عکس، زبان بی‌صدای نیکوکاری است

به گزارش ایکنا از اصفهان، نشستی ادبی با موضوع «نیکوکاری در جامعه ایرانی»، از ویژه‌برنامه‌های جشنواره ادبی «خیر ایران»، عصر روز گذشته، ۲۴ مهرماه به همت مرکز خیر ماندگار و انتشارات مهرستان در عمارت تاریخی سعدی (حوزه هنری اصفهان) برگزار شد. 

در این نشست، حسن غفاری، عکاس مردم‌نگار و دبیر نخستین جشنواره ملی عکس نیکوکاری با اشاره به نمایش آثار منتخب این جشنواره بر دیوار عمارت سعدی اظهار کرد: جایی که ما ایستاده‌ایم، نمایشگاهی یک‌روزه برای شما عزیزان است؛ فرصتی برای اینکه کمی وارد فضای بصری و مفاهیم عمومی مردم‌نگاری در لایه‌های مختلف جامعه‌ خود شویم. چه بسا این عکس‌ها تلنگری در ذهن و قلم شما ایجاد کند تا با حروف الفبا معجزه کنید.

وی افزود: وقتی عکس‌ها را می‌بینیم، متوجه می‌شویم که موضوع اصلی همه آن‌ها انسان است. نیکوکاری مفهومی کاملاً انسانی است و اخلاق، آرامش و آسایش انسان را هدف قرار می‌دهد. در تمام این عکس‌ها، نشانه‌هایی از همیاری، همدردی، همکاری و هم‌نشینی دیده می‌شود که نوعی توانمندی، انرژی و اراده را برای تقسیم و گسترش آرامش در جامعه به نمایش می‌گذارد.

دبیر نخستین جشنواره ملی عکس نیکوکاری گفت: هر کسی وارد فضای نیکوکاری می‌شود، در حال انجام اصلاحات اجتماعی است و کمک می‌کند تا جامعه ما جای بهتری برای زندگی، با شرایط آسان‌تر، راحت‌تر و خوشایندتر باشد. طبیعی است که در چنین جامعه‌ای، مهر و محبت، ارتباط رو در رو، مناسبت‌های اجتماعی و حتی باورها و اعتقادات دینی و مذهبی، قدرت و پویایی بیشتری پیدا می‌کند.

عکاسی؛ جنبه‌ای از خدمت و ارتباط انسان با پیرامون خود

وی تصریح کرد: امروز همه مردم عکاس هستند؛ همه موبایل دارند و عکس می‌گیرند. بسیاری از ما خاطرات، یادداشت‌های شخصی و گزارش‌های سفر خود را با عکس ثبت می‌کنیم. این نشان می‌دهد که عکاسی، جنبه‌ای از خدمت و ارتباط انسان با پیرامون خود است. ما تصمیم گرفتیم دست یاری به سوی جامعه دراز کنیم و از عکاسان کشور بخواهیم تا نیکوکاری را در قاب تصویر به نمایش بگذارند و تلنگری در جامعه ایجاد کنند.

غفاری ادامه داد: متوجه شدیم که این عکس‌ها علاوه بر تأثیرگذاری بر خیرین، می‌تواند بر افراد عادی جامعه نیز اثر بگذارد. برای همین، پرونده‌ای تهیه کردیم تا رفتار افراد اصلاح شود و این آثار الهام‌بخش سایر هنرمندان نیز باشد. بسیاری از این عکس‌ها می‌تواند سرآغاز شکل‌گیری یک فیلم بلند، موسیقی یا داستان باشد؛ چراکه ظرفیت فراوانی برای ایده‌پردازی درون خود دارد.

