«مدرسه‌ای برای زندگی» نقشه راه تحول در مدارس است

به گزارش ایکنا از اصفهان، آیین رونمایی و جشن امضای کتاب «مدرسه‌ای برای زندگی» که از سوی نشر مهرستان راهی بازار کتاب شده است، عصر روز گذشته، اول مردادماه با حضور جمعی از فعالان تربیتی در خانه معلم شماره سه واقع در خیابان پروین اعتصامی برگزار شد. 

علی عبدالعالی، عضو هيئت علمی دانشگاه علم و صنعت در این مراسم اظهار کرد: آموزش و پرورش ما وضع فجیعی دارد. در کشور ما درباره آموزش و پرورش اختلاف نظر وجود ندارد و همه خود را متخصص می‌دانند. بیشترین استیضاح و اختلاف متعلق به وزیر آموزش و پرورش و کمترین دوره وزارت نیز برای این وزیر است.

وی با اشاره به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ادامه داد: معتقدم این سند مهم است؛ ولی اینکه چگونه عملیاتی و از آن استفاده شود نیز اهمیت دارد. باید ببینیم در مقام یک معلم، مثالی را که در کتاب آمده است، چگونه عملی کنیم؛ به جای آنکه به بچه‌ها بگوییم عدالت داشته باشید، برای فهمیدن این مفهوم با آن‌ها بازی کنیم.

عضو هيئت علمی دانشگاه علم و صنعت با تأکید بر دو رکن عمل و رسانه گفت: پس سند بسیار مهم و ضروری، ولی ناکافی‌ست. سند تحول بنیادین آموزش و پرورش باید یک‌سری پیوست عملی داشته باشد و در مدارس اجرا شود؛ همچنين مدرسه‌ای که در آن متاورس و هوش مصنوعی نباشد، برای نسل فردا پاسخگو نیست.

در ادامه، سیدمهدی نوابی، مدیر طرح کتاب «مدرسه‌ای برای زندگی» بیان کرد: ما در سال ۱۳۹۵ در گفت‌وگو با آقای محمدصالح طیب‌نیا، مديرعامل مرکز احیای اندیشه و سیره علوی، از دغدغه‌ای سخن گفتیم که عبارت بود از نبود الگویی برای تربیت دختران. آن زمان از برخی دوستان نیز برای انجام این پروژه دعوت کردیم.

وی افزود: با اینکه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و مبنای نظری آن در سال ۱۳۹۰ تصویب شد، ولی بعد از گذشت پنج سال گویی اتفاق اجرایی خاصی درباره آن انجام نشده بود؛ از همین رو تصميم گرفتیم مبنای نظری کار خود و نیز طراحی الگوی‌مان براساس مبانی نظری تحول بنیادین باشد.

مدیر طرح کتاب «مدرسه‌ای برای زندگی» گفت: ابتدا حدود یک سال و نیم درگیر مباحث نظری بودیم. یکی از موضوعات چالش‌برانگیز برای ما، حضور اجتماعی بانوان بود؛ اینکه خروجی نظام تربیتی ما چه دختری با چه ویژگی‌هایی را شامل می‌شود؟ پس از فراغت از مباحث نظری، به دنبال بستر اجرایی آن بودیم.

وی یادآور شد: در نهایت به این نتیجه رسیدیم که طرحمان را در قالب مدرسه غیردولتی پیاده‌سازی کنیم و جنس آن نیز مدرسه زندگی باشد. اصطلاح «مدرسه زندگی» پیشینه غربی دارد و حتی روسو نیز به آن پرداخته است.

حیات طیبه؛ معادل‌سازی بومی مدرسه زندگی

نوابی توضیح داد: برخی عقیده داشتند که ما نباید از اصطلاح «مدرسه زندگی» استفاده کنیم؛ زیرا این تلقی ایجاد می‌شود که الگویی فرنگی و وارداتی را به‌کار گرفته‌ایم. پاسخ ما این بود که در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، مفهوم زندگی معادل «حیات طیبه» به‌کار رفته است؛ پس وقتی از تربیت صحبت می‌کنیم، هدف‌مان این است که بچه‌ها طبق سند تحول، مراتبی از حیات طیبه را کسب کنند که با ادبیات غربی متفاوت است.

وی تصریح کرد: شعار ما برای این طرح، «آموختن از زندگی» و «آموختن برای زندگی» شد. این سؤال برای ما مطرح بود که مدرسه‌ای برای زندگی در چه عرصه‌‌هایی باید الگو داشته باشد؟ به این نتیجه رسیدیم که شش زیرنظام‌ را باید مدنظر قرار دهیم.

مدیر طرح کتاب «مدرسه‌ای برای زندگی» با بیان این زیرنظام‌ها گفت: نظام ترییت، اولین و مهم‌ترین نظام است. بخش دوم، نظام جذب و گزینش را دربرمی‌گیرد. سعی کردیم الگویی در این خصوص ارائه کنیم. خانواده بخش سوم است. ما به این موضوع به‌مثابه یک رکن نگاه کردیم. مدیریت، ساختار سازمانی و منابع انسانی، بخش چهارم را شامل می‌شود. معماری و سخت‌افزار نیز بخش بعدی‌ست که سعی کردیم دیدگاه‌هایی در این زمینه مطرح کنیم. آخرین بخش هم شامل مسائل مالی و پشتیبانی‌ست.

مخاطب هدف 

وی با بیان اینکه مجموعه‌های تربیتی می‌توانند از این کتاب همچون دفترچه راهنما استفاده کنند، افزود: ما این دغدغه را داشتیم که مطالب کتاب بتواند خود را با بوم‌ها و فرهنگ‌های گوناگون تطبیق دهد. مخاطبان اصلی کتاب «مدرسه‌ای برای زندگی»، کسانی هستند که می‌خواهند مدرسه‌ای تأسیس کنند یا افرادی که در مدارس با رویکردهای سنتی کار می‌کنند و می‌خواهند منشأ تحول باشند.

نوابی تأکید کرد: این اثر برای مدیران، معلمان و راهبران آموزشی نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. تلاش‌مان این است که دختر امروز، یک مدیر، متعلق به خانواده و کنشگر اجتماعی تربیت شود. لازمه آن نیز خروج از پوسته پوسیده محتوا و روش‌های نظام سنتی‌ست.

یادآور می‌شود، کتاب «مدرسه‌ای برای زندگی» براساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، به ارائه الگویی عملیاتی و کاربردی از یک مدرسه ابتدایی پرداخته است.

زهرا مظفری‌فرد