برادران همدانیان؛ روایت یک خیر ماندگار

به گزارش ایکنا از اصفهان، مهدی طغیانی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در دهمین نشست از سلسله‌نشست‌های «در محضر» با عنوان «علی و حسین همدانیان؛ سرمایه‌گذاران حوزه تولید» که روز گذشته، ۲۱ فروردین‌ماه به همت مجموعه فرهنگی، تاریخی و مذهبی تخت فولاد در باغ طوبی برگزار شد، یکی از ویژگی‌های تمدن در نقاط گوناگون دنیا را وجود سرمايه‌ها دانست و اظهار کرد: این سرمایه‌ها هستند که تمدن‌ها را شکل می‌دهند و از دست دادن سرمایه‌هاست که تمدن‌ها را نابود می‌کند؛ به عبارت دیگر، بود و نبود سرمایه‌هاست که تمدن‌ساز یا تمدن‌سوز است.

وی افزود: در اصفهان انواع و اقسام سرمايه‌ها وجود دارد، اعم از انسانی، فیزیکی، مالی و...؛ اما سرمایه‌های معنوی و فرهنگی فقط سرمایه‌هایی هستند که به نظر می‌رسد تمدن اصفهان قبل از سایر سرمایه‌ها به آن‌ها وابسته باشد و نقطه تمایز ما از سایر نقاط است.

این نماینده مجلس بیان کرد: در دانش اقتصاد، سرمایه جزئی از تولید است که به تولید نیز کمک می‌کند؛ ولی در فرایند تولید، مصرف نمی‌شود؛ برای نمونه ماشین‌آلات جزو سرمایه‌های فیزیکی به‌شمار می‌رود و به تولید کمک می‌کند؛ اما در فرایند تولید می‌ماند و تمام نمی‌شود.

برادران همدانیان؛ سرمایه‌های فرهنگی و معنوی اصفهان

وی برادران همدانیان را سرمایه‌های فرهنگی و معنوی اصفهان خواند و گفت: در طول تاریخ، افرادی در اصفهان جزو سرمایه‌های فرهنگی و معنوی بوده‌اند که از جمله آن‌ها به نظر من می‌توان به برادران همدانیان اشاره کرد؛ کمااینکه سرمایه‌های فرهنگی و معنوی دیگری در میان بزرگان، علما، شهدا و... داریم؛ افرادی که وقتی نام آن‌ها برده می‌شود، به همشهری‌بودن با آن‌ها افتخار می‌کنیم و نسبت به آن‌ها حس خوب داریم؛ بزرگانی همچون حاج آقا رحیم ارباب و دیگرانی که در تخت فولاد مدفون‌اند، از جمله برادران کارآفرینی که در طول دوران زندگانی‌شان ارزش خلق کردند و بعد از فوتشان نیز به شکل مجموعه خیریه آن را باقی گذاشتند؛ به عبارت دیگر خیر ماندگاری به جا گذاشتند.

طغیانی ادامه داد: دو ویژگی در این دو شخصیت، یعنی مرحوم علی و حسین همدانیان وجود دارد که عبارت است از کارآفرینی و ارزش‌آفرینی اقتصادی در دوران حیاتشان و دوم، خیر ماندگار و باقی‌گذاشتن آن. برای آنکه بتوانیم در اصفهان از ظرفیت این سرمایه‌ها استفاده کنیم، باید از وجودشان برای تولید فرهنگی و دمیدن روح حیات و نشاط در جامعه و تمدن خود استفاده کنیم. اگر چنین سرمایه‌هایی را بازخوانی کنیم، به تولید و ارزش‌آفرینی یک نسل جدید کمک خواهد کرد.

وی توضیح داد: از سال ۱۳۰۷ تا دهه دوم و حتی سوم قرن بیستم، چندین کارخانه در اصفهان ایجاد شد که کارخانجاتی مانند بافت‌ناز و صنایع پشم، متعلق به این دو برادر است. در اقتصاد برای آنکه سرمایه‌گذاری دچار مشکل نشود، باید به سراغ سبدهای متنوع برویم؛ برای نمونه برادران همدانیان به سراغ سیمان، قند و محصولات گوناگون می‌رفتند. این فرایند در دوره‌ای اتفاق افتاد که شاید سرمایه‌گذاری در ایران آنچنان رونق نداشت و به نوعی سرمایه‌گریزی بوده است.

عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی یادآور شد: ما در اصفهان توانسته‌‌ایم سرمایه‌هایی برای تولید تجهیز کنیم و این سرمایه‌ها مؤثر واقع شده و ارزش خلق کرده‌اند. البته بعضی مواقع نیز تجربیات تلخ و شکست‌خورده و مداخلات دولت موجب شده که سرمایه‌گذاری نیمه‌تمام و ابتر بماند. در زمان حاج‌ آقا نورالله نجفی(ره)، ایشان به تنهایی با کمکی که از تجار زمان خود دریافت می‌کرد، توانست مبارزه اقتصادی فعالی انجام دهد. این ویژگی مهمی‌ست که در اصفهان وجود دارد.

وی با اشاره به افزایش سرمایه‌گذاری‌های فردی تصریح کرد: امروزه سرمايه‌گذاری‌های ما جنبه فردی دارد و ارزش‌آفرینی و سرمایه‌گذاری‌های جمعی کمتر مشاهده می‌شود. در دو دهه گذشته در اصفهان با جمع‌آوری سرمایه‌های مردمی به شکل خانه‌‌ به خانه، ۴۴ کارخانه احداث شد.

طغیانی افزود: هر اتفاقی در روابط خارجی کشور ما روی دهد، کشور را گلستان نمی‌کند، بلکه تهدیدها را کم می‌کند. این خود مردم هستند که در نهایت باید کشور را بسازند. یک دهه است که کشور زیر فشار قرار دارد و بخشی از قدرت خرید مردم از بین رفته است. در این حالت مردم درآمد خود را یا سرمایه‌گذاری یا مصرف و یا پس‌انداز می‌کنند. ویژگی مثبتی که در خاک و مردم اصفهان وجود دارد، این است که آن‌ها در حوزه‌های اقتصادی سرمایه‌گذاری می‌کنند.

قرن بیست‌ویکم و ارزش‌آفرینی‌های دانش‌بنیان

وی تأکید کرد: امروز شاید اگر برادران همدانیان هنوز در قید حیات بودند، دیگر کارخانه سیمان نمی‌ساختند و به محصولات روز رومی‌آوردند. ما قرن بیست‌ویکم را قرن ارزش‌آفرینی‌های دانش‌بنیان می‌نامیم، به این معنا که باید در زمینه نیروی انسانی و خلق ارزش از علم سرمایه‌گذاری کنیم. شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان که ۱۰ درصد از صنایع دانش‌بنیان کشور را در خود دارد، سال گذشته حدود ۱۹ هزار ميليارد تومان تولید داشت و ارزش خلق کرد.

این نماینده مجلس در پایان گفت: با توجه به فعالیت چندین ساله و نگارش کتابی در زمینه خیریه و وقف به این نتیجه رسیدم که ما نیاز داریم در حوزه وقف، فناوری وقف را به‌روز کنیم.

زهرا مظفری‌فرد