وی اضافه کرد: مسابقه عکاسی در دو بخش تک‌عکس و مجموعه برگزار شد. در عین عینیت‌گرایی، اصل بر آزاداندیشی بود؛ یعنی به هر علاقه‌مند به عکاسی اجازه داده شد با هر گرایشی که دارد، به موضوع نیکوکاری بیندیشد. هیچ محدودیتی وجود نداشت؛ شرکت‌کنندگان می‌توانستند آثار سیاه‌وسفید، رنگی، مجموعه‌عکس یا حتی آثار دیجیتال مبتنی بر هوش مصنوعی ارائه دهند.

دبیر نخستین جشنواره ملی عکس نیکوکاری بیان کرد: در بخش هوش مصنوعی، برخی شرکت‌کنندگان تلاش کردند تاریخ را زنده کنند؛ برای نمونه، داستان شخصی که هزاران سال پیش وقف زیبایی انجام داده و اثرش هنوز در جامعه ما جاری است. هرچند ما در آن دوران نبوده‌ایم، اما با توجه به پوشاک، خوراک و رفتار فرهنگی آن زمان، می‌توانیم داستان را بازسازی کنیم و پیام آن را به انسان امروز برسانیم.

ترجیح انسان برای استفاده از عناصر بصری 

وی افزود: امروزه انسان عادت کرده است مفاهیم را از طریق عناصر بصری درک کند. عکس می‌تواند این مفاهیم را سریع‌تر و تأثیرگذارتر منتقل کند؛ زیرا بسیاری از ما ممکن است زمان یا انگیزه کافی برای خواندن متن نداشته باشیم، اما یک تصویر می‌تواند ما را برانگیزد، به فکر فرو ببرد و تا پایان با خود همراه کند.

غفاری با اشاره به بخش تک‌عکس تأکید کرد: در بخش تک‌عکس، صحنه‌هایی از روزمرگی، همیاری در زلزله، فعالیت داوطلبان هلال احمر، آتش‌نشانان، صلیب سرخ، گروه‌های جهادی، معلمان مناطق دوردست و پزشکان داوطلب در روستاها به تصویر کشیده شده است. این تصاویر نشان می‌دهد که نیکوکاری در لایه‌لایه زندگی روزمره ما جاری است؛ در رفتارهای ساده، اما پرمعنا.

وی ادامه داد: گاهی حتی کسی که زباله‌ای از زمین برمی‌دارد یا به حیوانی ولگرد کمک می‌کند، در حال انجام رفتاری درست است. نیکوکاری الزامی به پول یا امکانات ندارد، لبخند نیز می‌تواند نجات‌بخش باشد. گفته‌اند فردی پیش از خودکشی نوشته بود: «اگر در مسیرم کسی به من لبخند بزند، منصرف می‌شوم» و آن لبخند، جانش را نجات داد.

دبیر نخستین جشنواره ملی عکس نیکوکاری در پایان گفت: مجموعه عکس‌های این نمایشگاه با این نیت شکل گرفته‌اند تا تلنگری بر ذهن و دل مخاطب باشند. هر چند عکس‌ها فقط امروز روی دیوارند، اما امیدواریم در آینده در مکان‌های دیگر نیز به نمایش درآیند. از شما دعوت می‌کنیم که در زمان استراحت یا پس از گفت‌وگو، حتماً از این آثار دیدن کنید؛ چراکه در دل هر تصویر، دنیایی از معنا و تأمل نهفته است.

سپس هادی خورشاهیان، حامد صفایی‌پور و حمید بابایی، داوران این دوره از جشنواره ادبی «خیر ایران» پس از شنیدن متون داستانی و روایی جمعی از نویسندگان اصفهانی، به ذکر نکات و نظرات خود پرداختند. گرفتن عکس یادگاری نیز پایان‌بخش این نشست ادبی بود. 

یادآور می‌شود، علاقه‌مندان برای اطلاع‌ از بخش‌های جشنواره ادبی «خیر ایران» و ارسال آثار ادبی خود با موضوع نیکوکاری در جامعه ایرانی می‌توانند تا ۱۵ آبان‌ماه سال جاری به نشانی الکترونیکی festival.kheir مراجعه کنند.

زهرا مظفری‌فرد