9 گامی که آموزش را متحول می‌کند
یک استاد حوزه و دانشگاه ضمن توضیح گام‌های ساده‌ای که می‌تواند آموزش را دگرگون کند، گفت: هر کسی که می‌خواهد فعالیت فرهنگی، آموزشی و تربیتی انجام دهد، باید نگاه مدیریتی به این عرصه‌ها داشته باشد.
به گزارش ایکنا از اصفهان، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالمجید بهشتی، استاد حوزه و دانشگاه در ششمین وبینار دومین رویداد ملی رشدآوند با عنوان «چگونه 9 گام ساده می‌تواند آموزش را دگرگون کند؟» که شامگاه گذشته، دوم اردیبهشت‌ماه به همت دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: در این وبینار به‌وسیله 9 گام یاد می‌گیریم که چگونه با دیدگاه مدیریتی به موضوع آموزش نگاه کنیم. گام اول «قصد قربت»، گام دوم «فکرکردن به چالش‌ها و مسائل پیش رو»، گام سوم «نوشتن چالش‌ها و مسائل پیش رو»، گام چهارم «بیان‌کردن چالش‌ها»، گام پنجم «تنظیم نظام مسائل»، گام ششم «اولویت‌بندی»، گام هفتم «نشانه‌روی»، گام هشتم «نام‌گذاری» و گام نهم «تنظیم 6 (چه؟)» است.
وی ادامه داد: در هر جای کره زمین برای انجام فعالیت‌های آموزشی، باید نگاه مدیریتی به ماجرا داشته باشید؛ همچنین این 9 گام که در ادامه توضیح خواهیم داد، برای داشتن رویکرد تحولی و مؤثر رو به رشد کمک‌کننده است. همان‌طور که گفتیم، گام اول قصد قربت نام دارد. همه ما فعالان عرصه تربیت آموزش را فعالیتی ادامه‌دار تا روز قیامت می‌دانیم؛ بنابراین متصل‌بودن نگاه ما به مبدأ هستی بسیار مهم است.
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: اگر از ابتدا با قادر مطلق در ارتباط نباشیم، جذب همه انرژی‌های مثبت و خیرات این دنیا به سوی کاری که می‌خواهیم انجام دهیم، با چالش روبرو می‌شود. قصد قربت به این معناست که به خداوند بگوییم برای رضای او کاری را انجام می‌دهیم. حال اگر این سخن که بر زبان جاری شده است، به اعضا و جوارح بدن و سپس قلب انسان گسترش یابد، بسیار عالی می‌شود.
وی گام‌های دوم، سوم و چهارم را توأمان توضیح داد و افزود: هرکس سه چالش اصلی پیش رو در فعالیت فرهنگی و آموزشی خود را در نظر داشته باشد و آن‌ها را روی کاغذ بنویسد؛ سپس به اطرافیان خود بگوید. اگر این کارها را انجام دهید، در نهایت مشاهده می‌کنید که تا اینجا، چهار گام از این مسیر را برداشته‌اید. 9 دسته تهدید برای کار فرهنگی و آموزشی در نظر گرفتیم که هر یک از آن‌ها می‌تواند در هر کدام از این دسته‌بندی‌ها قرار گیرد.
بهشتیان در خصوص گام پنجم، یعنی تنظیم نظام مسائل بیان کرد: برای نمونه، بررسی کنید بی‌توجهی دانش‌آموزان به برنامه‌ای که در حال اجرای آن هستید، در کدام یک از دسته‌بندی‌های اقتصادی، رسانه‌ای، فرهنگی، آموزشی علمی، سیاسی اجتماعی، دینی مذهبی، ترکیبی، شناختی یا بیولوژیکی قرار می‌گیرد؟ منظور از ترکیبی این است که بی‌توجهی دانش‌آموز به‌طور همزمان در دو دسته از این مسائل قرار گیرد.
وی اضافه کرد: شما در جایگاه یک مدیر باید بتوانید نوع مشکل دانش‌آموزان را مشخص کنید. یکی از ابزارهای مهم هر مدیری، داشتن نظام مسائل است. نظام مسائل یعنی هر مسئله و تهدیدی در جای خود قرار داشته باشد. خود جدول برای برداشتن گام ششم به شما کمک می‌کند، به‌طوری که اگر حدود 15 چالش داشته باشید و آن‌ها را در جدول تهدید‌ها در جای درست خودشان قرار دهید، یک یا دو خانه را مشاهده می‌کنید که در مقایسه با دیگر خانه‌ها فضای بیشتری اشغال کرده و مشکلات بیشتری در خود جا داده است؛ بنابراین این جدول به شما کمک می‌کند تا به راحتی اولویت خود را بیابید.
