هنر مرحوم مراتب تلفیق مذهب و هنر بود

به گزارش ایکنا از اصفهان، آیین بزرگداشت مرحوم سیداحمد مراتب، مناجات‌خوان، ردیف‌دان و خواننده آیینی همزمان با روز آواها و نواهای ایرانی، شامگاه پنجشنبه، چهارم بهمن‌ماه با حضور شهردار اصفهان، بزرگان موسیقی و جمعی از اهالی هنر و رسانه در کتابخانه مرکزی شهرداری اصفهان برگزار شد.

در این مراسم حسن منصوری، نوازنده و مدرس موسیقی اظهار کرد: اگر ما آوازخوان‌های قبل از استاد مراتب را بررسی کنیم، درمی‌یابیم که ایشان در عین الگوگیری از آن‌ها، ابداعاتی از خودش نیز در این زمینه داشت، صرفاً مقلد نبود و دیدگاه خود را در خوانندگی دنبال می‌کرد.

وی به بیان ویژگی‌هایی از مکتب اصفهان در آوازخوانی پرداخت و افزود: در مکتب اصفهان نکته‌‌ اول این است که با طمأنینه خوانده شود و کلام واضح باشد؛ یعنی اگر قرار شد خواننده‌ای در اقصی نقاط دنیا کلام را وارد موسیقی خود کند، آن کلام باید به‌گونه‌ای ادا شود که شنونده به وضوح آن را بشنود، پیام کلام را دریافت کند و در ارتباط با موسیقی حظ سمعی ببرد.

این مدرس موسیقی ادامه داد: یکی از محاسن استاد مراتب نیز همین بود که در آوازهایش، حتی در اوج‌هایی هم که داشت، کلام واضح و بیش از ۸۰ درصد تلفیقات شعر و موسیقی کامل بود؛ یعنی اگر کلام با بار معنایی وارد موسیقی می‌شد، مثلاً شعر حالت سؤالی داشت، خواندن ایشان کاملاً صحیح بود.

وی در پایان گفت: اینکه تحریرهای استاد مراتب کوتاه و کم است، به این دلیل نبود که ایشان در این زمینه‌ مهارت نداشت؛ جنس موسیقی آیینی این است که شنونده نباید بیش از حد معطل تحریرها و حاشیه‌‌ موسیقی شود و ایشان این نکته را رعایت می‌کرد. در نهایت اینکه استاد مراتب یک انسان به تمام معنا و محبوب دل‌ مردم بود.

در بخش دیگر این برنامه، مصطفی هادوی (شهیر اصفهانی)، ادیب، نویسنده و شاعر درباره مرحوم مراتب اظهار کرد: ایشان عالمی ربانی، استادی فرهیخته و انسانی وارسته‌ بود. تربیت شخصیتی مانند مرحوم مراتب بسیار مشکل است و فوت ایشان خلأ بزرگی در فرهنگ اسلامی ایجاد کرد.

وی اضافه کرد: من افتخار می‌کنم که توانسته‌ام در کتاب «گنجینه شعر و ادب اصفهان»، زندگی‌نامه این بزرگ‌مرد را با نمونه آثار، دیدگاه‌ها و اشعارش با عنوان «درة‌التاج»، سرلوحه کتاب قرار دهم.

علیرضا میرعلی‌نقی، پژوهشگر موسیقی و روزنامه‌نگار نیز در این مراسم گفت: ما در ایران بین موسیقی مذهبی و هنری تفکیک کامل قائل نمی‌شویم و این موضوع در اصفهان بیشتر دیده می‌شود.

وی بیان کرد: جریان تجددخواه در هنر موسیقی وارد دیگر شهرهای ایران از جمله تهران شد و این تفکیک بین مذهب و هنر در موسیقی شکل گرفت؛ اما در اصفهان از این جریان استقبالی نشد و روند خودش را حفظ کرد. استاد مراتب نیز توانسته بود بین دین و مذهب و هنر موسیقی تلفیقی هنرمندانه ایجاد کند.

نگین تهرانی