوده سازد.
غلبه بر کرونا، نیازمند مدیریت بحران منطبق بر استانداردها و قواعد کارشناسی و تخصصی از سوی متولیان مربوطه و از طرفی مشارکت و همبستگی اجتماعی مردم و مسئولان است. مسئولیت‌شناسی در عمل به توصیه پزشکان و متخصصان حوزه سلامت در رعایت بهداشت فردی و پرهیز از ترددهای غیر ضروری در مراکز عمومی و توجه بیش از پیش به رعایت حقوق شهروندی، مقدمه مشارکت و همبستگی اجتماعی برای عبور از این بحران است، زیرا این روزها همه در برابر سلامت یکدیگر مسئول هستیم.
قطعاً غلبه بر رذایل ویروس‌گونه اخلاقی نیز نیازمند جهد و تلاش فردی برای رسیدن به فطرت پاک انسان‌دوستی است. امروز که اخلاق به حلقه گمشده جامعه بدل شده، باید بیش از هر زمان دیگری قاعده زرین اخلاق را که می‌گوید: «هر چه بر جان خود مپسندی، بر جان دیگری نیز مپسند»، در وجودمان متجلی کنیم تا پیش از این شاهد قربانی شدن انسانیت به پای سودجویی‌ها و خودخواهی‌های جاهلانه نباشیم.
یادداشت از بهنام افشار
انتهای پیام
