«بال‌های زخمی طاووس»؛ روایتگر مسئولیت نسل جوان در برابر اصفهان

به گزارش ایکنا از اصفهان، آیین رونمايی از کتاب داستانی «بال‌های زخمی طاووس» به قلم محمود فروزبخش، با حضور علاقه‌مندان به ادبیات، عصر روز گذشته، ششم آبان‌ماه در سالن کنفرانس کتابخانه مرکزی شهرداری اصفهان برگزار شد.

در این نشست، مصطفی حیدری، مدیر نشر اقنوم رمان «بال‌های زخمی طاووس» را تلاشی برای بازخوانی هویت شهر اصفهان از خلال روایت‌های نمادین و تاریخی دانست و اظهار کرد: شخصیت اصلی داستان، 14 ساله است که در مواجهه با بیماری مادرش و شهر در حال فرونشست، به نوعی به سفر درونی و اسطوره‌ای می‌رود. روایت با گفت‌وگوی او و طاووسی در برابر سردر مسجد جامع آغاز می‌شود و تا پایان در پی پیوند میان تاریخ، اسطوره و اکنون اصفهان است.

وی ادامه داد: در این رمان، راوی‌های متفاوت و گاه غیرانسانی چون طاووس، کبوترهای مسجد، ترک‌های کف رودخانه و شیر سنگی بازار قیصریه تلاش دارند تا صدای فرونشست شهر را بازتاب دهند. درون‌مایه اصلی اثر، همان فرونشست قصه‌هاست؛ اینکه چگونه با از میان رفتن روایت‌ها و خاطره‌های جمعی، شهر نیز رو به خاموشی می‌رود.

مدیر نشر اقنوم بیان کرد: همان‌گونه که حضرت ابراهیم(ع) باید در نقطه‌ای از مسیر ایمان دست به قربانی بزند، قهرمان این رمان نیز در برابر انتخابی سرنوشت‌ساز قرار می‌گیرد. قربانی در اینجا نه انسان، بلکه آسودگی و بی‌تفاوتی است. پایان رمان که با تشییع جنازه در بستر خشک زاینده‌رود همراه است، تصویری نمادین از پیوند میان مرگ و حیات شهر اصفهان تفسیر می‌شود. نویسنده راه‌حل قطعی برای مسئله فرونشست ارائه نمی‌دهد، بلکه با نمایش ایثار و حرکت جمعی، از مخاطب می‌خواهد خود «راه برخاستن» را بیابد.

وی ادامه داد: نويسنده اگرچه دغدغه‌مند و صادق است، اما در روایت داستانی برای نوجوانان باید به سادگی و ریتم زبانی توجه بیشتری می‌کرد. این اثر، نه صرفاً رمانی تاریخی، بلکه تلاشی برای پیونددادن ادبیات، تاریخ معاصر و مسئولیت نسل جوان در برابر شهر اصفهان است. 

اصفهان؛ شهری زیبا با روحی خسته

سپس علی اجل‌لوئیان، مدیر راهبردی مدرسه رواق گفت‌: ای کاش مسئولان و کسانی که دل در گرو این شهر دارند، خودشان بدون دعوت در چنین نشست‌هایی حاضر می‌شدند تا صدای دغدغه‌مندان اصفهان را بشنوند.

وی با اشاره به تجربه زیسته خود در شهر اصفهان افزود: اصفهان شهری است که ظاهری زیبا و باشکوه دارد؛ اما روحش خسته است. گاهی در اتاقی کوچک حال دلمان بهتر است تا در سالن‌های مجلل بی‌روح. معماری اصفهان زیباست؛ اما اگر روح ذکر و معنویت در آن جاری نباشد، فقط نقشی بر دیوار است.

مدیر راهبردی مدرسه رواق تصریح کرد: فرو‌نشست اصلی اصفهان، زمین‌شناسی نیست؛ فرو‌نشست عاطفی و انسانی است. ما از درون نشست کرده‌ایم؛ از همسایگی‌ها، مهربانی‌ها و یاد هم دور شده‌ایم.

