مکر و فریب؛ جلوه‌ای از نفاق و دورویی
مکر و فریب‌كاری، نوعی نفاق و دورویی‌ست؛ از اینرو، گناهش بزرگتر و كیفرش شدیدتر از سوء‌قصد آشكار است.
به گزارش ایکنا از اصفهان، آیت‌الله‌العظمی مظاهری در سلسله گفتارهایی، به شرح ۴۰ رذیلت اخلاقی پرداخته است که از سوی پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر معظم‌له منتشر و در سایت خبرگزاری ایکنا بازنشر می‌شود. شماره چهارم این مجموعه به رذیله اخلاقی «مکر و فریب و نیرنگ» اختصاص دارد.
مكر و فریب و نیرنگ، صفتی‌ست که در اثر آن، انسان، مخفیانه، دیگری را از كاری كه وی درصدد انجام آن است، بازدارد، بیآنكه او متوجه شود. اگر این بازداشتن، از کارهای شر صورت گیرد، مكری پسندیده و نیكوست و چنانچه درباره كارهای خیر باشد، مكر سوء و ناپسند به‌شمار میآید.
بیشتر بخوانید:
خداوند متعال می‌فرماید: «وَ مَكَرُوا وَ مَكَرَ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَيْرُ الْماكِرينَ؛ و دشمنان مكر ورزیدند و خدا در پاسخشان مكر در میان آورد و خداوند بهترین مكرانگیزان است.» (آل‌عمران، ۵۴)
بحث کنونی درباره مکر ناپسند است که بنابر تصریح قرآن کریم، كیفری دردناک در پی خواهد داشت: «يُخادِعُونَ اللَّهَ وَ الَّذينَ آمَنُوا وَ ما يَخْدَعُونَ إِلاَّ أَنْفُسَهُمْ وَ ما يَشْعُرُونَ، في قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللَّهُ مَرَضاً وَ لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ بِما كانُوا يَكْذِبُونَ؛ با خدا و مؤمنان نیرنگ میبازند، ولی جز بر خویشتن نیرنگ نمیزنند و نمیفهمند. در دل‌هایشان مرضی‌ست و خدا بر مرضشان افزود و به سزای آنچه به دروغ میگفتند، عذابی دردناک در پیش خواهند داشت.» (بقره، ۹ و ۱۰)
باید توجه داشت که مکر و فریب‌كاری، نوعی نفاق و دورویی‌ست؛ از اینرو، گناهش بزرگتر و كیفرش شدیدتر از سوء‌قصد آشكار است.
خداوند متعال قوم یهود را به سبب حیلهگری آنان مسخ فرمود. آنان پس از حرام‌شدن صید ماهی در روز شنبه، چندین حوضچه ایجاد كردند و ماهی‌ها را در روز شنبه به سوی آن سوق میدادند و روز یكشنبه به صید ماهی‌های درون حوضچه‌ها می‌‌پرداختند. خدای متعال فرمود: «فَلَمَّا عَتَوْا عَنْ ما نُهُوا عَنْهُ قُلْنا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خاسِئينَ؛ و چون از آنچه از آن نهی شده بودند، سرپیچی كردند، به آنان گفتیم: «بوزینگانی راندهشده باشید.» (اعراف، ۱۶۶)
همچنین، قرآنكریم مردی را كه پس از طلاق، از روی مكر و فریب و برای آزاررساندن به زن، به وی رجوع میكند، بسیار نكوهش كرده است، تا آنجا كه او را در شمار استهزاءكنندگان آیات الهی محسوب می‌کند و می‌فرماید: «وَ لا تَتَّخِذُوا آياتِ اللَّهِ هُزُواً؛ و آیات خدا را به ریشخند نگیرید.» (بقره، ۲۳۱)
پس اگر در آیات و روایات، در نكوهش مكر و فریب، هیچ سخنی جز این فرموده خدای تعالی نبود كه آیات خدا را به مسخره و ریشخند نگیرید، بس بود كه بفهمیم مكر و فریب و نیرنگ از پلیدترین كارهای زشت است.
راهکار رفع این رذیله زشت، عمل ضد آن و تلاش برای انجام کارها از روی صداقت و با شفافیت است. اگر انسان در تحقق برنامه‌ها و اهداف، وظیفه خود را از راه صحیح و شرعی ایفا و نتیجه را به خداوند سبحان واگذار کند، به نتیجه مطلوب خواهد رسید؛ اما چنانچه کسی نتیجه مطلوب را از راه‌های خطا و غیرشرعی دنبال کند، طبق تعالیم دینی، در نهایت به ضد مطلوب خود خواهد رسید.
انتهای پیام