فن طلایی مدیران
استادیار مربیان طرح‌های تربیتی سازمان بسیج دانش‌آموزی تصریح کرد: در راستای حل مشکلات آموزشی، اولویت با چالش‌هایی است که قدرت تخریب بیشتری دارند؛ بنابراین ابتدا باید آن‌ها را حل کنید. تا اینجای کار، شش گام اول را طی کردیم. در گام هفتم، داشتن یک فن طلایی، لازمه هر مدیری است؛ اگر این ابزار را از دست بدهد، با مشکلاتی روبرو می‌شود. این ابزار تقاطع‌گیری نام دارد. هر مسئله‌ای در مراکز فرهنگی در هر جای دنیا، شش راهکار دارد، از جمله اعتقادی، علمی، اجتماعی سیاسی و زیستی یا زیبایی‌شناختی.
وی ادامه داد: شما مدیران فرهنگی باید بتوانید مشکل یا مسئله خود را در یکی از این عرصه‌ها ضرب کنید؛ برای نمونه تهدید فرهنگی را به یکی از راه‌حل‌هایی که نام بردیم و فکر می‌کنید در آن مهارت بیشتری هم دارید، متصل کنید. نقطه اتصال این دو، نشانه هدف شماست؛ این فن تقاطع‌گیری نام دارد. گام هشتم نام‌گذاری است؛ بعد از نشانه‌گذاری باید آن را به یک اسم تبدیل کنید؛ این اسم باید ناظر بر تهدید و راهبردی باشد؛ برای نمونه اگر بخواهید مشکل یا تهدید فرهنگی را با ساحت علم و فناوری حل کنید، این نقطه یک اسم لازم دارد.
بهشتیان گام نهم را این‌گونه بیان کرد: اگر در عرصه فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی به‌‌دنبال تحول هستیم، باید ریشه‌ای به مسائل نگاه کنیم. با توجه به این نکته، تا اینجای کار، نقطه هدف و نشانی آن را پیدا کردید، حال باید به شش «چه» پاسخ دهید. تا اینجای کار مشخص شد که شما هدفی مشخص دارید؛ بنابراین باید محتوایی را که با این تهدید مناسب است، مشخص کنید. محتوا باید ناظر بر تهدید باشد. اولین «چه»، تولید محتوای مناسب هدفمند است.
وی افزود: دومین «چه»، مشخص‌کردن زمان انجام کار است؛ وقتی سخن از زمان به میان می‌آید، قالب برنامه‌ها ناظر بر حرکت است و نه جریان؛ اگر انجام کارها به ایجاد جریان منجر نشود، عقیم و ابتر می‌شود؛ بنابراین ایده شما باید جریان‌ساز باشد. حداقل زمان لازم برای اجرای کارهای تحولی در عرصه فرهنگ و آموزش، 40 روز است. چنین برنامه‌ای می‌تواند نافذ و مؤثر باشد.
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: سومین «چه»، ناظر بر قالب اجرا مثل نمایش، سخنرانی و... است. چهارمین «چه»، به افراد اشاره دارد؛ یکی از ضعف‌های ما در زمینه برنامه و ایده، غیرشفاف‌بودن شرح وظایف مجریان طرح است. براساس گفته شهید باقری، آنچه نیرو را خسته می‌کند، کار زیاد نیست، بلکه سردرگمی و بی‌برنامگی است. پنجمین «چه»، ناظر بر ارزیابی طرح است. ششمین «چه»، به محصول شما از این کار توجه دارد. خروجی ایده باید به محصولی عینی منجر شود تا بتوانید از کار خود دفاع کنید.
وی گام دهم این مسیر را که به نتیجه نهایی منجر می‌شود، توکل به حضرت حق دانست و تأکید کرد: شما باید همه تلاش خود را برای به نتیجه رسیدن کارها به‌‌کار بگیرید و در نهایت نتیجه را به دست خداوند بسپارید تا برکت در آن جاری شود. این توکل باعث توسعه و گسترش کار شما می‌شود.
زهراسادات مرتضوی
انتهای پیام