وی اضافه کرد: کتاب «بال‌های زخمی طاووس» فقط روایت داستانی نیست، بلکه گفت‌وگویی میان تاریخ، عرفان و زندگی امروز اصفهان است. در صفحه ۸۶، نویسنده چهار مرحله برای بازسازی روح شهر معرفی می‌کند: دانستن، احساس مسئولیت، جریان‌سازی و اتحاد. این فرمول، نسخه‌ای برای برخاستن دوباره شهر از فرونشست درونی‌اش است.

کتابی برای گفت‌وگوهای نوجوانانه

در ادامه، هادی نصیری، مدیر دبیرستان صالحین با اشاره به کتاب «بال‌های زخمی طاووس» اظهار کرد: این اثر از نظر ایده اولیه بسیار خلاقانه است و در آغاز به‌خوبی توانسته مخاطب را همراه کند. هرچند در بخش‌هایی از روایت، افت‌هایی دیده می‌شود، اما به‌طور کلی کتاب در انتقال مفهوم و فضای داستانی موفق عمل کرده است.

وی با تأکید بر سادگی و روانی نثر کتاب گفت: زبان داستان ساده و قابل فهم است و همین باعث می‌شود نوجوانان بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند؛ همچنین جان‌دار شدن عناصر شهری و روایت شاعرانه از اصفهان، جذابیتی خاص به کتاب بخشیده است.

مدیر دبیرستان صالحین ادامه داد: هرچند نویسنده تلاش کرده مفهوم اختیار را در قالبی بازی‌گونه به مخاطب منتقل کند، اما در بعضی بخش‌ها حس گناه و سنگینی تصمیم‌ها بر دوش شخصیت نوجوان، مانع از شکل‌گیری واقعی مفهوم آزادی می‌شود.

وی درباره شخصیت‌پردازی اثر بیان کرد: در مواردی، شخصیت‌ها عمق لازم را ندارند؛ اما نویسنده در طراحی روابط میان نسل‌ها، به‌ویژه ارتباط میان نوه، مادربزرگ و پدر، ساختارشکنی‌هایی انجام داده است که ارزش توجه دارد.

نصیری با اشاره به ضرورت نگاه هنری در خلق آثار ادبی گفت: هنرمند باید پیش از هر چیز، دغدغه خلق اثر هنری داشته باشد، نه صرفاً تولید محتوایی با رویکرد آموزشی یا تربیتی. اثری که در درجه اول صادقانه و هنرمندانه خلق شود، خود به‌طور طبیعی الهام‌بخش مخاطب خواهد بود.

وی با بیان اینکه از کتاب «بال‌های زخمی طاووس» می‌توان در حلقه‌های گفت‌وگوی نوجوانان استفاده کرد، افزود: می‌شود فصل به فصل کتاب را با نوجوانان خواند، درباره آن بحث کرد و از دل گفت‌وگوها، دغدغه‌های مشترک فرهنگی و اجتماعی بیرون کشید.

مدیر دبیرستان صالحین گفت: این کتاب با وجود بعضی کاستی‌ها، اثری ارزشمند است، به‌ویژه در بازنمایی اصفهان به‌مثابه مادری که هم زیباست و هم نگران فرزندانش است. نگاه نویسنده به شهر، شاعرانه و عاطفی است که می‌تواند در نسل نوجوان حس تعلق و مسئولیت نسبت به شهر را تقویت کند.

محمود فروزبخش، نویسنده کتاب «بال‌های زخمی طاووس» نیز در این نشست اظهار کرد: قبول دارم که در داستان‌نویسی تازه‌کار هستم؛ ولی این کتاب سفارشی نیست. برای احیای زاینده‌رود مطالبه‌گری به‌تنهایی کافی نیست، بلکه باید کارهای هنری هم انجام دهیم.

یادآور می‌شود در پایان این نشست ادبی، از تابلوی یادبود کتاب «بال‌های زخمی طاووس» رونمایی شد.

زهرا مظفری‌فرد