کارگاه آموزشی «کمک‌های اولیه و آمادگی در بحران» برگزار شد

به گزارش ایکنا از اصفهان، دوره آموزشی «کمک‌های اولیه و آمادگی در شرایط بحران» ویژه بانوان کاشانی، امروز ۱۲ تیرماه با مشارکت مرکز مشاوره «مهر مادر» و همکاری دبستان دخترانه یاس برگزار شد. در این دوره که ۴۰ نفر از بانوان دغدغه‌مند و فعال در حوزه خانواده و جامعه در آن حضور داشتند، شرکت‌کنندگان با اصول امدادگری، کمک به مصدوم در شرایط بحرانی، تکنیک‌های احیا و اصول اساسی پیشگیری و ایمنی در مواقع خطر آشنا شدند.

سیدمجتبی میرزایی، مسئول آموزش اورژانس پیش‌بیمارستانی کاشان، نکات مهمی در خصوص مدیریت بحران‌های ناگهانی، امدادرسانی در شرایط جنگی و حوادث تروریستی و نقش محوری خانواده‌ها در کاهش تلفات احتمالی بیان کرد.

اخبار معتبر؛ گام نخست در مدیریت بحران

وی در بخش نخست سخنان خود با تأکید بر اهمیت مدیریت روانی جامعه در شرایط بحران گفت: یکی از مهم‌ترین ابزارهای حفظ آرامش عمومی، دسترسی به اخبار موثق است. متأسفانه در بسیاری از موارد، شایعات و اخبار جعلی، آسیب‌های ثانویه و خطرات بیشتری در مقایسه با خود حادثه به‌وجود می‌آورد. پیگیری اخبار از منابع رسمی و معتبر، کمک می‌کند تا تصمیم‌های درست در لحظات حساس گرفته شود.

میرزایی با بیان اینکه تجمع در محل حادثه می‌تواند جان افراد را در معرض خطر قرار دهد، افزود: در مواقع وقوع حادثه یا انفجار، بهترین کار این است که به جای کنجکاوی و نزدیک‌شدن به محل، اجازه دهیم تیم‌های امداد تخصصی وارد عمل شوند. گاهی تجمع مردم خود می‌تواند هدف حمله دوم باشد؛ بنابراین یکی از اولین آموزش‌های اصولی به خانواده‌ها این است که بدانند چگونه باید حضور ایمن داشته باشند و در چه زمانی محل حادثه را ترک کنند.

وی ادامه داد: افراد باید یاد بگیرند در موقعیت‌های پرخطر مانند ریزش ساختمان یا زلزله، از تلفن همراه خود به‌‌مثابه وسیله‌ای برای علامت‌دادن به امدادگران استفاده کنند. نور تلفن همراه زیر آوار می‌تواند جان فرد را نجات دهد.

محل امن خانه را بشناسید

این مدرس امدادگری در ادامه با اشاره به اهمیت آمادگی منازل برای مواجهه با خطرات احتمالی بیان کرد: هر خانواده باید نقاط امن خانه خود را بشناسد. معمولاً در حوادث انفجاری، زیرزمین امن‌ترین بخش خانه است؛ همچنین رعایت قانون «دو دیوار» در برابر موج انفجار حیاتی‌ست؛ یعنی هنگام وقوع انفجار، باید حداقل دو دیوار مستحکم میان فرد و محل انفجار فاصله ایجاد کند.

وی گوشه‌های ساختمان و مکان‌های نزدیک ستون را از ایمن‌ترین نقاط برای پناه‌گرفتن در شرایط اضطراری دانست و اضافه کرد: تجربه‌های جهانی و حتی حوادث داخلی نشان داده‌ است که بسیاری از تلفات به‌دلیل نبود آگاهی کافی از محل‌های امن و نداشتن آمادگی رخ می‌دهد؛ بنابراین داشتن یک کیف کمک‌های اولیه مجهز، وسایل کنترل خونریزی و حتی آشنایی با مکان‌های امن شهر و محله، می‌تواند در بحران‌ها تعیین‌کننده باشد.

شناخت آسیب‌ها و اقدامات حیاتی اولیه

میرزایی با بیان توضیحات کاربردی درباره انواع آسیب‌های ناشی از انفجار گفت: آسیب‌های احتمالی در حوادث انفجار پنج دسته‌ است؛ موج انفجار که به اعضای داخلی، به‌ویژه گوش‌ها، ریه‌ها و پرده گوش آسیب می‌زند؛ ترکش که معمولاً مرگبار است؛ پرت‌شدن؛ سوختگی‌های شدید حرارتی و آلودگی‌های شیمیایی یا زیستی که می‌تواند از گردوغبار تا گازهای سمی را شامل شود.

وی افزود: برای کاهش خطر موج انفجار، بهترین کار، پناه‌گرفتن پشت دیوار بتنی و قراردادن دست‌ها روی گوش و خم.کردن سر بین دو زانوست. همین وضعیت ساده، جان بسیاری را نجات داده است.

این مدرس امدادگری تأکید کرد: اصل اول در کمک به مصدوم، ارزیابی ایمنی صحنه است. اگر محیط ناایمن باشد، امدادگر نباید وارد شود و باید صبر کند تا تهدید اصلی برطرف شود. امدادگر حرفه‌ای باید بتواند مکانیسم حادثه را بسنجد؛ یعنی شدت تخریب و احتمال وجود مواد شیمیایی را بلافاصله تشخیص دهد.

