اثرگذاری آموزش‌های قرآنی در گرو توجه به ترجمه و تفسیر است

اکرم جمشیدیان، مدیر مؤسسه فرهنگی مردمی قرآن و عترت نورالانوار ملکوت اصفهان در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان با بیان اینکه بعد از دوران شیوع کرونا به دلایل گوناگون استقبال از دوره‌های حضوری آموزش قرآن کاهش یافته است، اظهار کرد: این دوره‌ها از زمان همه‌گیری کرونا، به دلایل گوناگون اجتماعی و اقتصادی و نیز عادت به حضور در منزل خلوت شده‌اند.

وی افزود: فضای مجازی برای جبران این مسئله می‌تواند کمک‌کننده باشد و به همین دلیل، اغلب مؤسسات قرآنی فعالیت مجازی را به کلاس‌ها و برنامه‌های خود اضافه کرده‌‎اند، چون به هر حال گروهی از افراد به دلایل گوناگون، از فضای مجازی استقبال بیشتری می‌‎کنند.

مدیر مؤسسه نورالانوار ملکوت ادامه داد: اگرچه آموزش چهره به چهره اثر بیشتری دارد، اما در دوره همه‌گیری کرونا، فضا به‌گونه‌ای بود که بانوان برای تحصیل فرزندان باید در منزل می‌‎ماندند و این وابستگی به مادر در فرزندان به‌خصوص در سنین دبستان همچنان ادامه دارد. لذا، تعداد زیادی از بانوان ترجیح می‌دهند در منزل و از طریق فضای مجازی، در برنامه‌های قرآنی شرکت کنند.

وی با اشاره به مشکلات آموزش مجازی گفت: این شیوه آموزش با وجود مزایای آن، مشکلات و معایبی نیز به دنبال دارد، به‌ویژه مشکل اتصال اینترنت که پررنگ‌تر است و به‌طور مستمر در روستاها با مشکل قطع اینترنت مواجهیم. مشکل دیگر نیز دسترسی نداشتن به ابزارهای لازم مثل لپ‎تاپ، موبایل و تبلت به‌ویژه در خانواده‌هایی است که به لحاظ اقتصادی بنیه ضعیفی دارند.

رویکرد مؤسسات بیشتر معطوف به مسابقات قرآن است

جمشیدیان بیان کرد: در حال حاضر، به‌دلیل اهمیت و توجهی که به مسابقات قرآن می‌شود، توجه و تمرکز مؤسسات بیش از هر چیز معطوف به کلاس‌های حفظ، قرائت، روخوانی و تجوید است که در سطوح عالی‌تر، به کلاس‌های صوت و لحن و حفظ می‌رسد. این رویکرد اگرچه ارزشمند است، اما اگر همراه با توجه و تدبر در معانی و مفاهیم قرآن نباشد و حافظ قرآن به معنای آنچه حفظ و قرائت می‌کند، بی‌توجه باشد، آنچنان که باید، اثر نخواهد داشت. بنابراین، حفظ قرآن و دوره‌های آموزشی قرائت و تجوید حتما باید همراه با توجه به ترجمه قرآن باشد، ترجمه نیز به تنهایی ما را به درک مفاهیم قرآن نمی‌رساند. لذا، توجه به شرح و تفسیر قرآن و تدبر در آن نیز ضروری است.

وی با بیان اینکه استفاده از روش‌هایی مثل قصه‌گویی و نقاشی در آموزش قرآن بسیار ضروری است، گفت: با وجود نیاز مخاطب و اهمیت روش‌های نو در آموزش قرآن، همچنان کسی پیگیر استفاده از این روش‌ها و آماده‌سازی محتوای لازم در این زمینه نیست. ما در مؤسسه نورالانوار ملکوت، تصمیم به آموزش قرآن از طریق تصویر و نقاشی گرفتیم و جلسات مشورتی بسیاری برگزار و هزینه گزافی نیز صرف شد، ولی با این حال، به‌دلیل اهمیت برداشت از قرآن و انتقال معنای دقیق آن از طریق نقاشی، به نتیجه مطلوب نرسیدیم، چون قرآن محتوای خاصی است و مثل کتاب قصه نیست که بتوان آن را به سادگی تصویرگری کرد؛ این کار باید به‌وسیله افراد کاملا آشنا با مفاهیم قرآن و با نظارت کافی انجام شود و لازم است که دستگاه‌های متولی به این موضوع بپردازند.

مدیر مؤسسه نورالانوار ملکوت تأکید کرد: در فضای مجازی و هنری باید از روش‌هایی استفاده کنیم که افراد فاقد علقه‌های مذهبی را نیز به سمت قرآن سوق دهد؛ ساخت انیمیشن با مفاهیم قرآنی و ارائه این مفاهیم با زبان هنر در تزئینات شهری، نیاز امروز جامعه ماست که متأسفانه از آن غفلت شده و مدیران فرهنگی به قدری سرگرم برنامه‌های‎ معمول خود هستند که به فکر چنین مسائلی نمی‌افتند و حتی اگر طرح و برنامه‌ای مطرح شود، سرعت و جدیتی در پیگیری و انجام آن وجود ندارد.

وی با اشاره به فعالیت‌های مؤسسه نورالانوار ملکوت گفت: این مؤسسه علاوه بر برگزاری منظم دوره‌های آموزش حضوری تفسیر، تفسیر موضوعی، روخوانی و تجوید، با توجه به اهمیت استفاده از فضای مجازی، اقدام به راه‌اندازی مدرسه مجازی قرآن کرده است. این مدرسه در حال حاضر، دوره تربیت مربی قرآن را در سه ترم با حضور اساتید برجسته، به‌صورت مجازی برگزار می‌کند. دانشگاه علمی کاربردی و اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان نیز در اعطای مدرک دوره با ما همکاری دارند. فراگیران در صورت شرکت در یک ترم، از اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و در صورت شرکت در سه ترم، از دانشگاه علمی کاربردی مدرک دریافت خواهند کرد.

جمشیدیان اظهار کرد: این کلاس‌ها به‌صورت آفلاین و کاملا سازگار با شرایط بانوان شاغل و خانه‌دار طراحی شده است تا هر زمان فرصت داشتند، بتوانند از محتوای دوره استفاده کنند. در حال حاضر، این مدرسه مجازی از مشهد، شیراز و دیگر شهرهای کشور و همچنین روستاهای شرق و غرب استان، فراگیر دارد و علاقه‌مندان به فعالیت‌های قرآنی با کمترین هزینه، یعنی 20 هزار تومان به ازای هر ترم، از دوره‌های آموزشی آن استفاده می‌کنند. در واقع، این مدرسه نه با هدف مالی، بلکه صرفا با نیت توسعه آموزش قرآن و فعالیت‌های قرآنی راه‌اندازی شده است، ولی نیاز به معرفی و توسعه دارد.

پریسا عابدی