امام خمینی(ره) قرآن را زندگی می‌کرد

حجت‌الاسلام سیدعبدالصاحب حسینی جهرمی، پژوهشگر معارف اسلامی و سخنران محافل دینی در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، درباره شخصیت قرآنی امام خمینی(ره) اظهار کرد: امام از دوران نوجوانی و جوانی علاقه و انس شدیدی با قرآن و جلسات قرآنی داشت. ایشان این جلسات را در قم و اطراف آن، از جمله جمکران با حضور جمعی از دوستان و جوانان برگزار می‌کرد و اهتمام بسیاری به معارف قرآنی داشت. این معارف از همان ابتدای زندگی مشترک، در روابط با همسر و فرزندان و نیز در روابط اجتماعی و سایر عرصه‌های انسانی و معنوی در سیره عملی ایشان مشهود بود.

وی در ادامه ضمن بیان این مطلب که مفهومی چون مستضعفین از جمله مواردی بود که امام خمینی(ره) عمیقاً به آن‌ توجه داشت، با ذکر خاطره‌ای از زندگی امام، به این مفهوم، روحیه عدالت‌محور و دقت نظر ایشان در رعایت حقوق افراد اشاره کرد و گفت: امام در خانه دو خادم زن داشت. روزی دختر امام از یکی از این خادم‌ها تعریف کرد و گفت: «این خانم خیلی خوب است.» امام ناراحت شد. وقتی دخترشان علت ناراحتی را پرسید، ایشان فرمود: «این حرف شما ممکن است باعث شود که کارهای آن خادم دیگر زیر سؤال برود.» امام حتی تحمل چنین مقایسه‌ای را هم نداشت. حال وقتی نسبت به خادمی مستضعف چنین حساسیتی داشت، درباره جامعه و مردم مستضعف، به طریق اولی حساسیت و دلسوزی بیشتری به خرج می‌داد.

تلاش برای احیای حقوق مستضعفان

این پژوهشگر معارف اسلامی با اشاره به یکی از اقدامات مهم امام پس از پیروزی انقلاب افزود: تشکیل کمیته امداد امام خمینی(ره) از نخستین اقدامات ایشان بود که با هدف رسیدگی به وضعیت نیازمندان و مستضعفان انجام شد و انصافاً خدمت بزرگی به این قشر از جامعه بود. امام همیشه می‌فرمود: «اگر گریه کنم یا فریاد بزنم، به‌‌دلیل حق‌کشی‌ها و بی‌توجهی به مستضعفین است» و تمام تلاش ایشان، احیای حقوق این قشر بود.

وی درباره مبنای قرآنی اندیشه ولایت فقیه از منظر امام خمینی(ره) نیز بیان کرد: ایشان در راستای آیات شریف قرآن عمل می‌کرد و ولایت مطلقه فقیه را براساس تفسیر دقیق آیه «أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ...» تبیین کرد. منظور از اولی‌الامر در این آیه، ولی فقیه است که رسالتی مشابه رسالت امام زمان(عج) در عصر غیبت برعهده دارد. امام خمینی(ره) شخصیتی جامع و کامل بود که ویژگی‌های امامت و ولایت را در خود محقق کرده بود؛ وقتی زندگی ایشان را مطالعه می‌کنیم، به‌روشنی می‌بینیم که زندگی پیامبر اسلام(ص) و اهل‌ بیت(ع) در ایشان متجلی بود. به تعبیر آیت‌الله جوادی آملی، «شخصیتی همانند امام در جامعیت و کمال نیامده است و ما نمونه‌ای همچون ایشان ندیده‌ایم.»

ارتباط نسل جدید با اندیشه قرآنی امام

حسینی جهرمی در پاسخ به این پرسش که نسل جدید چگونه می‌تواند با اندیشه قرآنی امام ارتباط بگیرد، گفت: جوان ما در وهله نخست باید با تلاوت قرآن آشنا شود و انس بگیرد. مرحله بعدی این است که ببیند امام چگونه قرآن را می‌خواند و به آن عمل می‌کرد و از ایشان تبعیت کند. مشکل ما امروز نبود شناخت کافی نسبت به پیامبر(ص)، ائمه معصومین(ع)، امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری است. جوان باید رمز موفقیت امام را بشناسد.