وی به استفاده از دستکش و ماسک برای پیشگیری از تماس مستقیم با ترشحات یا آلودگی‌های احتمالی اشاره کرد و ادامه داد: در برخورد با مصدوم، ابتدا باید سطح هوشیاری او بررسی شود. ضربه روی شانه و صدازدن و بررسی نوع واکنش ضروری‌ست. آگاهی، پاسخ به تحریک کلامی، پاسخ به تحریک دردناک، واکنش‌نداشتن و حالت کما، اقدامات امدادی متفاوتی می‌طلبد. در سطح سوم و چهارم، احتمال خفگی با زبان وجود دارد که در این صورت باید مصدوم را به پهلو چرخاند تا مسیر تنفسی باز بماند که به این کار، «مانور ریکاوری» می‌گویند. 

از احیا تا پیشگیری از شوک

میرزایی گفت: اگر مصدوم هوشیاری دارد، باید مسیر تنفسی او بررسی شود. اگر خونریزی وجود داشته باشد، اقدام فوری برای متوقف‌کردن آن ضروری‌ست. فشار مستقیم با گاز استریل یا باند، اولین اقدام و بستن شریان‌بند، اقدام دوم است که البته باید مدت زمان آن کنترل شود تا از آسیب جدی به اندام جلوگیری گردد. اگر زمان انتقال مصدوم به بیمارستان طولانی شد، هر ۲۰ دقیقه، شریان‌بند به مدت یک دقیقه باز شود تا عضو، خونگیری کند. 

وی درباره علائم شوک توضیح داد: علایم شوک؛ نبض سریع، تنفس سریع، رنگ‌پریدگی، پوست سرد و مرطوب به دنبال سناریو تروما به اعضای داخلی نشانه‌های خون‌ریزی و شوک است. در این حالت مصدوم باید بی‌حرکت بماند و گرم نگه داشته شود. آسیب‌های شکم، لگن، قفسه سینه و ران خطرناک‌ترین شکستگی‌ها هستند که جابه‌جایی نادرست آن‌ها می‌تواند کشنده باشد.

این مدرس امدادگری اظهار کرد: با قرار دادن دستان زیر بغل، حمایت گردن و کشیدن مصدوم روی زمین در راستای طولی بدن می‌توان چند متر، مصدوم را تا محل امن جابجا کرد. در صورت نبود امدادگر دیگر، می‌توان با قراردادن دستان از زیر بغل و حمایت گردن، فرد را چند متر جابجا کرد.

مدیریت انسداد راه هوایی و احیای قلبی ریوی

وی سپس مانورهای عملی برای بازکردن راه هوایی را تشریح کرد و افزود: در انسداد نسبی راه هوایی، مصدوم باید به سرفه تشویق شود. در صورت نتیجه‌نداشتن، ۵ ضربه محکم میان دو کتف و مانور فشار شکمی (هایملیش) انجام می‌شود. برای نوزادان، ضربه به پشت و ماساژ آرام جناق سینه ضروری‌ست.

میرزایی ادامه داد: در صورت قطع تنفس و نبض، احیای قلبی ریوی (CPR) آغاز می‌شود. این اقدام باید بلافاصله انجام شود؛ چرا که هر دقیقه تأخیر، ۱۰ درصد شانس بقا را کاهش می‌دهد. در صورتی که مصدوم دچار خفگی است، ابتدا راه هوایی باز و تنفس دهان به دهان انجام می‌شود و در غیر این صورت، همیشه نخست، ماساژ قلبی با سرعت ۱۰۰ تا ۱۲۰ بار در دقیقه و سپس دو تنفس دهان به دهان در سه ثانیه صورت می‌گیرد. نکته این است که با ۳۰ ماساژ پشت سر هم خون مناسبی به مغز بیمار می‌رسد. 

وی تصریح کرد: کیفیت ماساژ باید به‌گونه‌ای باشد که جناق سینه حدود پنج تا شش سانتی‌متر پایین برود. ترکیب ماساژ و تنفس همراه کار تیمی، می‌تواند بهترین کیفیت احیای پایه را بدهد. در تنفس مصنوعی، سر به سمت بالا و شانه به عقب کشیده می‌شود. بینی را می‌گیریم و در دهان مصدوم می‌دمیم. 

ضرورت آموزش همگانی برای جامعه‌ای ایمن

این مدرس امدادگری بیان کرد: تجربه جهانی نشان می‌دهد که حتی کشورهای پیشرفته با وجود توسعه زیرساخت‌های امداد و تجهیزات پیشرفته، در نهایت به این نتیجه رسیده‌اند که آموزش همگانی، کلید کاهش تلفات است. آموزش کمک‌های اولیه باید در مدارس، دانشگاه‌ها، مراکز مذهبی و محلات نهادینه شود.

وی افزود: اگر هر خانواده ایرانی بتواند در دقایق طلایی پس از حادثه، اقدامات اولیه را به‌درستی انجام دهد، بسیاری از حوادثی که جان انسان‌ها را می‌گیرد، به آسیب‌های سطحی و قابل درمان تبدیل خواهد شد.

یادآور می‌شود، این کارگاه آموزشی با پرسش و پاسخ شرکت‌کنندگان به پایان رسید و بانوان حاضر به آماده‌سازی کیف‌های کمک‌های اولیه خانگی پرداختند.

زهراسادات محمدی