اداره امور قرآنی ادارهکل تبلیغات اسلامی در استانها یکی از بخشهای تأثیرگذار در زمینه ترویج و توسعه فرهنگ قرآنی است. هدف اصلی این اداره، ایجاد بستری مناسب برای آموزش و ترویج معارف قرآنی و تربیت نسلهایی آگاه و متعهد به ارزشهای اسلامی است. بر این اساس، خبرنگار ایکنا از اصفهان گفتوگویی با حجتالاسلام محمد لوایی، مدیر امور قرآنی ادارهکل تبلیغات اسلامی استان اصفهان انجام داده است. آنچه در ادامه میخوانید، متن این گفتوگوست که به بررسی وظایف اصلی این اداره شامل فعالیتهای تبلیغی ـ ترویجی، برگزاری دورههای آموزشی قرآنی و نظارت بر فعالیتهای مؤسسات قرآنی میپردازد.
وظیفه این اداره، پشتیبانی از تمام فعالیتهای قرآنی است که در محدوده خودش شامل استان یا کشور انجام میشود. ما در عرصههای گوناگون قرآنی در سطح استان در حال فعالیت هستیم؛ از فعالیتهای تبلیغی ترویجی و ترغیب به برپایی محافل قرآنی در گوشه و کنار استان و شهرستانها گرفته تا برگزاری کرسی تلاوت قرآن کریم با رویکرد تدبری در دو سال اخیر؛ همچنین پیگیری فعالیتهای آموزشی با رویکرد تربیت کادر متخصص که برای نخستین بار در استان با برگزاری دوره «تربیت مدرس حفظ قرآن کریم» صورت گرفت. به علاوه برگزاری دورههایی چون «تربیت مربی سبک زندگی» از دیگر برنامههایی است که در دستور کار اداره امور قرآنی قرار دارد.
بستگی به نوع دوره دارد؛ برای مثال دوره تدبر در قرآن ابتدا در قالب کارگاه و سپس در چهار سطح که هر سطح ۳۲ ساعت و ویژه عموم مردم است، برگزار میشود. در مرحله بعدی کسانی که شرکت کردند و علاقهمند بودند، میتوانند در دوره تربیت مربی تدبر حضور پیدا کنند که پیششرط آن گذراندن چهار سطح قبلی است.
همچنین دوره «تربیت ممتحن حفظ» را برگزار میکنیم که شرط حضور در آن حافظبودن شخص است؛ سپس فردی که نامش بهعنوان ممتحن در سامانه ثبت میشود، میتواند در تمام مجموعههایی که کار حفظ انجام میدهند، از حفاظ آزمون بگیرند؛ درواقع دورههایی که برای فعالان قرآنی تدوین شده، یا در راستای مهارتافزایی و یا علمی و در راستای افزایش اطلاعات است.
نکته دیگر اینکه یکی از سیاستهای اخیر ما، تمرکززدایی از مرکز استان محسوب میشود؛ یعنی اگر در شهرستانی شرایط برگزاری دورهای وجود داشته باشد، دوره را در آنجا برگزار میکنیم؛ برای مثال کاشان در زمینه تدبر خوب عمل کرده است و زمینه رشد خوبی دارد، یا دوره تربیت مربی سبک زندگی که در خمینیشهر برگزار شد.
غیر از فعالیتهای تبلیغی، ترویجی و آموزشی، از دیگر فعالیتهای اداره امور قرآنی میتوان به پشتیبانی از مؤسسات و خانههای قرآن در زمینه صدور مجوز برای شروع کار آنها اشاره کرد؛ همچنین ارتباط با مؤسسات و خانههای قرآن و حتی برونسپاری فعالیتهای آموزشی به این مؤسسات.
از دیگر اقدامات ما این است که سعی میکنیم با مجموعههای متعددی که بودجه قرآنی دارند و همکاری با آنان سبب میشود فعالیتهای قرآنی به خوبی منعکس شود، ارتباط برقرار کنیم؛ برای مثال با دانشگاه تخصصی فراجا گفتوگو و هشت کارگاه تدبر با اعزام استاد برای نیروهای آن برگزار کردیم. در نتیجه این همکاری، ۵۶٠ نفر در این کارگاهها شرکت کردند و در حالی که سهمیه کارگاه تدبر ما ۵٠٠ نفر بود، در جریان برگزاری آن و در یک گام، ۵۶٠ نفر تربیت کردیم.
معمولاً سازمانها از بودجه فرهنگی خود برای امور قرآنی هزینه میکنند.
خیر؛ چون فعالیتهای قرآنی وسیع است و هر کدام هم اگر گوشهای از کار را بگیریم، باز هم کار برای انجامدادن وجود دارد؛ برای مثال فعالیت شاخص ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی، ادارهکل اوقاف و امور خیریه و همچنین ادارهکل تبلیغات اسلامی به ترتیب برگزاری نمایشگاه قرآن و عترت، مسابقات سراسری قرآن و آزمونهای اعطای مدرک به حافظان قرآن است.