وی ادامه داد: حضرت امام در ماه رمضان، فعالیت‌های اجرایی خود را کم می‌کرد و وقت بیشتری برای قرآن می‌گذاشت. نقل شده است که ایشان در بعضی ایام، روزانه سه جزء قرآن تلاوت می‌کرد. این توجه و تأمل در آیات قرآن و عمل به آن‌ها بود که باعث شد بتواند دنیا را دگرگون کند. رمز موفقیت امام و مقام معظم رهبری دقیقاً در همین نکته نهفته است. رهبر معظم انقلاب هم در ماه رمضان نخستین جلسه‌ خود را با قاریان قرآن برگزار می‌کند. قرآن کتاب قانون زندگی ماست، به شرط آنکه در آیات آن تأمل کنیم و به مرحله عمل برسیم.

سیره خانوادگی و اخلاقی امام؛ الگویی برای امروز

این پژوهشگر معارف اسلامی در ادامه، خاطره‌ای از نخستین دیدار خود را با امام خمینی(ره) چنین بیان کرد: در نخستین دیدار، همراه جمعی از مردم، منتظر ورود امام بودیم. قرار بود هنگام ورود ایشان، اشعار و شعارهایی را که از قبل هماهنگ شده بود، بخوانیم؛ اما وقتی ایشان وارد شد، آن‌چنان از جمال معنوی امام متأثر شدیم که زبان‌مان بند آمد و نتوانستیم شعار بدهیم. چند ثانیه بعد این حالت رفع شد. امام چون خورشید طلوع کرد و همه را مجذوب جمال خود ساخت. این حال و هوا نشان از معنویت والای ایشان داشت؛ امام در قامت مردی الهی، عارف و با تقوا بود که نور در چهره و وجودش موج می‌زد.

وی درباره راه رسیدن به اهداف انبیا و ائمه اطهار(ع) از منظر امام خمینی(ره) تصریح کرد: به تعبیر حضرت امام، تشکیل حکومت اسلامی و زمینه‌سازی برای ظهور امام عصر(عج) مستلزم توجه به سیره ائمه(ع) و پیروی از ولی فقیه در عصر حاضر است. راهی که مقام معظم رهبری در پیش گرفته‌، همان راه امام است. انقلاب اسلامی، میراثی‌ست که امام برای ما به جا گذاشت. دشمن از نخستین روزهای انقلاب تاکنون با تمام ابزارهایش از جمله ماهواره‌ها، فضای مجازی و رسانه‌ها تلاش کرده تا نظام اسلامی را نابود کند. مهم‌ترین هدف آن‌ها جداکردن جوانان از اصل انقلاب است. نسل جوان باید هوشیار باشد و فریب نخورد؛ بنابراین آشنایی عمیق با مفاهیم قرآنی، تأمل در آیات و شناخت ابعاد شخصیتی امام ضروری است.

حسینی جهرمی در پایان گفت: امام خمینی(ره) در همه ابعاد زندگی‌، شخصیتی کامل بود. در کتابی که از زبان همسر امام خواندم، به زیبایی از نحوه همسرداری، تربیت فرزندان و توجه ایشان به امور خانواده سخن گفته شده است. امام نه‌تنها اهل تلاوت قرآن و نماز، بلکه اهل عمل به قرآن بود. دختر امام نقل می‌کرد که روزی مادرشان برای شستن ظرف‌ها از جا بلند شد، امام ناراحت شد و به ما تذکر داد که این وظیفه ماست. ایشان به فرزندان خود این‌گونه درس زندگی و اخلاق می‌داد. عشق به همسر نیز در نامه‌های ایشان متجلی است. علت بسیاری از طلاق‌ها در جامعه امروز، تضعیف یا نبود رابطه عاشقانه بین زوجین است، در حالی که امام با رفتار و گفتارشان این عشق را منتقل می‌کرد. ما نیز باید به این سمت برویم تا نسل جوان زندگی نورانی و موفقی داشته باشد.

زهراسادات محمدی