شرک؛ عامل محرومیت از رحمت خدا

به گزارش ایکنا از اصفهان، آیت‌الله‌العظمی مظاهری در سلسله گفتارهایی، به شرح ۴۰ رذیلت‌ اخلاقی پرداخته است که از سوی پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر معظم‌له منتشر و در سایت خبرگزاری ایکنا بازنشر می‌شود. شماره دوم این مجموعه به رذیله اخلاقی «شرک» اختصاص دارد.

این صفت ناپسند، از زشت‌‏ترین رذائل و بلکه بدترین‌ آن‌هاست؛ حتی كفر نیز به زشتی و پستی آن نیست، زیرا كافر فقط بر خویشتن ستم می‌کند؛ ولی مشرک از این نظر که اشیایی نظیر سنگ و درخت یا انسانی ضعیف یا حتی حیوانی را در کنار خداوند به پرستش برمی‌گزیند، هم به خود و هم به خدای تعالی ظلم کرده است. بی‌‌دلیل نیست که شرک در قرآن‌ کریم، «ظلم بزرگ» خوانده شده: «وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ لاِبْنِهِ وَ هُوَ يَعِظُهُ يا بُنَيَّ لا تُشْرِكْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظيمٌ؛ و یاد كن‏ هنگامی را كه لقمان به پسر خویش، در حالی كه او را اندرز می‌‏داد، گفت: ای پسرک من، به خدا شرک نیاور كه به راستی شرک ستمی بزرگ است.» (لقمان، 13)

بیشتر بخوانید:

• بی‌ثباتی؛ مایه زیان‌کاری در دنیا و آخرت

این رذیلت شوم، زمینه آمرزش بندگان را از بین می‌‏برد. به عبارت دیگر، مشرک قابلیت بهره‌مندی از عفو خداوند را از دست می‌دهد و خدا او را نمی‌آمرزد: «إِنَّ اللَّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَنْ يَشاءُ؛ مسلماً خدا این را كه به او شرک ورزیده شود، نمی‌‏بخشاید و غیر از آن را برای هر كه بخواهد، می‏‌بخشاید.» (النساء، 48)

اشاره شد که مشرکان گاهی سنگ و چوب و سایر اشیا را شریک خداوند قرار می‌دهند؛ اما باید دانست که قرآن‌ کریم دو گروه دیگر را نیز مشرک می‌داند؛ یک گروه، آنان که از هوای نفس و گروه دیگر، کسانی که از شیطان پیروی می‌کنند و پیروی آن‌ها از پرستش مشرکانه کمتر نیست. می‌فرماید: «أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ؛ پس آیا دیدی كسی را كه هوس خویش را معبود خود قرار داده است‏.» (جاثیه، 23)

درواقع، کسی که از هوای نفس تبعیت می‌کند یا کسی که شیطان را پیشوا و فرمان‌روای خود قرار داده، با کسی که شیطان و هوای نفس را برای پرستش به خدایی برگزیده است، تفاوت ندارد و جمله آنان مشرک محسوب می‌شوند. قرآن‌ کریم در آیه دیگری می‌فرماید: «أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يا بَني‏ آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبينٌ؛ ای فرزندان آدم، مگر با شما عهد نكرده بودم كه شیطان را نپرستید، زیرا وی دشمن آشكار شماست؟» (یس، 60)

راهکار رفع این صفت رذیله، پشیمانی قلبی و بازگشت از شرک به یکتاپرستی است. اگرچه بیان شد که خداوند متعال مشرک را نمی‌آمرزد، اما اگر مشرک جداً و حقیقتاً توبه کند و به سوی خداوند تبارک و تعالی و به سوی توحید بازگردد، پروردگار رحمان و رحیم او را می‌پذیرد و پرونده شرک‌آلود وی را نابود خواهد کرد.