مخاطب داستان‌ کوتاه در جست‌وجوی خلاقیت نویسنده است

به گزارش ایکنا از اصفهان، نشست سوم از سلسله‌نشست‌های هفتگی داستان با محوریت خوانش، نقد و بررسی داستان‌های شاخص ایران و جهان، روز گذشته، 12 آبان‌ماه به همت دبیرخانه جایزه دانشجویی داستان کوتاه زاینده‌رود و با همکاری کانون خانه روشنان، در سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی واحد اصفهان برگزار شد.

سیاوش گلشیری، نویسنده و منتقد ادبی در این نشست که ویژه داستان‌خوانی دانشجویان بود، در نقد داستان‌های کوتاهی که دانشجویان نگاشته بودند و به خوانش آن پرداختند، بیان کرد: زمانی که از منظر جامعه خود و موقعیتی که در کشورمان داریم، به جامعه‌ 50 سال گذشته در بافت و بستر فرهنگی متفاوت نگاه می‌کنیم، باید بدانیم مسائلی که برای ما یا زنان جامعه امروز ما ناخوشایند است، قطعاً برای جامعه‌ای که در حال نگاه‌کردن به آن هستیم، ناخوشایند نیست؛ بنابراین فکر می‌کنم باید عناصری از جنس همان فرهنگ در آن بیابیم و به آن‌ها بپردازیم. 

وی خطاب به دانشجویان گفت: شما توانایی خلاقیت زیادی دارید؛ زمانی که از داستانی برای نگاشتن داستان خود الهام می‌گیرید، باید اجازه دهید تا ذهنتان خلاق شود و قائم به داستانی نباشد که از آن الهام گرفته‌اید. مخاطب شما فقط به بخش‌هایی که خلاقیت خود را در آن بروز و شکل داده‌اید، علاقه‌مند است. 

این نویسنده و منتقد ادبی اظهار کرد: هفته گذشته، اولین سالگرد وفات زنده‌یاد محمد کلباسی بود. مرحوم کلباسی در کنار هوشنگ گلشیری، ابوالحسن نجفی، محمد حقوقی و دیگران از نویسندگان اولین حلقه جنگ اصفهان به‌شمار می‌رفت. او دانش‌آموخته ادبیات بود و در دانشگاه اصفهان تحصیل کرد؛ سپس مقطع کارشناسی ارشد خود را در دانشگاه تبریز گذراند. 

وی ادامه داد: مرحوم محمد کلباسی کتابی در خصوص تأثیرپذیری ادبیات ایران از ادبیات یونان و رم باستان ترجمه کرده که کتاب بسیار خوبی است. در عرصه داستان‌ بلند و کوتاه‌نویسی از اعضای مهم جنگ بود و داستان‌هایی که نوشته‌، بعد از گذشت سال‌های زیاد، هنوز هم از اهمیت بسیاری برخوردار است. واقف‌بودن به ادبیات کهن و شعر کلاسیک ویژگی‌ مهمی است که هم در عناصر زبانی و هم در بیان مفاهیم و مضامینی که مرحوم کلباسی در داستان‌های خود به نمایش می‌گذارد، تبلور پیدا کرده است.

گلشیری اضافه کرد: کارهای مهمی از مرحوم کلباسی به چاپ رسیده، از جمله داستان کوتاه «اسکلت‌های بلور آجیل» که به شعر اخوان ثالث هم اشاره دارد و در مجموعه «مثل سایه، مثل آب» منتشر شده، داستان کوتاه «نوروز آقای اسدی» نیز اثر سرشاری است و همچنین داستان کوتاه «مزد ترس» که در مجموعه «صورت ببر» منتشر شد. او از نوادگان مرحوم آیت‌الله محمدابراهیم کلباسی بود و در خانواده‌ای مذهبی رشد کرد؛ ولی به‌شدت ایده‌های نوگرایانه داشت و متفاوت فکر می‌کرد، البته بافت و بستر فرهنگی اصفهان را در زمینه‌های مضامینی که به‌کار می‌برد و در عناصر زبانی مثل طنز، به نمایش می‌گذاشت.

وی گفت: حسین پاینده در جلد دوم «داستان کوتاه مدرن ایران»، به داستان «نوروز آقای اسدی» پرداخته و آن را تحلیل کرده است. این داستان در خصوص بمباران ایران به‌وسیله عراق در دهه 60 است. پیشنهاد می‌کنم که این داستان را بخوانید. آخرین کتاب مرحوم کلباسی، «او» نام دارد و کتاب «سرباز کوچک» نیز بار دیگر تجدید چاپ شده است. نام و یاد آن مرحوم را گرامی می‌داریم.

زهراسادات مرتضوی