رویکرد خانواده به فضای مجازی؛ توانمندسازی یا کنترل‌گری
یک کارشناس تربیت نوجوان با بیان اینکه رویکرد خانواده در قبال استفاده فرزندان از فضای مجازی باید توانمندسازی آن‌ها در این زمینه باشد، گفت: وقتی کنترل‌گری در فضای رسانه یا غیر از آن افزایش یابد، مخفی‌کاری بچه‌ها هم بیشتر می‌شود؛ بنابراین باید روش تغافل یا سیاست لاک‌پشتی را در پیش بگیریم.
به گزارش ایکنا از اصفهان، نشست پاسخگویی برخط «فرزندان، اوقات فراغت و فضای مجازی»، شامگاه گذشته، 27 خردادماه به همت دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان برگزار شد.
یزدان رضوانی، کارشناس تربیت نوجوان در دقایق نخستین این نشست اظهار کرد: امروزه فضای رسانه با زندگی ما و فرزندان‌مان گره خورده است؛ از همین رو راهکارهایی همچون دورنگه‌داشتن فرزندان از فضای مجازی پاسخگو نیست؛ حتی در دوران کرونا، آموزش استفاده از این فضا برای بچه‌ها ارائه شد؛ پس نمی‌توان به دنبال راهکارهای سلبی گشت و باید راهکارهای ایجایی را مدنظر قرار داد.
وی ادامه داد: فضای مجازی به عرصه‌ای تبدیل شده است که به تربیت نیاز دارد و امروزه در دنیا موضوع تربیت رسانه‌ای مطرح است. تربیت فرایندی زمان‌بر به‌شمار می‌رود و بایدها و نبایدهایی را دربرمی‌گیرد.
این کارشناس تربیت نوجوان با اشاره به رویکردهای گوناگون در مواجهه با فضای مجازی گفت: رویکردهای خوش‌بین، بدبین و واقع‌بین از جمله رویکردهای مواجهه با این فضا هستند. رویکرد خوش‌بین فضای مجازی را فرصت قلمداد می‌کند و عقیده دارد که فرزندان نباید برای استفاده از آن محدودیتی داشته باشند. رویکرد خوش‌بینانه چنین توصیه می‌کند که هرچه فرزندان در فضای مجازی آزادتر باشند، بهتر رشد می‌کنند.
وی با تبیین رویکرد بدبینانه در مواجهه با فضای مجازی ادامه داد: گروهی از والدین، مربیان و فعالان تربیتی نگاه بدبینانه به فضای مجازی دارند و به تهدیدها و آثار مخرب آن توجه می‌کنند. چنین نگاهی بچه‌ها را از رجوع به چنین فضایی منع می‌کند یا برای ارتباط با فضای مجازی، محدودیت شدیدی قائل می‌شود.
رضوانی در توضیح رویکرد واقع‌بین تصريح کرد: رویکرد واقع‌بین فضای مجازی را ترکیبی از فرصت‌ها و آسیب‌ها می‌داند. بر مبنای این رویکرد، دورنگاه‌داشتن بچه‌ها از این فضا موجب می‌شود خلئی در رشد آن‌ها به‌وجود آید. از طرفی رهاشدن بچه‌ها در فضای مجازی هم آسیب‌زاست؛ پس سیاست خانواده باید توانمندسازی بچه‌ها در فضای رسانه باشد.
وی اضافه کرد: ما گاهی مواقع به دنبال این هستیم که مسائل بچه‌ها را در فضای مجازی حل کنیم. فضای مجازی و خلأها و آسیب‌هایی که به‌واسطه آن به‌وجود می‌آید، تابعی از فضای تربیتی کل خانواده است؛ بنابراين مادامی که فرایند کل تربیت اصلاح نشود، چالش‌های فضای مجازی نیز حل نخواهد شد.
این کارشناس تربیت نوجوان افزود: بسیاری از تشنگی‌های بچه‌ها در فضای مجازی به این دلیل است که در جای دیگری این تشنگی‌ها برطرف نشده؛ بنابراین مراقب باشید که معلومات‌تان نسبت به این فضا در مقایسه با بچه‌ها فاصله زیادی نداشته باشد تا آن‌ها احساس شکاف کنند.
وی بیان کرد: مچ‌گیری‌کردن و رصدکردن موبه‌موی بچه‌ها در فضای مجازی نیز کار درستی نیست. گاهی اوقات باید روش تغافل یا سیاست لاک‌پشتی (سر در لاک خود فروبردن) را در پیش بگیریم. وقتی کنترل‌گری در فضای رسانه یا غیر از آن افزایش یابد، مخفی‌کاری بچه‌ها هم بیشتر می‌شود. سیاست لاک‌پشتی کمک می‌کند تا قبح‌شکنی انجام نشود. در صورت شکسته‌شدن قبح یک عمل، انگیزه تکرار آن ایجاد می‌شود.
رضوانی در پایان گفت: اگر روش‌های غیرمستقیم پاسخگو نبود، باید به روش مستقیم غیرصریح رو بیاوریم؛ به این معنا که ابتدا باید نگرانی خود را با فرزندمان در میان بگذاریم و با او وارد گفت‌وگو شویم.
زهرا مظفری‌فرد
انتهای پیام