استقبال قرآنآموزان بسیار خوب است، به شرطی که بتوانیم دورهها و کارگاهها را به خوبی اطلاعرسانی کنیم و به نحو احسن با جامعه قرآنی ارتباط بگیریم. البته نقطه ضعفی که وجود دارد، این است که غالباً این اتفاق به خوبی رخ نمیدهد. برای دوره تربیت ممتحن حفظ، سهمیه ما ۳٠ نفر بود؛ اما ۱۱٠ نفر را نامنویسی کردیم؛ پس با این موضوع که گفته میشود دیگر کسی از فعالیتهای قرآنی و دینی استقبال نمیکند، موافق نیستم. مردم پای کار هستند و علاقه دارند. ما باید برنامهها را خوب اطلاعرسانی کنیم و سپس طعم شیرین قرآن را به مخاطب بچشانیم.
این طرح چیزی نیست که به اتمام رسیده باشد، بلکه سه ساله تعریف شده و ممکن است مدت زمان اجرای آن بیشتر شود. نظر بر این بود که ۵٠ آیه از قرآن کریم در ماه رمضان سال اول، ۵٠ آیه در ماه رمضان سال دوم و ۵٠ آیه در ماه رمضان سال سوم محور قرار گیرد که آیههای مربوط به سال اول محتوای اعتقادی داشت.
نکته این است که محتواسازی خوبی برای این آیات در سال اول اتفاق افتاد؛ یعنی فقط به تفسیر محدود نشد، بلکه به تألیف کتاب برای ردههای سنی گوناگون و حتی سلایق متعدد نیز تسری پیدا کرد. ساخت کلیپ از قرائت و تلاوت آیات و ارائه نظرات مفسران گوناگون نیز از دیگر اتفاقاتی بود که حول این رویداد رخ داد.
من فکر میکنم «زندگی با آیهها»، پاسخی به دغدغه مقام معظم رهبری بود که معتقدند قرآن باید در زندگی افراد وارد و لمس شود و همچون ضربالمثل از آیات قرآن استفاده کنند. این طرح در سال اول اجرای خود موفق بود. اکنون در قالب حفظ موضوعی ادامه پیدا کرده و دورههایی برگزار میشود که محور آنها، آموزش همین ۵٠ آیه، حفظ این آیات و سپس آزمونگیری از آنهاست.
سامانه پیامکی طرح نشان میدهد که بین ۲٠ تا ۳٠ میلیون نفر در آن شرکت کردند.
استان اصفهان، قرآنی و گواه آن هم این است که اسامی تعداد زیادی حافظ قرآن در سامانههای ما ثبت شده است. برای آزمون حفظ تخصصی، یک هزار و ۳۹۳ شرکتکننده داشتیم. مورد دیگری که گواه این مطلب است، سامانه حفظ عمومی است که بهصورت مکرر در آن درخواست آزمون حفظ عمومی داده میشود.
از طرف دیگر، غالباً شبی یک صفحه تلاوت قرآن در مساجد صورت میگیرد. محافلی که برگزار میشود نیز بر این موضوع صحه میگذارد. بعضی از دورهها را چند استان با همدیگر برگزار میکنند، نظیر دوره «تربیت مدرس»؛ ولی ما خودمان بهصورت مستقل این دوره را برگزار میکنیم. همچنین خیرین قرآنی خوبی داریم؛ بنابراین در استان اصفهان، وضعیت فعالیتهای قرآنی رو به رشد است، گرچه من در جایگاه یک متولی امور قرآنی به این وضعیت هم نباید راضی باشم.
مهمترین چالشی که مجموعههای قرآنی دارند، بودجه است که درواقع کمکهزینه مشخصی وجود ندارد؛ به عبارتی وقتی مؤسسهای شروع به کار میکند، هیچ حمایت بودجهای ندارد. با گرانشدن زمین و ساختمان نیز بعضی از مجموعههای قرآنی که استیجاری بودند، مجبور به تخلیه شدند. متأسفانه لغو معافیت هزینه آب، برق و گاز در مصوبه اخیر نیز باعث میشود که فشار مضاعفی به مجموعههای قرآنی وارد شود.
نمیتوان کلی صحبت کرد. مؤسسات ما هر کدام میتوانند با خلأهایی از جمله مدیریت، اقتصاد و تأمین نیروی انسانی روبهرو باشند که راهکار حل هر مورد نیز متفاوت است، مثل تأمین کمکهزینه حمایتی برای مؤسسات که باید در سطح کلان پیگیری شود.
انتهای پیام